احضاریه دادگاه و عواقب عدم توجه به آن

عموما در برگ احضاریه، عواقب  بی‎توجهی به دستور مقام قضایی قید می‎شود. این عواقب با توجه به جایگاه شخص  احضار شده، متفاوت است. در صورتی که شخص احضار شده متهم باشد،عدم حضور وی  موجب صدور حکم جلب او خواهد شد.

پیش‎ از این احضاریه‎ها و  ابلاغیه‎ها توسط ماموران به مردم ارسال می‎شد و گزارش آن به دادسرا یا  دادگاه به صورت فیزیکی انجام می‎گرفت. اما با تصویب ماده 7 آیین‎نامه ارایه  خدمات الکترونیک قضایی از سوی رئیس قوه‎قضاییه ابلاغ دادخواست یا هرگونه  قرار و دستور قضایی به مخاطبان به ‎طور الکترونیکی امکانپذیر شد.

البته در صورت عدم دسترسی به نشانی و  شماره تلفن احضار شونده، ارسال احضاریه‎ها همچنان به صورت فیزیکی انجام  خواهد شد. اما آنچه در گزارش مجله دلتا به آن پرداخته می‎شود در باب این موضوع است که به‎طور کلی بسیاری از  شهروندان با مراحل ابلاغ احضاریه و عواقب عدم توجه به آن آشنا نیستند. در  این مقاله به این موضوع که بی توجهی به ابلاغیه‎ها و قرارهای صادره از  دادگاه چه پی‎آمدهایی  می‎پردازیم.

احضاریه فقط مختص متهم نیست

احضار به معنی به حضور طلبیدن افراد برای  ادای توضیحات لازم در مورد جرم است که توسط قاضی انجام می‎گیرد. پس هرچند  هنگام بحث در خصوص این قضیه ذهن اشخاص معطوف به متهم می‎شود، منتهی در  مواردی به صلاحدید مقام‎قضایی شاکی، شاهد و حتی افرادی نظیر کارشناس برای  تکمیل تحقیقات به دادگاه احضار می‎شوند.

نتایج عدم توجه به ابلاغیه دادگاه

عموما در برگ احضاریه، عواقب بی‎توجهی به  دستور مقام قضایی قید می‎شود. این عواقب با توجه به جایگاه شخص احضار شده،  متفاوت است. در صورتی که شخص احضار شده متهم باشد، عدم حضور وی موجب حکم  جلب او خواهد بود. بنابراین  طبق قانون متهم مکلف است در موعد مقرر حاضر  شود و اگر نتواند باید عذر موجه خود را اعلام کند.

موارد زیر به عنوان عذر موجه محسوب می‎شوند:

1. بیماری متهم و یا بیماری سخت والدین وی ، همسر یا فرزندان او که مانع از حضور شود.
2. نرسیدن یا دیر رسیدن احضاریه به گونه‎ای که مانع از حضور متهم در دادگاه شود.
3. همسر یا نزدیکان درجه یک متهم فوت کند.
4. ابتلاء به حوادث مهم از قبیل بیماری‎های واگیردار و یا بروز حوادث قهری و غیرمترقبه مانند سیل و زلزله که موجب عدم امکان تردد شود.
5. متهم در توقیف یا حبس باشد.
6. سایر مواردی که عرفا به تشخیص قاضی عذرموجه محسوب می‎شود.

براساس قانون، در سایر موارد متهم  می‎تواند برای یک بار پیش از موعد مقرر، قاضی را از علت و دلیل عدم حضور  خود مطلع و موافقت وی را اخذ کند. در این مورد قاضی می‎تواند در صورت عدم  تاخیر در تحقیقات، تا سه روز مهلت را تمدید کند. در شرایطی که متهم بدون  عذر موجه، ابلاغ قانونی شده باشد و بازپرس احتمال دهد که متهم از احضاریه  مطلع نشده است، وی را فقط برای یک مرتبه دیگر احضار می‎کند.

تفاوت احضار و جلب

در صورتی که متهم بدون دلیل موجه و قانونی به احضاریه دادگاه توجه نکند، حضور نیافتن متهم در پی احضار،باعث جلب خواهد شد. جلب به معنای دستگیری است و در واقع، جلب متهم باعث سلب آزادی و انتقال وی به محلی دیگر است.

مثلا متهم را جلب و نزد مرجع صادرکننده  دستور جلب انتقال می‎هند. برای دستور جلب فرد شرایطی لازم است. ابلاغ  احضاریه، حاضرنشدن متهم و اعلام‌نشدن عذر موجهی از جانب او از شرایط هستند  که موجب جلب متهم می‎شوند. بنابراین بازپرس پس از احضار متهم پرونده و  حاضرنشدن وی در وقت مقرر، باید ابتدا از ابلاغ شدن احضارنامه اطمینان حاصل  کند و همچنین توجه کند که وی عذر موجهی برای غیبت نداشته باشد.

همچنین بخوانید:

شنود یا استراق سمع از نظر قانون چه مجازاتی دارد؟ 

جعل سند چه تفاوتی با کلاهبرداری دارد؟