اشخاصی که مانع ارث بردن شما می‌شوند

یکی از رایج‌ترین پرونده‌های جاری در محاکم حقوقی، پرونده‌های مربوط به اختلاف در تقسیم ارث، میان وراث است.

از آن‌جا که در زمینه ارث مواردی برای رسیدن وراث به ارث وجود دارد، مواردی نیز برای منع شدن وراث از ارث موجود است. که به این موانع حاجب می‌گویند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع موانع ارث بردن می‌پردازیم.

حجب ارث

یکی از موانع ارث که باعث می‌شود شخص یا به‌طور کلی ارث نبرد یا در صورتی هم که ارثی برد به‌طور جزئی باشد حجب ارث است.

اقسام حجب

به‌طور کلی اقسام حجب را می‌توان به دو نوع حجب حرمانی و حجب نقصانی تقسیم کرد.

حجب حرمانی

در واقع در حجب حرمانی هر شخصی که ارتباط نزدیک‌تری با میت داشته باشد مانع از ارث بردن شخصی که ارتباط دورتری با میت دارد می‌شود.

یعنی وارثانی که در درجه اول قرار دارند و شامل پدر و مادر، فرزند، همسر می‌شوند، مانع از ارث بردن طبقات پایین‌تر که شامل خواهر و برادر و خاله و عمو و غیره هستند، می‌شوند. برای مثال حذف شدن برادرزاده از لیست وراث به دلیل وجود خواهر و برادر متوفی است.

حجب نقصانی

در تعریفی ساده‌ در مورد حجب نقصانی می‌توان گفت که در واقع به دلیل وجود یک شخص در میان ورثه اشخاص دیگر از مرتبه‌ای بالاتر که حق خوبی در ارث دارند، به مرتبه‌ای پایین‌تر که حقشان کمتر می‌شود کاهش پیدا می‌کنند.

برای مثال می‌توان گفت که پدر و مادر میت در حالت خوب و بالا از میت ارث خواهند برد. ولی اگر میت فرزندی داشته باشد، فرزند او باعث می‌شود تا پدر و مادر میت کمتر از حالت عرف ارث ببرند.

موانع ارث بردن

محجوبین دسته اول

این دسته شامل افرادی می‌شود که ممکن است به‌طور کلی به دلایلی مثل جزو طبقه‌های فرعی بودن (برادرزاده)، داشتن نسبت دور و غیره از ارث بردن به‌طور کامل منع و محروم شوند.

محجوبین دسته دوم

این گروه معمولا به‌طور جزئی از ارث بهره می‌برند. منع شدن آن‌ها به طور کلی با درصد بسیار کمی صورت می‌گیرد که شامل پدر و مادر، فرزند، زن و شوهر می‌شوند.

حجب از رد

اگر بعد از تقسیم کردن اموال بین وارثان مقداری از اموال اضافه آمد، در این‌صورت این مقدار از اموال که اضافه آمده است حتما باید بین وارثان که تعیین شده است تقسیم شود. مگر اینکه وراث برای زمانی‌که اموال اضافه آمد مانع داشته باشند که در این‌صورت ارث به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد.

برای مثال زن بیش از یک چهارم مال را مطلقا نمی‌تواند به ارث ببرد. شوهر نیز بیش از یک دوم را درصورت وجود وراث نسبی دیگر نمی‌تواند به ارث ببرد.

مادر نمی‌تواند بیش‌تر از یک ششم مال را به ارث ببرد. در برخی موارد هم از حجب رد محروم می‌شود، البته درصورتی‌که حاجب داشته باشد.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب آیا ورثه باید بدهی‌های متوفی را بپردازند؟  را مطالعه کنید.

آیا مرد حق دخالت در دارایی و درآمد همسرش‌ را دارد؟

در حقوق ایران اموال زن و مرد، دارایی مشترک را تشکیل نمی‌دهد، بلکه اموال هر یک از زوجین مستقل و جدا از اموال دیگری است.

زن در حقوق ایران از نظر مالی مستقل است. همچنین زن می‌تواند در اموال خود مانند حقوق دریافتی در صورت شاغل بودن، اموالی که به وی ارث می‌رسد یا حتی اموالی که شوهرش به وی داده است و به‌طور کلی هر مال دیگری غیر از این موارد، مانند جهیزیه خود، به‌طور آزادانه تصرف کند. همچنین هرگونه عمل مادی یا حقوقی مانند فروش یا اجاره را نسبت به آن انجام دهد. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع دخالت مرد در دارایی زن می‌پردازیم.

دخالت مرد در دارایی و درآمد همسر

نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد، آن است که توانایی مالی زن و شاغل بودن وی مانع از گرفتن نفقه از شوهر نخواهد بود.

همچنین شوهر حق هیچ‌گونه مداخله در اموال و دارایی زن را ندارد. حتی ریاست مرد بر خانواده نیز چنین اختیاراتی را برایش ایجاد نخواهد کرد.

ماده ۱۱۱۸ قانون مدنی در این زمینه بیان می‌کند: زن می‌تواند به‌طور مستقل در دارایی خود هر تصرفی را که می‌خواهد، انجام دهد.

همچنین علاوه‌بر آن‌که مرد نمی‌تواند در دارایی زن دخالت کند بلکه طبق حقوق اسلام زن می‌تواند برای کارهایی که در منزل شوهر و به امر او انجام می‌دهد، از وی اجرت و حق‌الزحمه مطالبه کند.

البته اگر زن قصد داشته باشد به‌طور رایگان و افتخاری کارهای خانه را انجام دهد، مستحق حق‌الزحمه یا اجرت نخواهد بود.

از این رو، قانونگذار دادگاه را مکلف کرده است در صورتی‌که درخواست طلاق از جانب شوهر باشد یا اگر این تقاضا ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء‌اخلاق وی نباشد. به درخواست زن مبنی بر مطالبه حق‌الزحمه کارهایی که شرعا به عهده وی نبوده و به دستور شوهر انجام داده، ترتیب اثر بدهد. دادگاه نیز باید اجرت‌المثل این‌گونه کارها را محاسبه و به پرداخت آن حکم کند.

اما نکته قابل ذکر این است که قاعده استحقاق زن نسبت به اجرت‌المثل کارهایی که به دستور شوهر انجام می‌دهد، نمی‌تواند منحصر به مورد طلاق باشد، بلکه یک قاعده کلی است که در موارد دیگر نیز قابل اعمال است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب چه زنانی عده طلاق ندارند؟ را مطالعه کنید.

چرا تنظیم سند رسمی الزامی است؟

الزام به تنظیم سند یکی از موارد پر تکرار حقوقی است که بسیاری از خریداران بخاطر عدم رعایت موارد حقوقی با آن مواجه می‌شوند.

فروشنده بر اساس عرف و عادت و ماده‌های ۲۲، ۴۶ و ۴۷ قانون ثبت، ملزم به تنظیم سند رسمی است. قید نشدن این موضوع در سند موجب برائت فروشنده نخواهد بود. بنابراین به ‌نظر می‌رسد در قراردادهایی که عرفا و قانونا باید برای مورد معامله سند رسمی تنظیم شود، فروشنده ملزم به تنظیم سند رسمی می‌شود. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع دعوای الزام به تنظیم سند می‌پردازیم.

دعوای الزام به تنظیم سند رسمی چیست؟

انتقال مالکیت یک ملک می‌تواند از طریق دو نوع سند صورت پذیرد. سند عادی و سند رسمی. به موجب ماده ۱۲۸۷ قانون مدنی، اسنادی که در اداره ثبت اسناد یا دفاتر اسناد رسمی یا نزد سایر مأمورین رسمی بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشند، سند رسمی است.

به موجب ماده ۱۲۸۸ قانون مدنی اسنادی که رسمی نباشند، عادی محسوب می‌شوند. در قوانین ایران، اسناد رسمی دارای اعتبار بالاتری نسبت به اسناد عادی هستند.

یکی دیگر از ویژگی‌هایی که سند رسمی را نسبت به سند عادی برتر می‌سازد در مالکیت املاک است. به موجب ماده ۲۲ قانون ثبت اسناد، وقتی برای یک ملک سند رسمی ثبت شود، دولت فقط کسی را مالک می‌شناسد که در سند رسمی نامش قید شده باشد.

با وجود برتری سند رسمی نسبت به سند عادی خصوصا در زمینه انتقال مالکیت اموال، همواره انتقال مالکیت با سند رسمی انجام نمی‌شود.

بلکه در بسیاری از موارد و بنا به شرایط، طی یک سند عادی مالکیت ملک واگذار می‌شود و در مقابلش بهای آن پرداخته می‌شود.

با این حال، هر مالکی نیاز دارد تا با اخذ سند رسمی، مالکیت خویش بر مال خود را استوار سازد. در ادامه از مزایای آن بهره‌مند شود.

بنابراین حتی اگر در یک سند عادی قید نشده باشد، که فروشنده مکلف به تنظیم سند رسمی انتقال مالکیت است این تکلیف بر عهده او هست.

به این ترتیب پس از آن که تحقق انتقال مالکیت به وسیله سند عادی نزد دادگاه روشن شد، خریدار باید از دادگاه بخواهد که فروشنده را ملزم به تنظیم سند رسمی نماید.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب تخلفات مدیر ساختمان شامل چه مواردی می‌شود؟ را مطالعه کنید.

مجازات رابطه نامشروع زن شوهردار چیست؟

امروزه یکی از موضوعات فراگیر که در زمینه حقوق خانواده مطرح می‌شود و معمولا هم منجر به فروپاشی خانواده‌ها می‌شود رابطه نامشروع زن شوهردار است.

هرگونه روابطی که خارج از ازدواج باشد، رابطه نامشروع است. به این معنی که بین زن و مردی که به سن بلوغ رسیده‌اند حتما باید صیغه محرمیت خوانده شود تا روابط بین آن‌ها مشروع باشد در غیر این‌صورت رابطه نامشروع است. منظور از رابطه نامشروع، مضاجعه (بغل کردن)، تقبیل (بوسیدن) و غیره است نه عمل زنا. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع مجازات رابطه نامشروع زن می‌پردازیم.

رابطه نامشروع از جرایم منافی عفت محسوب می‌شود و نیاز به شاکی خصوصی هم ندارد. حتی اگر شاکی خصوصی هم داشته باشد و شاکی رضایت دهد باز هم مجازات او از بین نمی‌رود. چرا که رابطه نامشروع باعث از بین رفتن نظم و عفت عمومی می‌شود.

تفاوت رابطه نامشروع با زنا

• رابطه نامشروع یک جرم تعزیری است اما زنا یک جرم حدی است.
• زنا یک تعریف مشخص دارد که به رابطه جنسی بین دو نامحرم تا حدی که طبق قانون مجازات اسلامی تعریف شده گفته می‌شود. اما رابطه نامشروع بسیار گسترده‌تر است و شامل هرگونه رابطه خارج از عرف بین زن و مرد می‌شود.
• جرم زنا بسیار سخت‌تر از جرم رابطه نامشروع اثبات می‌شود.
• رابطه نامشروع در هر جایی مانند ماشین، فضای مجازی، خیابان و غیره ممکن است اتفاق بیفتد اما برای تحقق جرم زنا شرایط خاصی لازم است.

منظور از رابطه نامشروع زن شوهردار چیست؟

منظور از رابطه نامشروع زن شوهردار، رابطه‌ای است که در آن زنی که شوهر دارد با مردی به غیر از شوهر خود که هیچ‌گونه نسبت قانونی و شرعی بین آن‌ها برقرار نیست رابطه‌هایی چه به‌صورت بغل کردن، بوسیدن و چه خود زنا برقرار می‌کند.

آثار رابطه نامشروع زن شوهردار

پس از اینکه رابطه نامشروع زن شوهردار ثابت شود، آثاری را به دنبال خواهد داشت. از جمله اینکه مرد می‌تواند در مورد ادامه زندگی تصمیم بگیرد و حتی می‌تواند به دادگاه مراجعه و برای طلاق دادن زن دادخواست ارائه کند. همچنین در صورتی‌که در ابتدای ازدواج مرد حق طلاق را به زن داده باشد با اثبات رابطه نامشروع این حق طلاق از او گرفته می‌شود.

اثر دیگر آن است که اگر مرد به زن خود اتهام رابطه نامشروع بزند و این رابطه در دادگاه اثبات نشود زن می‌تواند علیه او اعاده حیثیت کند.

اثبات رابطه نامشروع زن چه اینکه به آن اقرار کند یا حکم قطعی در این خصوص صادر شود ارتباطی به مهریه ندارد و مهریه را از گردن مرد ساقط نمی‌کند.

مجازات رابطه نامشروع زن شوهردار

در جرم رابطه نامشروع زن شوهردار، معمولا شاکی همسر وی است. با توجه به غیر قابل گذشت بودن این جرم، حتی در صورت گذشت همسر، مجازات مرتکب ساقط نمی‌شود و فقط ممکن است موجب تخفیف در مجازات شود. مجازات این جرم طبق ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی ۱ تا ۹۹ ضربه شلاق تعزیری است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب طلاق توافقی چقدر زمان می‌برد؟ را مطالعه کنید.

۵ اشتباه رایج در قرارداد اجاره که باعث ضرر شما می‌شود

یکی از موضوعات مهمی که در هنگام رهن و اجاره املاک وجود دارد، تنظیم قرارداد به شکل صحیح و استاندارد است.

برای انجام معامله و توافق صورت گرفته، طرفین باید قراردادی با عنوان اجاره‌نامه برای ثبت و تایید، امضاء نمایند تا در صورت بروز هرگونه مشکل بتوانند پیگیری‌های آتی را در چارچوب مشخص و قانون انجام دهند. در این مطلب از مجله دلتا قصد داریم به موضوع اشتباهات رایج در قرارداد اجاره بپردازیم.

اشتباهات رایج در قرارداد اجاره

• مطالعه نکردن متن اجاره‌نامه

به دلیل این‌که بسیاری از متون قراداد دارای بندهای مختلف است، طرفین در هنگام امضای اجاره‌نامه، بدون مطالعه بندهای قرارداد سعی می‌کنند تا قرارداد را نهایی کنند. این موضوع به عنوان یکی از مهم‌ترین اشتباهات در هنگام عقد قرارداد است. هر یک از بندهای قرارداد دارای ارزش حقوقی است که می‌تواند در آینده مورد استفاده قرار بگیرد. عدم مطالعه اجاره‌نامه می‌تواند تبعات زیادی را به دنبال داشته باشد، لذا بهتر است قبل از امضای قرارداد متن را بند به بند مطالعه کنید.

• عدم دریافت خدمات بیمه از صاحبخانه

می‌دانید که در بحث رهن و اجاره، ممکن است حوادث طبیعی و غیر طبیعی زیادی رخ دهد. لذا اگر خدمات بیمه‌ای را از صاحبخانه دریافت نکنید، مالک هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال حوادث رخ داده شده ندارد.

استفاده از خدمات بیمه مستاجران یک راه آسان و سریع برای تامین هزینه‌های رخ داده شده است. پس بهتر است در هنگام عقد قرارداد به این موضوع توجه داشته باشید.

• عدم شناخت حقوق مستاجر

مالکان می‌توانند محدودیت‌های مختلفی را برای مستاجران تعیین نمایند که این موضوع آزار دهنده است. عدم شناخت حقوق مستاجر باعث می‌شود تا در هنگام رهن و اجاره ملک نتوانید به درستی از حق و حقوق خود دفاع کنید، لذا بهتر است قبل از هر کاری در مورد شناخت حقوق مستاجر اطلاعات بیشتری کسب کنید.

• تهیه لیست کمبودهای آپارتمان

زمانی‌که قصد دارید تا یک ملک را رهن و اجاره کنید، بهتر است قبل از هر کاری در مورد لیست کمبودهای آن اطلاعات بیشتری کسب کنید. زمانی‌که ملک را به درستی بررسی کنید، می‌توانید نقایص آن را شناسایی کرده که این امر در آینده برای‌ شما سودمند است. چرا که متحمل خسارت مالی نخواهید شد. بررسی ملک باعث می‌شود تا زمانی‌که ملک را به شکل سالم و کامل تحویل گرفتید، در صورت تخلیه بتوانید تمام لوازم و وسایل را به شکل کامل تحویل دهید.

• بررسی نکردن اطلاعات ملک و مالک

مستاجر در زمان رهن و اجاره یک ملک مسکونی باید در مورد ملک و مالک اطلاعات خود را تکمیل نمایند. این کار باعث می‌شود تا در هنگام انتقال به مکان جدید دغدغه‌ای از بابت اطلاعات ملک و مالک نداشته باشد.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب چگونه در ۷۲ ساعت حکم تخلیه بگیریم! را مطالعه کنید.