سازش در دعاوی کیفری چگونه است؟
یکی از روشهای حل اختلاف سازش قضایی است که این نوع سازش در دادگاه انجام میشود و قاضی در روند اجرا و حل اختلاف بین طرفهای دعوا نقش اساسی دارد.
با توسعه و پیشرفت روزافزون در جوامع امروزی روشهای حل اختلاف همچون سایر ابعاد زندگی بشری، تحول یافته و به تدریج شکلی دوستانه و مسالمتآمیز به خود گرفته است. سازش به عنوان یکی از روشهای حل اختلاف است. در مجله دلتا به تعریف سازش قضایی و شرایط و چگونگی رسیدن به آن پرداخته شده است.
سازش قضایی چیست؟
سازش یکی از روشهای حلوفصل اختلافات است که از طریق آن دو طرف دعوا درصدد بر میآیند که با جستجوی راهحلی مسالمتآمیز و دوستانه به دعوا و اختلاف پایان دهند. در سازش، شخص ثالث بیطرف میتواند طرف ها را تشویق به ملاقات و مذاکره مستقیم کند. یکی از روشهای حل اختلاف، سازش قضایی است که این نوع سازش در دادگاه انجام میشود و قاضی در روند اجرا و حل اختلاف بین طرف های دعوا نقش اساسی دارد.
ارجاع به شورای حل اختلاف و موسسات میانجیگری
موضوع میانجیگری و صلح در دعاوی کیفری و سازش، نوعی ابتکار و نوآوری در قانون آیین دادرسی کیفری محسوب میشود. طبق قانون، قاضی میتواند بزهکار و بزهدیده را با توافق خودشان، به شورای حل اختلاف یا موسساتی که در بخش میانجیگری فعالیت میکنند، ارجاع دهد تا آنها بتوانند رابطه بزهکار و بزهدیده را اصلاح و میان آن ها سازش ایجاد کنند.
در قانون، حداکثر زمان برای میانجیگری سه ماه تعیین شده است و به همین دلیل قانونگذار مقرر کرده است که رسیدگی به موضوع دعوا تا سه ماه متوقف شود تا رابطه میان بزهکار و بزهدیده اصلاح شده و گذشت شاکی گرفته شود.
هدف قانونگذار از صلح و سازش بین طرف ها این است که رابطه بین بزهکار و بزهدیده ترمیم شده و در نتیجه آن از تکرار جرم جدید و اتفاقات ناگوار دیگری که ممکن است در اثر به هم خوردن رابطه آن ها ایجاد شود، جلوگیری کند.
گاهی ممکن است که اگر صلح و سازش در دعاوی کیفری میان افراد ایجاد نشود ، حس انتقامجویی میان بزهدیده و خانواده او باقی مانده و به همین دلیل جرایم دیگری روی دهد که این موضوعات شرایط ناگواری برای دستگاه عدالت و جامعه ایجاد خواهد کرد.
مراحل تنظیم صورتجلسه میانجیگری
هنگامی که میان طرفهای دعوا سازش ایجاد میشود، شخص ثالث که در واقع میانجیگر است باید، توافق دو طرف را در صورتجلسه تنظیمی بیان و همچنین عنوان کند که بزهدیده چه وظایف و تعهداتی دارد. این صورتجلسه پس از امضای شخص ثالث و طرفهای دعوای کیفری، برای تایید نزد مقامقضایی ارسال شده و در آن جا چگونگی اجرای توافقات، مشخص و معلوم میشود.
براساس قانون، نتیجه میانجیگری به صورت مشروح و با ذکر دلایل آن، طی صورتجلسهای که به امضای میانجیگر و بزهدیده و بزهکار میرسد و برای بررسی و تایید و اقدامات بعدی نزد قاضی مربوط ارسال میشود. در صورت رسیدن به یک توافق، ذکر تعهدات طرف ها و چگونگی انجام آن در صورتجلسه الزامی است.
سازش در دعاوی کیفری
در خصوص صلح در دعاوی کیفری ، براساس ماده 82 قانون آیین دادرسی کیفری، در جرایم تعزیری که مجازات آنها قابل تعلیق است، قاضی میتواند به درخواست متهم و موافقت بزهدیده یا مدعی خصوصی و با اخذ تامین مناسب، حداکثر دو ماه به متهم برای به دست آوردن رضایت و گذشت شاکی یا جبران خسارت ناشی از جرم مهلت تا اقدامات لازم را انجام دهد.
همچنین مقام قضایی میتواند برای ایجاد سازش بین طرف های دعوا، موضوع را با توافق آن ها به شورای حل اختلاف یا شخص یا موسسهای برای میانجیگری ارجاع دهد. بنابراین اگر متهم درپی کسب گذشت شاکی است، باید خسارات وارده به وی را نیز جبران کند.
همچنین بخوانید:
قرار کفالت ؛ قراری که فقط برای این افراد پذیرفته می شود
قمار و شرط بندی در قانون ایران چه مجازاتی دارد؟