قانون بازنشستگی و محاسبه مستمری بازنشستگان
بازنشستگی و درخواست آن به عهده بیمه شده است و کارفرما نمی‌تواند بیمه شده را وادار به بازنشسته شدن کند و یا از بیمه تامین اجتماعی بخواهد که بیمه شده را بازنشسته کند.
برای تعیین بازنشستگی تحقق دو عامل لازم و ضروری است؛ داشتن سن مقرر در قانون و احراز سابقه لازم. برای اغلب بازنشستگی‌ها داشتن هر دو عامل مزبور الزامی است. بنابراین حتی اگر بیمه شده‌ای سال‌های زیادی را با داشتن یکی از دو شرط سپری کرده ، ولی شرط دیگر هنوز تحقق نیافته باشد، امکان بازنشستگی وی مطابق قوانین و مقررات وجود ندارد.
با مجله پیام دلتا همراه شوید تا با جزییات شرایط و قوانین بازنشستگی آشنا شوید.
قانون بازنشستگی تامین اجتماعی
بیمه‌شدگانی که به سن قانونی (۶۰ سال سن تمام برای مردان و ۵۵ سال تمام برای زنان) برسند در صورتی که دارای حداقل سابقه پرداخت حق بیمه برای سال مورد نظر باشند، می‌توانند تقاضای بازنشستگی کنند.
حداقل سابقه پرداخت حق بیمه ۲۰ سال است.
اما می‌توان از طریق روش‌های زیر پیش از موعود مقرر درخواست بازنشستگی کرد:
قانون و شرایط بازنشستگی پیش از موعد بیمه تامین اجتماعی
- بازنشستگی ۱۰ سال زودتر از موعد قانونی : وقتی که بیمه شده مرد یا زن حداقل ۳۰ سال تمام سابقه پرداخت بیمه داشته باشد، سن وی بیمه شده از ۶۰ سال به ۵۰ سال برای مردان و از ۵۵ سال به ۴۵ سال برای زنان کاهش می‌یابد.
- بازنشستگی بدون محدودیت سنی : بیمه‌شدگانی که حداقل ۳۵ سال تمام سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند، شرط حداقل سن برای بازنشسته شدن آنان حذف می‌شود و این بیمه‌شدگان با هر سنی می‌توانند درخواست بازنشستگی کنند.
- شرایط ویژه بازنشسته شدن برای زنان : زنان بیمه شده مشمول قانون کار با ۲۰ سال سابقه کار و پرداخت حق بیمه و ۴۲ سال سن با ۲۰ روز حقوق می‌توانند بازنشسته شوند.
شرایط بازنشسته شدن در مشاغل سخت و زیان آور
- وقتی بیمه شده مدت حداقل ۲۰ سال متوالی و یا ۲۵ سال متناوب در کارهای سخت و زیان‌آور سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد می‌تواند بدون توجه به شرط سنی درخواست بازنشستگی کند.
- هر سال سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان‌آور، یک‌ونیم سال محاسبه خواهد شد.
شرایط درخواست بازنشستگی
بازنشستگی و درخواست آن به عهده بیمه شده است و کارفرما نمی‌تواند بیمه شده را وادار به بازنشسته شدن کند و یا از بیمه تامین اجتماعی بخواهد که بیمه شده را بازنشسته کند.
فقط یک استثنا وجود دارد: در مواردی که بیمه شده مرد دارای ۶۵ سال تمام و بیمه شده زن دارای ۶۰ سال تمام یا بیشتر از آن بوده است و حداقل سابقه لازم و قابل قبول را در تاریخ تقاضای بازنشستگی داشته باشد، کارفرما می‌تواند بازنشستگی آنان را از بیمه تامین اجتماعی درخواست کند.
محاسبه مستمری بازنشستگان در تامین اجتماعی
در تعیین میزان مستمری قابل پرداخت به بازنشستگان تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی، دو عامل سابقه پرداخت حق بیمه و حقوق و مزایای مبنای کسر حق بیمه، نقش اساسی دارند.
برای تعیین میزان مستمری متعلق به فرد بازنشسته، پس از محاسبه متوسط مزد یا حقوق بیمه شده، رقم بدست آمده در سابقه پرداخت حق بیمه ضرب شده و سپس عدد حاصله بر ۳۰ تقسیم می‌شود.
متوسط مزد یا حقوق بیمه شده نیز از مجموع مزد یا حقوق مبنای کسر حق بیمه در آخرین دو سال اشتغال بیمه شده تقسیم بر عدد ۲۴ به دست می‌آید.
به این ترتیب در واقع مزد یا حقوقی که بیمه شده در آخرین دو سال پایان کار خود دریافت می‌کند و حق بیمه ماهانه اوکه بر مبنای آن محاسبه می‌شود، نقش مهمی در تعیین مستمری بازنشستگی دارد.