شرایط دریافت شناسنامه برای فرزند نامشروع

فرزند نامشروع حق و حقوق متفاوتی در مقابل یک فرزند عادی که از رابطه مشروع و حلال حاصل شده است، دارد.

فرزند نامشروع به کودکی گفته می‌شود که از رابطه نامشروع میان زن و مرد حاصل شده است. به عبارت دیگر زمانی‌که زن و مردی بدون آن که میان‌شان رابطه‌ زوجیت وجود داشته باشد با یکدیگر رابطه جنسی برقرار کنند و از این رابطه جنسی فرزندی حاصل شود، به این فرزند نامشروع گفته می‌شود. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع دریافت شناسنامه برای فرزند نامشروع می‌پردازیم.

صدور شناسنامه برای فرزند نامشروع

به موجب مقررات قانون ایران زمانی‌که طفلی از رابطه‌ای نامشروع حاصل می‌شود، این وظیفه پدر طبیعی طفل است که اقدام به تهیه شناسنامه برای طفل به اسم خود کند. اخذ و درخواست دریافت شناسنامه برای فرزند نامشروع با توجه به پیوست طفل به پدر خود، مسئولیت و وظیفه والد(پدر) است.
در حالتی که پدر و مادر طبیعی طفل نامشروع مشخص نباشند، برای او اسم پدر و مادر به‌صورت فرضی انتخاب شده و شناسنامه صادر می‌شود.
گذشته از آن درصورتی‌که میان طرفین محرمیت وجود داشته ولی ثبت نشده باشد شناسنامه فرزند با حضور پدر و مادر صادر می‌شود.

اما اگر با یکدیگر به توافق نرسند، هر یک از آن‌ها که مراجعه کند، شناسنامه فرزند به نام او صادر می‌شود. به عنوان مثال اگر مادر مراجعه نماید برای اخذ شناسنامه نام خانوادگی او برای فرزند ثبت می‌شود.

حضانت فرزند نامشروع بر عهده‌ کیست؟

در ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی نیز مقرر شده است که: «نگاهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است.» این ماده به این معنا است که والدین هم وظیفه و هم حق دارند که از طفل نگهداری و مراقبت کنند.

به عبارت دیگر تفاوتی ندارد که فرزند مشروع باشد یا نامشروع. در هر حال والدین این حق و تکلیف را دارند که از او مواظبت کنند. اگر بر اثر عدم مواظبت و کوتاهی آن‌ها در نگهداری از کودک زیانی به کسی وارد شود، مسئول جبران نمودن آن خسارت هستند.

اما درصورتی‌که در خصوص حضانت فرزند نامشروع اختلافی میان پدر و مادر وجود داشته باشد، مانند فرزند مشروع، تا سن ۷ سالگی حضانت با مادر است. بعد از آن با توجه به صلاح کودک، سرپرست تعیین می‌شود. اگر پدر صلاحیت برای حضانت را نداشت، مادر سرپرستی را ادامه می‌دهد. البته لازم به ذکر است که در تمام این مدت هزینه نگهداری از کودک، با پدر او است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب آیا ۳ طلاقه کردن زن در ایران امکان دارد؟  را مطالعه کنید.

در این شرایط زن دوم، هرگز ارث نمی‌برد

برخی بانوان به دلیل همسر دوم بودن، پس از فوت شوهر دچار مشکل بر سر تقسیم ارث می‌شوند.

مطابق قانون مدنی، ارث بردن زن یا شوهر از یکدیگر شرایطی دارد که در صورت فراهم بودن آن شرایط، هر یک از زوجین در صورت فوت دیگری به میزان سهم خود از اموال ارث می‌برد. در این مطب از مجله دلتا به موضوع عدم تعلق ارث به همسر دوم می‌پردازیم.

باید بدانید که سهم‌الارث زن بدون فرزند از شوهر تفاوتی در همسر اول و دوم بودن ندارد. به عبارتی دیگر اگر زن دوم به‌صورت عقدی باشد کاملا اندازه زن اول ارث خواهد برد.

تنها در این شرایط به همسر دوم ارث می‌رسد

•  زنده بودن زن در هنگام فوت شوهر: طبق ماده ۸۶۴ قانون مدنی از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث می‌برند هر یک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشد. چنان‌چه مرد چند همسر داشته باشد و فوت کند، فرزندان زنی که قبل از فوت پدر از دنیا رفته است نمی‌توانند ارث مادر را طلب نمایند و فقط ارث خود را می‌برند.
• زن، شوهر خود را به قتل نرسانده باشد: چون طبق ماده ۸۸۰ قانون مدنی قتل، یکی از موانع ارث است.
• زن عقد دائم مرد باشد: چه همسر اول باشد و چه همسر دوم فرقی میان آن‌ها نیست. طبق ماده ۹۴۰ قانون مدنی زنی که ازدواج موقت (صیغه) نموده است ارث نمی‌برد.

مواردی که همسر دوم ارث نمی‌برد

• ارث در نکاح موقت: در نکاح موقت زوجین از یکدیگر ارث نمی‌برند پس نکاح موقت از موانع ارث است. علاوه بر این موارد دیگری نیز وجود دارد که این موارد به شرح زیر است:
•  درصورتی‌که هر یک از زوجین دیگری را به قتل برساند: به موجب ماده ۸۸۰ قانون مدنی قتل از موانع ارث است. بنابراین، کسی که مورث خود را عمدا به قتل برساند از ارث او محروم می‌گردد.
• بعد از لعان: به موجب ماده ۸۸۲ قانون مدنی بعد از لعان زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی‌برند. لعان حالتی است که به موجب آن شوهر با رعایت شرایط خاص به زن خود نسبت زنا دهد و بر آن اصرار کند و زن نپذیرد.
• کفر: چنانچه هر یک از زوجین مسلمان و دیگری کافر باشد کافر از مسلمان ارث نمی‌برد، ولی مسلمان از کافر ارث می‌برد.
• نکاح در حالت مرض: به موجب ماده ۹۴۵ قانون مدنی اگر مردی در حال بیماری زنی را عقد کند و قبل از برقراری رابطه جنسی به موجب همان بیماری فوت کند زن از او ارث نمی‌برد اما اگر بعد از برقراری رابطه جنسی یا بعد از بهبودی از آن بیماری فوت کند زن از او ارث می‌برد. یکی از موارد مهمی که در قانون بیان شده تفاوت مهریه قبل و بعد از رابطه جنسی است.

میزان ارث زن دوم از همسر

به موجب ماده ۹۴۲ قانون مدنی در صورتی‌که مردی دو یا چند همسر دائم داشته باشد، یک چهارم اموال زمانی که فرزند نداشته باشد و یک هشتم اموال درصورتی‌که فرزند داشته باشد بین آن‌‌ها به تساوی تقسیم خواهد شد.

به عبارت دیگر سهم زن از شوهر به‌طور کلی یک چهارم (در صورت نداشتن فرزند) و یک هشتم است. بنابراین چنانچه مرد دارای چند همسر دائم باشد این میزان به‌طور مساوی بینشان تقسیم می‌شود.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب آیا ۳ طلاقه کردن زن در ایران امکان دارد؟ را مطالعه کنید.

آزار و اذیت زنان در خیابان چه مجازاتی دارد؟

اگر خانمی در حال عبور در خیابان مورد متلک‌پراکنی، مزاحمت و توهین قرار گرفت می‌تواند از فردی که برای او مزاحمت ایجاد کرده است شکایت کند.

بسیاری از مشکلاتی که زنان و کودکان با آن روبه‌رو هستند به دلیل عدم آگاهی از قوانین است. درصورتی‌که کمی اطلاعات در خصوص قوانین شهروندی می‌تواند شرایط را تا حدود زیادی تغییر دهد. در ایبن مطلب از مجله دلتا به موضوع مجازات آزار و اذیت زنان می‌پردازیم.

مزاحمت خیابانی برای بانوان جرم است

دو ماده‌ قانونی ۶۳۸ و ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی به اذیت و آزار زنان در فضای شهری اشاره دارد.  این مواد قانونی مصادیق متلک‌پراکنی، دست‌درازی و تعقیب را در برمی‌گیرد.

بر اساس ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی هرکسی به‌صورت علنی در اماکن عمومی عمل حرامی را انجام دهد علاوه بر کیفر عمل، به حبس از ۱۰ روز تا دوماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌شود. همچنین درصورتی‌که مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نیست ولی عفت عمومی را جریحه‌دار کند، فقط به حبس از ۱۰ روز تا دو ماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

در ماده ۶۱۹ نیز آمده است:‌ «هر کس در اماکن عمومی یا معابر متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان بشود یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به آنان توهین کند، به حبس از دو تا ۶ ماه و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»

در نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه در خصوص این ماده آمده است: «به کار بردن لفظ یا الفاظ رکیک جهت تحقق جرم موضوع ماده ۶۱۹ شرط نیست و چنانچه مسلم شود که مردی به‌قصد مزاحمت زنی را تعقیب کرده است، قابل مجازات است.»

راه‌های اثبات جرم مزاحمت

اما یکی از مواردی که سبب می‌شود در آزار و اذیت خیابانی زنان از شکایت صرفه‌نظر کنند اثبات این جرم است.

اگر در چنین شرایطی قرار گرفتید صدایتان را بالا ببرید. تا دیگران متوجه فرد مردم‌آزار شوند و به این طریق بتوان او را راحت‌تر شناسایی کرد.

اگر مزاحمت توسط راننده وسیله نقلیه رخ می‌دهد حتما شماره پلاک خودرو و یا موتور او را یادداشت کنید تا آن را در اختیار پلیس قرار دهید.

در صورتی‌که عابران و رهگذران در جریان مزاحمتی که برای شما ایجادشده قرار گرفتند تلاش کنید از آن‌ها شهادت کتبی بگیرید. زیرا اگر فرد مزاحم اقرار نکند و شما هم شهادت شاهدان را نداشته باشید اثبات جرم سخت به نظر می‌رسد.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب اگر شوهر منزل را ترک کند، چه مجازاتی دارد؟  را مطالعه کنید.

آیا سه طلاقه کردن زن در ایران امکان دارد؟

طلاق یکی از روش‌های جدایی و متارکه است که صرفا مخصوص به ازدواج دائم است و در ازدواج موقت امکان‌پذیر نیست.

یکی از مسائل قابل توجه در طلاق، قضیه ۳ طلاقه کردن زن از جانب شوهرش است. این مسئله شاید بیشتر در گذشته اتفاق می‌افتاد و ما امروزه موارد کمتری را در پرونده‌های دادگاه خانواده مشاهده می‌کنیم که یک زوج سه بار با هم ازدواج کنند و برای بار سوم هم متارکه نمایند. اما تعداد کمی از این دست پرونده‌ها هم وجود دارد. به همین دلیل در این مطلب از مجله دلتا به موضوع شرایط سه طلاقه کردن می‌پردازیم.

حکم سه طلاقه کردن

سه طلاقه کردن با طلاق عادی تفاوت دارد. در واقع اگر یک عمل مکروهی مثل طلاق بین زوجین سه بار اتفاق بیوفتد، برای اینکه آنان برای ازدواج مجدد بار چهارم عاقلانه‌تر عمل کنند و یک زندگی وصله پینه شده را مدام تکرار نکنند حکم سه طلاقه با طلاق عادی متفاوت است.

اگر زن و مردی برای بار سوم از یکدیگر جدا شوند، پس از گذشت ایام عده ازدواج همان مرد با همان زن ممکن نیست و مشروع نخواهد بود. مگر آن که زن به عقد مرد دیگری درآید و از او جدا شود و ایام عده را بگذارند و دوباره با همسر سابق خودش نکاح دائمی برقرار سازد. به این مرد محلل می‌گویند.

مسئله محلل و نیاز آن برای زوجی که سه بار جدا شده است، یک مسئله فقهی پیچیده است. همانطور که سه طلاقه کردن انتقادات زیادی را به دنبال داشته، محلل هم مورد تایید عموم مردم نیست. در واقع هر چند که زوجی که سه بار طلاق گرفته‌اند، برگشتشان برای بار چهارم منطقی نیست و این زوج رفتار نرمالی ندارند. اما پیدا کردن مرد دیگری که نقش محلل را بازی کند صرفا برای اینکه آن‌ها دوباره بهم بازگردند، تحقیر احساس و عاطفه است و صورت خوشی ندارد.

تکلیف مهریه در سه طلاقه کردن

مهریه در چنین شرایطی تفاوت چندانی با یک ازدواج عادی و طلاق عادی ندارد. یعنی هر بار ازدواج مهریه خود را دارد و پرداخت آن مربوط به همان ازدواج است. پس اگر مردی سه بار با یک زن ازدواج کند، سه بار باید مهریه بدهد.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب کدام مهریه بدون طلاق قابل مطالبه است؟  را مطالعه کنید.

آیا شوهر حق دارد زن خود را از ارث محروم کند؟

این جمله که «از ارث محرومت می‌کنم» برای بسیاری از افراد آشناست و ممکن است بارها و بارها آن را شنیده باشند.

پس از فوت، افراد کنترلشان را بر دارایی‌های بجا مانده از خود از دست داده و در صورت داشتن ورثه اموال آن‌ها تحت عنوان ارث به وراثشان می‌رسد. از جمله مسائلی که همواره سبب اختلاف میان وراث متوفی هست، مبحث سهم‌الارث هر یک از افراد است. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع امکان محرومیت زن از ارث می‌پردازیم.

 شرایط ارث بردن زن از مرد 

• طبق ماده ۹۴۰ قانون مدنی، زن تنها درصورتی از شوهر خود ارث خواهد برد که عقد دائم باشد.
• درصورتی‌که زن، شوهر خود را به قتل رسانده باشد ارث نمی‌برد.
• چنانچه مرد، زن خود را طلاق دهد دیگر زن هیچ حقی درمورد ملک ارثی ندارد.

سهم‌الارث زن از ملک یا مال غیرمنقول چقدر است؟

در شرایط مختلف، ارث زن از شوهر متفاوت است. به موجب تصویب قانون جدید ارث در مجلس، زنان نیز از اموال منقول و هم از اموال غیرمنقول ارث خواهند برد.

در صورت داشتن فرزند

چنانچه زوجین فرزندی داشته باشند، طبق قانون مدنی سهم‌الارث زن از ملک شوهر و درکل اموال غیرمنقول و حتی اموال منقول (۱/۸) یک هشتم است.

در صورت نداشتن فرزند

طبق قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، در صورت نداشتن فرزند، ارث زن بیشتر خواهد بود. بنابراین چنانچه زوجین فرزندی نداشته باشند ارث زن از ملک شوهر (۱/۴) یک چهارم است. اگر به مطالب ارث علاقه دارید مطلب چگونه می‌توان از خواهر خود ارث ببریم؟ را مطالبه کنید.

 راه‌های بخشش ملک ارثی به همسر چیست؟

هر شخصی قبل از مرگ و در زمان حیات به‌طور قانونی حق هرگونه دخل و تصرف قانونی را نسبت به اموال خود دارد. طبق قانون بخشیدن بخشی از اموال یا کل آن منعی وجود ندارد و به‌طور کلی ۳ روش قانونی برای اینکار وجود دارد که عبارت است از:

• عقد هبه
• وصیتنامه
• صلح عمری

 آیا شوهر این حق را دارد که زن را از ارث محروم کند؟

مطابق ماده ۸۳۷ قانون مدنی: هیچ شخصی نمی‌تواند وراث خود را از ارث محروم کند.

نکته: اگر شخص متوفی در وصیتنامه، شخصی را از ارث محروم کند این وصیتنامه مزبور نافذ نیست، به عبارتی غیره قانونی است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب چگونه می‌توان از خواهر خود ارث ببریم؟ را مطالعه کنید.