منظور از قرار نهایی دادگاه چیست؟
قرار نهایی قراری است که دعوی را خاتمه می‌دهد و دعوی را از دادگاه خارج می‌کند. این قرار گاهی به دنبال درخواست خوانده (متهم) مبتنی بر عدم اهلیت خواهان (زیان دیده) یا عدم صلاحیت دادگاه و گاهی به دنبال استرداد دادخواست یا شکایت صادر می‌شود.
قرار نهایی قراری است که دعوی را در حدود موضوع خود خاتمه می‌دهد و دادرس با صدور آن خود را برای صدور حکم آماده نمی‌کند. این قرار بدون ورود به ماهیت شکایت (رسیدگی شکلی) صادر می‌شود و دعوی را از دادگاه خارج می‌کند. این قرار گاهی به دادخواست خوانده (متهم) مبتنی بر عدم اهلیت خواهان (زیان دیده) یا عدم صلاحیت دادگاه و گاهی به دنبال استرداد دادخواست یا دعوی صادر می‌شود. قرار رد دعوی، قرار نهایی است. در مجله دلتا در خصوص موضوع انواع قرار نهایی چیست و پیامک قرار نهایی مورد بررسی قرار میگیرد.
انواع قرار نهایی چیست ؟
الف) قرار منع تعقیب یا منع پیگرد؛
با توجه به روند قانونی حاکم بر مراجع قضائی، قرار منع تعقیب یا همان منع پیگرد؛ به قراری گفته می‌شود که در شرایطی که با نظر و تشخیص مرجع رسیدگی کننده به پرونده مربوطه، دلایل کافی به جهت اثبات و انتساب جرم به متهم مورد نظر وجود ندارد و در این موارد دستور منع تعقیب یا منع پیگرد قانونی صادر میگردد. در واقع زمانی که قاضی پرونده تشخیص دهد که متهم مورد نظر با دلایل و شواهد موجود، از ارتکاب جرم مبری است، دستور صدور قرار منع تعقیب یا منع پیگرد قانونی را صادر می‌کند. در ادامه پیامک قرار منع تعقیب یا منع پیگرد برای طرفین پرونده ارسال می‌شود تا در خصوص پرونده اطلاع داشته باشند.
ب) قرار موقوفی تعقیب؛
قرار دیگری که در دادگاه از جانب بازپرس پرونده و قاضی یا دادیار صادر می‌شود، قرار موقوفی تعقیب است. در این نوع قرار بازپرس و قاضی یا دادیار اقدام به منع تعقیب متهم به دلایلی غیر از کافی نبودن دلایل و اسناد برای مجرمیت متهم میکنند. مهم ترین دلایل و موجباتی که منجر به صدور قرار موقوفی تعقیب میشوند عبارتند از:
- مرگ متهم یا محکومٌ علیه (زیان دیده) پرونده، باعث صدور قرار موقوفی تعقیب می‌شود.
- بخشش و رضایت دادن شاکی و یا مدعی خصوصی پرونده در مواردی که پرونده مربوط به جرایم قابل گذشت است.
- در مواردی که به دلایل مختلف، اتهام و جرم صورت گرفته شامل عفو گردد نیز، صدور قرار موقوفی تعقیب صورت میپذیرد.
- عملی که در زمان ارتکاب آن توسط متهم جرم به حساب میآمده اما در هنگام تعقیب و پیگیری قانونی، دیگر دارای شرایط قانون جرم شناسی نباشد.
- جرم صورت گرفته؛ مشمول گذشت زمان در شرایط پیش بینی شده در قانون شود. (سپری شدن دوره زمانی تعیین شده ای از لحظه وقوع جرم که بر اساس قانون پس از آن، طرح شکایت یا تعقیب متهم و یا اجرای حکم از جایگاه قانونی برخوردار نباشد.)
- توبه متهم در شرایط و مواردی که در قانون پیش بینی شده است؛ موجب صدور قرار موقوفی تعقیب از جانب قاضی، بازپرس و یا دادیار می‌شود.
- در زمانی که در خصوص اتهام مربوطه رسیدگی و تعقیب قانونی صورت گرفته و رای قطعی دادگاه پیرامون آن صادر گشته، رسیدگی مجدد به آن اتهام امکان پذیر نبوده و مرجع قضائی نسبت به صدور قرار موقوفی تعقیب اقدام لازم را به عمل می آورد.
- مصونیت سیاسی و بین المللی ماموران دیپلماتیک خارجی و …در شرایط خاص، موجب منع رسیدگی به پرونده شده و مرجع قضائی نسبت به صور قرار موقوفی تعقیب مبادرت می نماید.
- بر خورداری متهم از بیماری روانی و جنون در هنگام ارتکاب جرم مربوطه، حائز شرایط صدور قرار موقوفی تعقیب است.
ج) قرار مجرمیت؛
این نوع قرار زمانی صادر می‌شود که دادگاه رسیدگی کننده به پروند و اتهام وارد شده به متهم، بر اساس دلایل و مدارک موجود؛ به این نتیجه برسد که متهم مرتکب جرم مربوطه شده است و باید به عنوان مجرم، برایش قرار مجرمیت صادر شود. در این موارد دادگاه با ارسال پیامک قرار مجرمیت به مجرم مربوطه، به وی اطلاع از شرایط را می‌دهد.
د) قرار جلب؛
قرار جلب به قراری اطلاق می‌شود که مرجع قضائی رسیدگی کننده به اتهام مربوطه، زمانی که به این نتیجه برسد که متهم، مرتکب جرم شده و باید برای سپری شدن روند قانونی پرونده فراخوانده شود، نسبت به صدور آن مبادرت میورزد.
پیامک قرار نهایی چیست ؟
به پیامکی اطلاق می‌شود که از جانب مراجع قضایی برای آن دسته از مخاطبین که در این مراجع پرونده قضایی دارند ارسال میگردد. با این پیامک افراد از قرار نهایی که توسط قاضی یا دادیار و یا بازپرس پرونده صادر شده است مطلع میگردند. با ارسال پیامک قرار نهایی، خبر رسانی برای طرف های پرونده آسان می‌شود و این اشخاص بدون مراجعه حضوری به دادگاه از شرایط و کم و کیف قرار نهایی صادر شده از جانب بازپرس و دادیار یا قاضی مطلع میشوند.
همچنین بخوانید:
فرار از صحنه تصادف چه مجازاتی دارد؟
جرائم غیر قابل گذشت؛ گذشت شاکی تاثیر دارد؟
مجازات جایگزین حبس در چه شرایطی اعمال می‌شود؟