تغییر نام و نام خانوادگی در شناسنامه امکانپذیر است؟

برای تغییر نام خانوادگی باید به  ادارات ثبت احوال مراجعه کرد. تنظیم و ارائه درخواست تغییر نام خانوادگی  در ادارات غیر از محل صدور شناسنامه مانعی ندارد. در این موارد مدارک مورد  نیاز از متقاضی دریافت شده و به اداره محل صدور شناسنامه ارسال می‌شود.

انتخاب نام مناسب از جمله حقوقی است  که پدر و مادر در مقابل فرزند خود بر عهده دارند. گاهی افراد به دلایل  متعددی تصمیم به تغییر نام یا نام خانوادگی خود می‌گیرند. در مجله دلتا در خصوص شرایط و مدارک لازم برای تغییر نام در شناسنامه پرداخته شده است.

تغییر نام در شناسنامه

طبق قانون ثبت احوال کشور در بعضی موارد اشخاص می‌توانند نام کوچک خود را تغییر دهند. این موارد شامل:

1.نام ‎هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌شود.

2.اسامی مرکبی که از نظر عرف یک نام محسوب نمی‌شوند. مانند؛ سعید بهزاد، شهره فاطمه، حسین معروف به کامبیز و …

۳.عناوین؛ اعم از عناوین لشکری و یا کشوری  و یا ترکیبی از اسم و عنوان. مانند؛ سروان، سرتیپ، دکتر، شهردار و یا  سروان محمد و شهردار علی

۴. القاب مانند ملک الدوله، خان، شوکت الملک، حاجیه سلطان

5.اسامی زننده و مستهجن؛ آن دسته از نام‎  هایی هستند که بر حسب زمان، مکان یا به دلایل ذکر شده در زیر برای دارنده  آن زننده و مستهجن به حساب می‎آید و برای تغییر آن ها باید مراتب به تأیید  شورای عالی برسد.

• نام‎ هایی که مغایر با ارزش های والای انسانی است. مانند : گرگ ، قوچی و…
• نام ‎هایی که با عرف و فرهنگ و مقدسات مذهبی مردم مغایر باشد. مانند لات ، خونریز ، چنگیز و…
• نام‎ هایی که موجب تحقیر اشخاص بوده و یا معنای لغوی آن در جامعه قابل پذیرش نباشد. مانند : کنیز، گدا و …
• اسامی نامتناسب با جنسیت . مانند : ماشاءاله برای اناث (زنان) و یا انتخاب نام اشرف و اکرم برای افراد ذکور (مردان)

6.حذف کلمات زائد و غیر ضروری در نام اشخاص. مانند : قلی ، غلام ، گرگ ، ذولف و قوچ

7.تصحیح اشتباهات املائی در نام اشخاص که  به دلیل عدم آشنائی مامور با لهجه ها و الفاظ و معانی محلی و یا ناشی از  تلفظ اظهار کننده پیش آمده است. مانند: زهراب به سهراب و یا منیجه به منیژه  …

8.هم نام بودن فرزند با پدر و یا مادر در یک خانواده

9.هم نام بودن برادران و یا خواهران در یک خانواده

10.تغییر نام از صورت عربی به شکل فارسی از قبیل رحمن به رحمان ، اسمعیل به اسماعیل ، اسحق به اسحاق

11.تغییر نام کسانی که با تأیید مراجع ذیصلاح به دین مبین اسلام مشرف می‌شوند.

12.تغییر نام کسانی که نام آن ها اسامی روزهای هفته باشد.

13.تغییر نام کسانی که تغییر جنسیت داده و دادگاه حکم به تغییر نوع جنس در اسناد سجلی و شناسنامه آنان صادر کرده است.

در چه مواردی می‌توان نام خانوادگی‌ را تغییر داد؟

1.وقتی نام خانوادگی بیشتر از یک کلمه یا  پسوند، حرف، عدد و یا به صورت مطلق مضاف نام محل باشد. به عنوان مثال: دو  اصل تهرانی، آحسینی پور، طباطبائی ط و عدنان تکان تپه تهرانی.

2.نام خانوادگی از کلمات مستهجن و ناسپند تشکیل شده باشد.

3.نام خانوادگی از کلمات خارجی باشد. مواردی مثل علی اف برای ایرانیانی که مهاجر نیستند یا آراکلیان برای یک شخص مسلمان.

4.نام خانوادگی زشت و مذموم که با ارزش‌های اسلامی مغایرت داشته باشد.

5.در صورتی که نام خانوادگی از عنوان‌ های علمی یا درجات استفاده شده باشد. دکتر، سرهنگ، شهردار یا فرماندار از این نوع است.

6.استفاده از نام خانوادگی همسر برای زن تا وقتی که همسر وی باشد، با ارائه اجازه نامه از شوهر بلامانع و بدون اشکال است.

7.پس از فوت همسر تا زمانی که زن ازدواج مجدد نکرده باشد می‌تواند از  نام خانوادگی همسر مرحومش استفاده کند یا به نام خانوادگی قبلی خود برگردد.

8.در صورتی که پدری نام فامیلی خود را تغییر دهد، تغییر نام خانوادگی  فرزندان کمتر از ۱۸ سال وی با درخواست کتبی پدر انجام می‌شود. تغییر نام  خانوادگی فرزندان بزرگ ‌تر نیز بدون رعایت حق تقدم و با ارائه اجازه نامه  از پدر انجام خواهد شد.

9.اگر پدر پس از تغییر نام خانوادگی خود فوت کرد، فرزندان او می‌توانند  برابر تبصره ماده ۴۱ قانون ثبت احوال نام خانوادگی‌ شان را به نام خانوادگی  پدر تغییر دهند.

چه اشخاصی می‌توانند برای تغییر نام خانوادگی اقدام کنند؟

هر یک از اشخاص زیر که دارای نام خانوادگی  قابل تغییر باشند می‌توانند با مراجعه به اداره ثبت احوال محل اقامت خود  نسبت به درخواست تغییر نام خانوادگی اقدام کنند.

1. اشخاص 18 سال به بالا
2. اشخاص کمتر از 18 سال که دارای حکم رشد باشند.
3. پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه خود برای فرزندان کمتر از 18 سال در صورتی که نام خانوادگی پدر تغییر کرده باشد.
4. قیم یا وصی برای کودکان تحت سرپرستی خود با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد.

به شناسنامه جدید در اصطلاح «المثنی» گفته  می‌شود، چرا که این شناسنامه ‌ها پس از مدرک اولیه صادر شده ‌اند. و در  نهایت باید در نظر داشت که اشخاص پس از تغییر نام خانوادگی نمی‎توانند به  نام خانوادگی اولیه خود برگردند. پس در انتخاب نام خانوادگی جدید باید  نهایت دقت را به خرج داد.

اداره ثبت احوال و تغییر نام

برای تغییر نام خانوادگی باید به ادارات  ثبت احوال مراجعه کرد. تنظیم و ارائه درخواست تغییر نام خانوادگی در ادارات  غیر از محل صدور شناسنامه مانعی ندارد. در این موارد مدارک مورد نیاز از  متقاضی دریافت شده و به اداره محل صدور شناسنامه ارسال می‌شود. تغییر نام  خانوادگی باید به تصویب سازمان ثبت احوال کشور برسد، و پس از تصویب سازمان  ثبت احوال انجام می‌شود.

در صورت موافقت با تغییر نام خانوادگی به  اداره ثبت احوالی که مراجعه کرده‎اید، ابلاغ می‌شود. سپس متقاضی باید برای  تغییر نام خانوادگی درخواست کتبی بدهد و اقدام به تعویض شناسنامه و نیز  تعرفه تعیین شده را پرداخت کند. در مواردی که تغییر نام خانوادگی از  اختیارات اداره ثبت احوال خارج باشد، شخص باید به شهرستان محل صدور  شناسنامه خود، مراجعه کند و درخواست خود را به دادگاه ارائه دهد.

همچنین بخوانید:

شناسنامه و نکاتی که باید درباره آن بدانیم 

ضرورت داشتن گواهی عدم حضور در دفترخانه 

استعلام وکالتنامه های خارج از کشور در ایران 

آنچه باید در تنظیم مبایعه نامه یا قولنامه بدانیم 

نکاتی درباره مالیات بر ساخت و ساز