چک های صیاد و امنیت بالای آنها

با شناخته شدن چک و استفاده فراگیر از آن برای معاملات بین مردم، بسیاری از افراد با مشکل وصول نشدن چک روبه رو می‎شدند و در برخی موارد موفق به احقاق حق خود و دریافت وجه چک از صادر کننده نمی‎شدند. با تصویب قانون صدور چک در سال 82 و تعیین ضمانت کیفری بر چک‎های بلامحل، در واقع کمی از میزان صدور چک‎های بلامحل کاسته شد. اما این مشکل در بسیاری از موارد همچنان وجود داشت. در نهایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سال 97 با ایجاد سامانه ای آنلاین برای استعلام و صدور دسته چک، اقدام به ساماندهی چک کرده است. بر همین اساس سامانه صیاد (سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی چک) به منظور متمرکز کردن فرآیند صدور دسته چک‎های بانکی از سوی بانک مرکزی به مرحله اجرا درآمده است.

مزیت سامانه صیاد:

مزیت مهم این سامانه متمرکز کردن درخواست دسته چک، امکان اعتبارسنجی صاحبان دسته چک و اصالت امضا آن‎ها است و به این ترتیب از اختصاص دسته چک به افرادی که صلاحیت ندارند و افراد با سوء پیشینه مالی و بانکی جلوگیری می‎کند.

ویژگی های سامانه صیاد:

• اختصاص شماره شناسه یکتا به هر برگ از دسته چک صیاد
• ساده تر شدن پیگیری هر برگ چک صیاد در سراسر کشور
• امکان استعلام اعتبار صاحبان حساب و امضا
• جلوگیری از صدور دسته چک برای افراد با سوء پیشینه مالی
• اختصاص بارکد دو بعدی به هر برگ از چک که حاوی اطلاعات برگ چک و صاحب حساب است
• تشکیل یک بانک اطلاعاتی یکپارچه از وضعیت صدور چک در سراسر کشور
• امکان گزارش‎گیری و آمار از وضعیت دسته چک‎های صادر شده در کشور

تفاوت چک صیاد با چک های قدیمی:

بر خلاف دسته چک‎‎های معمولی که بانک صادرکننده چک، طرح و شکل و شمایل مخصوص به همان بانک را روی چک‎ها اعمال می‎کرد، دسته چک صیاد به صورت یکپارچه و با رنگ گلبهی و ابعاد یکسان منتشر شده است.

علاوه بر ویژگی‎های ظاهری که برای یکسان‎سازی تمامی چک‎ها صورت گرفته، سه ویژگی امنیتی در این چک نیز وجود دارد: 1-  سری و سریال­های چک به صورت برجسته چاپ شده و با لمس انگشت قابل تشخیص است. 2- ویژگی‎های امنیتی تصویری به شکل واتر مارک و طرح مخفی که با قرار گرفتن چک در معرض نور مشخص می‎شود. 3- سومین طرح امنیتی این است که ویژگی در این چک‎ها قرار داده شده که اصالت چک را با ابزار‎های خاص می‎توان مورد بررسی قرار داد، که این ابزارها توسط بانکداران و اشخاصی که استفاده مستمر از چک دارند قابل تهیه است.

مشخصات امنیتی چک‎های صیاد:

همان‎طور که در بخش تفاوت­ چک‎­های عادی با چک صیاد، به برخی از ویژگی‎­های منحصربه فرد این قبیل چک‎­ها اشاره شد، طراحی کلیه نقش‎های چک­های صیاد به صورت خطی و با استفاده از نرم افزارهای امنیتی انجام گرفته است، به صورتی که هر خط حامل اطلاعات مربوط به رنگ خود است. در خمیر کاغذ چک‎های صیاد نیز از تصویر سه بعدی نشان و عبارت چاپخانه دولتی ایران استفاده شده که در مقابل نور قابل رویت است. همچنین در چک های صیاد، چاپ شماره سریال‎ها با استفاده از مرکب مشکی فلورسنت بوده و تحت تابش نور ماورا بنفش به رنگ سبز تیره دیده می‎شود. علاوه بر این در فرآیند ساخت کاغذ این چک ها از موادی استفاده شده که در صورت تماس با مواد شیمیایی از خود واکنش نشان داده و تغییر رنگ می دهد. استفاده از الیاف فلورسنتی که در سطح کاغذ پراکنده شده‎اند از دیگر ویژگی امنیتی چک­های صیاد است. این الیاف در زیر نور ماورا بنفش در چهار رنگ سبز، زرد، قرمز و آبی قابل مشاهده است.

برای مطالعه‎ی بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی، مجله دلتا مراجعه کنید.

نکات حقوقی که هنگام ازدواج باید به آنها توجه کنید

در مطلب قبل به تعریف و شرایط تحقق تنصیف دارایی مرد مطابق با قانون و مقررات ایران پرداختیم. در این نوشته جزئیاتی که باید همه افراد، فرقی نمی‎کند زن باشید یا مرد، هنگام عقد از آن آگاه بوده و رعایت کنید را ذکر و تشریح خواهد شد.

نکات جزئی اما مهم درباره شرط تنصیف دارایی مرد:

• یکی از شرایطی که برای تحقق تنصیف دارایی مرد برشمردیم این‎است که درخواست طلاق باید از طرف مرد به دادگاه ارائه شود. در این‎باره ذکر این موضوع ضروری ست که اگر مرد بعد از گذراندن روند دادرسی حکم طلاق را دریافت کرد اما بنا به هردلیلی از تصمیم خود منصرف شد، تنصیف دارایی صورت نخواهد گرفت. زیرا این شرط منوط به ثبت طلاق است.

بنابراین الزام شوهر به اجرای شرط تنصیف دارایی اش پیش از درخواست و ثبت طلاق طبق قانون وجود نخواهد داشت.

• در شرط تنصیف از عبارت "تا نصف دارایی موجود" استفاده شده است. این عبارت به این معنی است که:

1- اموالی را که مرد بعد از عقد نکاح به دست آورده است، باید در هنگام دادخواست طلاق موجود باشد. پس اگر مرد قبل از دادخواست طلاق اموال را منتقل کرده باشد، شامل این شرط نمی‎شود.

2- تا نصف اموال یعنی از یک درصد تا پنجاه درصد اموال مرد به همسرش انتقال داده خواهد شد. تشخیص اینکه چه مقدار از اموال باید به زن واگذار یا معادل آن داده شود با دادگاه است . بنابراین الزامی به پنجاه درصد اموال نیست.

3- اموال به دست آمده باید وجود داشته باشد و شامل اموالی که از بین رفته یا مفقود شده ( گم شده - به سرقت رفته) یا تلف شده یا منتقل شده نمی‎شود. اثبات وجود دارایی زوج بر عهده زن است.

• جرم فرار از دین، شامل دین و بدهی است و شرط نصف اموال شامل آن نمی‎شود. با این توضیح اگر مردی متعمدا ( با قصد قبلی) اموال خود را قبل از دادخواست طلاق منتقل کرده باشد که همسرش از نصف اموال او سهمی نبرد، جرم نیست و از مصادیق جرم فرار از دین نمی‎باشد.
• ادعای اعسار ( نداشتن مال و دارایی ) نسبت به پرداخت شرط تنصیف دارایی مرد پذیرفته نیست. به این دلیل که با موجود بودن عین (اصل) مال، ادعای اعسار معنایی ندارد و ادعای اعسار صرفا نسبت به دین و بدهی قابل پذیرش است نه عین.
• شرط اجرا شدن تنصیف دارایی مرد منوط به مطالبه و درخواست صاحب حق یعنی زن است و دادگاه بدون درخواست زن مجاز به صدور حکم انتقال اموال مرد تا نصف دارایی به او نخواهد بود. بنابراین مطالبه شرط نصف دارایی مطابق ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی مدنی منوط به مطالبه زن است.

شایان ذکر است به دعوای تنصیف دارایی مرد همزمان با دعوای طلاق و در همان شعبه دادگاه رسیدگی می‎شود.

برای مطالعه‎ی بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی، مجله دلتا مراجعه کنید.

نصف دارایی و املاک مرد به همسرش داده می شود!

شاید بارها شنیده باشیم که در خارج از کشور نصف اموال و دارایی مرد بعد از طلاق به همسرش می‎رسد. لازم است بدانید این موضوع در قوانین مدنی ایران نیز پیش بینی شده است. اما بسیاری از زوج ها در هنگام عقد، بدون توجه و خواندن شروط ضمن عقد در قباله ازدواج، تمام صفحات و شروط مندرج در آن را امضا می‎کنند. یکی از این نکات مهم، شرط تنصیف دارایی است. در این مطلب به بررسی اجرایی شدن این شرط طبق قانون ایران می‎پردازیم.

مفهوم تنصیف دارایی به زبان ساده:

در صفحه هشتم قباله ازدواج (سند نکاحیه) سازمان ثبت اسناد املاک کشور به صورت چاپی و پیش فرض شرط واگذاری نصف دارایی مرد به همسرش بعد از طلاق را پیش بینی کرده و در زیر متن آن محل امضا زوج و زوجه قرار داده است. تنصیف دارایی به این معنی است که نصف اموال و دارایی مرد بعد از طلاق به همسرش داده خواهد شد.

بسیاری از زوج‎ها هنگام مراسم عقد به این شرایط توجه نمی‎کنند و فقط تمام موارد را امضا می‎کنند. حال اگر  زوج (مرد) این شرط را امضا نکند، نصف اموال او به همسرش در مواقع مورد نظر واگذار نمی‎شود.

شرایط تحقق تنصیف دارایی:

اگر بعد از مدتی که زن و مرد زندگی مشترک را آغاز کردند و بنا به دلایلی تصمیم به جدایی بگیرند، فقط با شرایط زیر نصف اموال اعم از منقول و غیر منقول و هرآنچه که متعلق به مرد است طبق نظر دادگاه به همسرش تعلق می‎گیرد:

1. طلاق از طرف مرد مطرح شده باشد و شامل طلاق توافقی و یا دادخواست طلاق از طرف زن نمی‎شود.
2. اگر مرد بتواند ثابت کند که به دلیل تخلف همسرش از وظایف زناشویی که بر عهده‎اش بوده است یا به دلیل سوء رفتار یا سوء معاشرت زن، قصد طلاق و جدایی از همسرش را دارد، شرط واگذاری نصف اموال شامل آن زن نمی‎شود.
3.  منظور از اموال و دارایی در این شرط اموالی است که مرد بعد از تاریخ عقد به دست آورده باشد. بنابراین اگر مرد قبل از ازدواج با همسرش اموالی داشته است، مشمول این شرط نمی‎شود. و همچنین این اموال که در طول زندگی مشترک آن‎ها به دست آمده، در زمان طلاق باید موجود باشند.

شایان ذکر است اگر بعد از ازدواج سهم الارثی به زوج برسد، شامل شرط نصف دارایی نمی شود. به دلیل اینکه از متن شرط چنین استنباط می‎شود که شامل اموالی است که بر اثر کار و کوشش در ایام زوجیت ( دوران زندگی مشترک) به دست آمده باشد و زوج با امضا آن توافق می‎کند که چنانچه بعد از ازدواج اموالی را به دست آورد زوجه نیز در آن سهم دارد.

در مطلب بعدی به نکات حقوقی مهمی که درباره این موضوع باید رعایت شود و بسیاری از مردم از آن آگاه نیستند خواهیم پرداخت.

برای مطالعه‎ی بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی، مجله دلتا مراجعه کنید.

پاسخ به سوالات حقوقی شما که بدون جواب مانده است

همه ما گاهی در گذران زندگی شاهد مسائل حقوقی بسیاری هستیم که سئوال برانگیز است و پاسخی برای آن ها نداریم . در این سلسله مطالب برآنیم تا به برخی از این پرسش ها پاسخ دهیم تا نسبت به آنها تا حدودی آگاه شویم.

پرسش - آیا موجر به هر دلیل می‎تواند آب، برق و گاز منزلی که مستاجر در آن سکونت دارد را قطع کند؟

پاسخ - همانطور که طبق قانون مدنی  در مدت اجاره، مستاجر مالک منافع مورد اجاره و متعلقات آن است، اگر مدت اجاره هنوز به پایان نرسیده باشد، چون آب، برق و گاز از متعلقات ملک محسوب می‎شود پس مستاجر تا پایان مدت اجاره حق استفاده از آن‎ها را دارد. بنابراین،  اقدام موجر به قطع آنها مطابق با قانون مجازات اسلامی از مصادیق ایجاد مزاحمت  و ممانعت از حق است و جرم محسوب می‎شود.

پرسش - چکی  به تاریخ روز برگشت شده است. پشت چک را دو نفر امضا کرده‎اند. آیا دارنده چک برگشتی می‎تواند علیه هر سه نفر (صادر کننده چک و دو نفری که پشت چک را امضا کرده اند) شکایت خود را مطرح کند؟

پاسخ - برابر  قانون چک شکایت کیفری فقط علیه صادر کننده چک و به جرم صدور چک بلامحل قابل پیگیری است. و برای وصول چک با ارائه دادخواست حقوقی به دادگاه عمومی - حقوقی علیه  از هر سه نفر می‎توانید وجه چک برگشتی را مطالبه و با نظر دادگاه وصول کنید.

پرسش - اگر مدیر ساختمان برای تعمیرات موتورخانه یک مجتمع مسکونی به تعمیرکار حق الزحمه  پرداخت کند و سپس برای مطالبه آن به ساکنان واحدها مراجعه کرده و با مخالفت مواجه شود. به این معنی که واحدهایی که مستاجر در آنها ساکن است اعلام کنند که پرداخت بر عهده آن‎ها نیست و مالک آپارتمان باید پرداخت کند تکلیف مدیر ساختمان در خصوص این هزینه ها چیست؟

پاسخ - طبق قانون روابط موجر و مستاجر در خصوص هزینه های ملک و تعمیرات کلی و اساسی مورد اجاره که مربوط به اصل بنا و تاسیسات عمده نصب شده در ملک مانند دستگاه‎های حرارت مرکزی و تهویه و آسانسور باشد بر عهده موجر است و تعمیرات جزئی و همچنین تزئین و تعمیری که مربوط به استفاده بهتر از مورد اجاره باشد، با مستاجر خواهد بود. مگر آنکه در قرارداد به صورت دیگری شرط شده باشد. بنابراین در خصوص این پرسش مدیر ساختمان باید ازمالک آن واحد های مسکونی هزینه تعمیرات را دریافت کند.

در مطالب بعدی به ادامه پرسش و پاسخ های مهم و کاربردی خواهیم پرداخت.

برای مطالعه‎ی بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی، مجله دلتا مراجعه کنید.

سامانه ثنا الزامی قانونی برای همه ایرانیان

سامانه ثنا در دو سال اخیر برای افرادی که تحت هر شرایطی با مراجع قضایی سروکار دارند راه اندازی شده است. یکی از دلایلی که این سامانه ابلاغ الکترونیکی پیش بینی، تصویب و اجرایی شده ، کم کردن میزان ازدحام و شلوغی دادگستری ها به سبب مراجعه حضوری افراد برای اطلاع از نتیجه و پیگیری پرونده شان بوده است. دلیل دیگر آن می‎تواند دریافت نشدن ابلاغیه ازسوی دو طرف دعوا به دلایلی مانند تغییر محل سکونت یا الصاق برگه ابلاغیه در محلی غیر از آدرس داده شده در پرونده و... همچنین در نهایت بی اطلاعی فرد از روند دادرسی است.

 راهکاری اصولی برای ابلاغ اوراق قضایی

از مهمترین اصولی که باید در فرآیند دادرسی و رسیدگی به پرونده های قضایی در دادگاه ها و به طور کلی در مراجع قضایی انجام شود، اطلاع اشخاص مرتبط با پرونده از روند بررسی و پیگیری دعوا و جزئیات مربوط به آن است. ابلاغ های قضایی و احکام راجع به آن ها همیشه از مهمترین قسمت های دادرسی به شمار می‎رود. تا قبل از راه اندازی سامانه ثنا، ابلاغ ها به صورت دستی، فیزیکی و توسط ماموران انجام می‎شد. اما با افزایش میزان پرونده های قضایی و گستردگی فرآیند ابلاغ و افزایش هزینه ها و دلایل دیگر،  راهکاری جایگزین طراحی و انجام شدن تمام این امور از طریق سامانه ثنا و به صورت الکترونیکی امکان پذیر شده است.

در سامانه ثنا یا همان سامانه ابلاغ الکترونیکی قضایی، اوراق قضایی از جمله ابلاغیه ها و نتایج آرا و حکم ها به صورت الکترونیک در صفحه شخصی افراد و وکلا قرار می‎گیرد و باعث می‎شود فقط خود شخص از نتیجه آرای دعاوی خود آگاه شود. این اقدام پسندیده باعث شده است حریم خصوصی افراد حفظ شده و بسیاری از مراحلی که نیاز به حضور نیروی انسانی در تهیه و ارسال ابلاغیه ها وجود داشت، از بین برود.

نحوه پیگیری ابلاغیه

بعد از ثبت نام در سامانه ثنا و انجام دو مرحله‎ی ثبت نام اینترنتی و حضوری و احراز هویت توسط دادگستری یا دفتر خدمات قضایی و همچنین دریافت پیامک حاوی رمز شخصی ده رقمی برای مشاهده ابلاغیه ها درسامانه ثنا، می توانید با ورود به سایت سامانه ثنا، با وارد کردن رمز عبور و کد ملی ، ابلاغیه خود را به صورت فایل مشاهده می‎کنید.

اعتبار ابلاغ از طریق سامانه ثنا

نکته مهمی که در خصوص سامانه ثنا وجود دارد این است که ابلاغ اوراق قضایی به صورت الکترونیک در این سامانه کافی و معتبر است و هیچ‎کس نمی‎تواند به دلیل اینکه ابلاغ به او به صورت الکترونیک انجام شده، از آثار قانونی ابلاغ معاف شود. به طور مثال شخص نمی‎تواند ادعا کند که از ابلاغ اطلاع نداشته است. این موضوع زمانی اهمیت خود را نشان می‎دهد که طبق قانون آئین دادرسی مدنی، بسیاری از مهلت‎های قانونی برای اعتراض به احکام دادگاه ها، از تاریخ ابلاغ محاسبه و منظور می‎شود.

بنابراین، ارسال الکترونیک اوراق قضایی به حساب کاربری شخص در این سامانه، ابلاغ محسوب شده  ومشاهده اوراق قضایی در سامانه ابلاغ قضایی ثنا، با ثبت زمان و سایر جزئیات آن ذخیره می‎شود. در نتیجه کلیه آثار ابلاغ واقعی را در پی خواهد داشت. فقط شخص در صورت اذعان به بی اطلاعی از ابلاغیه باید ثابت کند به لحاظ دسترسی نداشتن یا نقص در سامانه رایانه ای از مفاد آن آگاه نشده است.

برای مطالعه‎ی بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی، مجله دلتا مراجعه کنید.