فرزند خواندگی از جمله مسائلی است که برخی از خانوادههای که صاحب فرزند نمیشوند با آن مواجه هستند. به همین دلیل در قانون، مقررات خاصی برای حفظ حقوق کودک و آسانتر کردن مراحل فرزند خواندگی در نظر گرفته شده است. در واقع یکی از مسائل مربوط به فرزند خواندگی، موضوع ارث بردن فرزند خوانده از افرادی است که وی را به فرزندی میپذیرند و سرپرستان قانونی کودک محسوب میشوند. در مجله دلتا قوانین و مقررات مربوط به تعلق گرفتن ارث به فرزند خوانده بررسی شده است.
طبق قانون، افراد برای ارث بردن از یکدیگر باید رابطه خونی و نسبی داشته و یا اینکه زن و شوهر باشند. در غیر این صورت مجوزی برای ارث بردن از دیگری وجود ندارد. بنابراین با توجه به قوانین، تعلق ارث به فرزند خوانده وجاهت قانونی ندارد. همانطور که میدانید بعد از فوت فرد، اولین قدم برای مراحل تقسیم ارث، گرفتن گواهی انحصار وراثت است و در انحصار وراثت فرزند خوانده جایگاهی ندارد چون جز ورثه محسوب نمیشود. حتی اگر اسم فرزند خوانده در شناسنامه شخصی که او را به فرزند خواندگی پذیرفته وارد شده باشد باز هم از ارث محروم است.
۱. سرپرست در زمان حیات، مال یا اموالی به نام فرزند خوانده منتقل کند.
۲. اموال خود را برای او وصیت تملکی کنند. یعنی اینکه وصیت کنند بعد از فوت آنها اموال به فرزندخوانده تعلق بگیرد.
۳. فرزند خوانده ارث نمی برد، اما سرپرستان او می توانند به عنوان صلح یا بخشش مالی به او واگذار کنند.
شایان ذکر است که در صورت فوت فرزند خوانده، سرپرست نیز از او ارث نمیبرد.
مطلب پیشنهادی: برای آشنایی بیشتر با شرایط فرزند خواندگی مطلب “شرایط فرزند خواندگی در قانون چگونه است؟” را مطالعه کنید.
مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا....ملک ورثه ای ، ملکی است که با فوت مالک، به وراث وی میرسد. معامله این املاک قواعد و مراحل خاص خود را دارد. برای آگاهی از نکات مهم درباره مراحل فروش املاک ورثه ای با مجله دلتا همراه باشید.
در زمان خرید و فروش ملک ورثه ای لازم است به نکات زیر توجه کرد. در ادامه هر یک توضیح داده شده است.
• احراز و شناسایی مالکیت
• کلیه وراث مبایعه نامه را امضاء کنند.
• اموال صغیر در دست ورثه صغیر است. ( به شخصی که کمتر از ۱۵ سال داشته باشد صغیر گفته میشود.)
• وصیت نامه
در زمان خرید ملک ورثه ای مهمترین موضوع احراز مالکیت وراث است. به این معنا که چنانچه ملک مورد معامله از جمله املاک موروثی باشد، باید حتماً سند مالکیت به نام متوفی باشد، در چنین شرایطی گواهی انحصار وراثت مهمترین مدرکی است که میتوان به وسیله آن احراز مالکیت کرد. این گواهی از سوی شورای حل اختلاف صادر و در آن نام ورثه و میزان ارث هر یک ذکر میشود. بنابراین خریدار باید در زمان خرید ملک ورثه ای علاوه بر مشاهده گواهی انحصار وراثت و شناسنامه متوفی، بررسی کند که آیا وراث دیگری هم وجود دارند یا خیر.
” مطالب پیشنهادی : برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد گواهی انحصار وراثت مقاله انحصار وراثت ؛ بایدها و نبایدها را مطالعه کنید.”
چنانچه وراث متعددی وجود داشته باشد، تمامی آن ها باید مبایعه نامه را امضاء کنند یا اینکه وکیلی به نیابت از آن ها در هنگام معامله حضور داشته باشد و مبایعه نامه را امضاء کند. در صورتی که برخی از آن ها سهم خود را بفروشند، اما یک یا چند نفر دیگر از وراث مبایعه نامه ملک را امضاء نکرده و حاضر به فروختن ملک نشوند، خریدار فقط از طریق دادخواست به دادگاه میتواند سایر ورثه را وادار به فروش کند. زیرا آن وراثی که مبایعه نامه ملک را امضاء کرده اند، فقط نسبت به سهم خود حق فروش دارند.
در مواردی که بین وراث فرد صغیر هم وجود داشته باشد، طبق قانون تصرف در اموال او ممنوع و معامله توسط قیم وی انجام میشود. چنانچه قیم بخواهد اموال صغیر را به فروش برساند لازم است این امر را به اداره سرپرستی قوه قضاییه اعلام کند. سپس دادستان، صلاح و منفعت طفل صغیر را بررسی کرده و در صورت صلاحیت، اجازه فروش ملک را به قیم میدهد.
وصیت نامه به صورت عادی یا رسمی است. همه افراد میتوانند تا یک سوم اموالشان را وصیت کنند. افراد در زمان خرید و فروش ملک ورثه ای بهتر است که احتمال وجود وصیت نامه را به طور کامل بررسی کنند.
شماره و مشخصات و همچنین مرجع صدور همه مدارک و مستندات به وسیله وراث اعم از:
• سند مالکیت ملک
• شماره سریال
• گواهی انحصار وراثت
• گواهی مالیات بر ارث
• وصیت نامه
• وکالت نامه
• پایان کار شهرداری
• در صورت وجود ورثه زیر سن قانونی، وجود قیم نامه الزامی است.
توجه به این نکته لازم است که فروش سهم الارث بقیه وراث بدون اجازه آن ها، انتقال مال غیر به حساب آمده و این انتقال باطل است.
در رابطه با مزایده ملک ورثه ای چند نکته وجود دارد که در زیر اشاره شده است.
•
مزایده به معنای فروش چیزی به بیشترین قیمت پیشنهادی است. پیش از اجرای
مزایده، ملک به وسیله کارشناس دادگستری ارزیابی شده و سپس مبلغ تعیین شده،
به عنوان مبلغ ابتدایی مشخص میشود.
• در مزایده فروش، به غیر از هزینه آگهی، هزینه دیگری برای وراث وجود ندارد.
• در صورتیکه یکی از وراث بخواهد ملک ورثه ای مزایده شده را از بقیه وراث بخرد، این کار فقط با داشتن مجوز دادگاه امکانپذیر است.
• برنده مزایده فردی است که بیشترین قیمت را پیشنهاد داده است و در این مورد هیچ استثنایی وجود ندارد.
” مطالب پیشنهادی : برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد زمین ورثه ای مقاله چگونه برای زمین ورثه ای سند بگیریم؟ را مطالعه کنید.”
مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...
مطالبه طلب از متوفی یکی از مباحثی است که در قوانین و مقررات مربوط به ارث به آن پرداخته شده است. گاهی ورثه با افرادی مواجه میشوند که ادعا میکنند فرد متوفی قبل از فوت خود، به آن ها بدهی داشته است و این موضوع ممکن است باعث مشکلاتی برای بازماندگان شود. برای جلوگیری از وقوع چنین مسائلی، توجه به نکاتی ضروری به نظر میرسد. در مجله دلتا در خصوص قوانین و مقررات مربوط به بدهی متوفی بررسی شده است.
هنگامی که فردی از دنیا میرود، باید دیون و بدهی وی از امال به جای مانده از وی که ماترک نامیده میشود، پرداخت شود. به عبارت دیگر، ترکه متوفی در اثر فوت به طور قهری (اجباری) به ورثه او منتقل میشود و در صورتی که شخص فوت شده بده از قبل بدهی داشته باشد، پرداخت طلب طلبکاران بر عهده ورثه وی است که باید از اموال و دارایی های متوفی بپردازند. بنابراین وقتی فردی فوت میکند، بدهی وی چه حال (بدهی حال، بدهی است که پرداخت آن مدت ندارد و باید فوراً پرداخت شود) و چه موجل (بدهی است که پرداخت آن مدت دارد)، باید فوراً و سریعاً پرداخت شود.
مطابق قانون، ورثه مکلف نیستند غیر از ترکه (اموال و دارایی متوفی) چیزی بیشتر به طلبکاران بدهند. به همین دلیل اگر اموال متوفی برای ادای تمام دیون کافی باشد، بین تمام بستانکاران به نسبت طلب آن ها تقسیم میشود، مگر اینکه ورثه ترکه را بدون شرط و به صورت مطلق قبول کرده باشند به این معنی که وراث تعهد ضمنی میکنند که کلیه دیون و تعهدات متوفی را پرداخت کنند که در این صورت مسئول خواهند بود.
به طور مثال هر گاه شوهر فوت کند و پدر و مادر وی در قید حیات باشند و در هنگام فوت، اموال او ۱۰۰ میلیون تومان باشد و از طرفی دیگر، مهریه همسر وی نیز تعدادی سکه به ارزش ۳۰۰ میلیون تومان باشد، در صورتی که پدر و مادر زوج ترکه را به طور مطلق قبول کنند، زن میتواند برای دریافت مبلغی که بیشتر از دارایی به جا مانده از متوفی است، به آن ها مراجعه کند. البته باید به این نکته توجه داشت که در مواردی که وراث متعدد هستند میتوانند این مسئولیت را قبول نکنند و در واقع رد ترکه توسط هر کدام از آن ها ممکن خواهد بود. در این صورت، وارثی که ترکه را رد میکند، این موضوع را باید کتباً یا شفاهاً در مدت یک ماه از تاریخ اطلاع وارث از فوت مورث، به دادگاه اعلام کند. در غیر این صورت این امر در حکم قبول ترکه است (به این معنی که بدهی متوفی را ورثه قبول کنند).
در صورت پرداخت بدهی های متوفی اگر چیزی از اموال باقی بماند، به وارث متوفی داده میشود. همچنین ورثه متوفی بدهکار میتوانند تصفیه ترکه را از دادگاه بخواهند، که در این صورت بعد از تصفیه باقیمانده ترکه بین وارث تقسیم خواهد شد. بنابراین در صورتی که از بعد از تصفیه ترکه، چیزی از ترکه باقی بماند، هر یک از وراث میتواند سهمالارث خود را دریافت کند.
مطابق قانون، مالکیت ورثه نسبت به اموال متوفی محقق نمیشود، مگر پس از ادای بدهی هایی که متوفی داشته است. بنابراین معاملات ورثه زمانی صحیح تلقی میشود که دیون متوفی پرداخت شده باشد. در غیر این صورت آن معاملات صحیح نبوده و طلبکاران میتوانند آن را برهم بزنند، مگر در شرایطی که بدهی های آنان پرداخت شود و یا اینکه معاملات ورثه متوفی بدهکار را تنفیذ و قبول کنند.
هنگامی که شخصی فوت میکند، حقوق و دیونی که بر عهده او بوده است از اموال به جای مانده از وی دریافت میشود و باید قبل از تقسیم ارث آن ادا شودبه صورتی که ابتدا باید هزینه کفن و دفن و سایر هزینه های ضروری از ترکه داده شود. شایان ذکر است که برای برداشتن وجه نقد یا فروش قسمتی از ترکه که برای هزینه کفن و دفن متوفی لازم است، اجازه تمام ورثه و اشخاص ذینفع در ترکه لازم نیست. و از طرف دیگر بدهی ها و واجبات مالی متوفی باید پرداخت شود. و در نهایت وصیت نامه به اجرا گذاشته میشود.
مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...
قوانین مربوط به ارث، نحوه تقسیم اموال بین وراث و سهم هر یک از وراث در اموال و دارایی های متوفی از جمله اصولی است که به طور ویژه در قرآن کریم و همچنین قوانین کشور مورد بررسی قرار گرفته و به هیچ وجه نمیتوان از این قوانین سرپیچی کرد. به همین دلیل بر آن شدیم تا در مجله دلتا موضوع ارث را با محوریت محرومیت از ارث با دقت و حساسیت ویژه ای مورد بررسی قرار بدهیم.
افراد از ابتدای تولد حقوق و همچنین تکالیف و وظایفی دارند که به موجب قانون برای آن ها در نظر گرفته شده است. دارایی به جای مانده از متوفی دو بخش مثبت و منفی دارد.بخش مثبت، اموال، حقوق و مطالباتی است که به وارثان میرسد و بخش منفی، دیون و تعهداتی است که در دارایی میماند و باید از محل آن پرداخت شود. و وقتی که فرد از دنیا میرود، این اموال و دارایی ها تحت عنوان «ترکه» یا «ماترک»، از وی به جای میمانند. که طبق قانون از این اموال باید ابتدا هزینه کفن و دفن، هزینه های درمانی احتمالی او، حقوق خدمه و کارگران وی، بدهی های دارای حق وثیقه و بدهی های عادی، مهریه همسر و سایر مواردی که در وصیت نامه وی قید شده است باید انجام شود. سپس اگر اموالی باقی ماند به عنوان ارث بین وراث قابل تقسیم است. افراد تا زمانی که زنده و در قید حیات هستند، حق همه گونه دخل و تصرف در اموال و دارایی های خود را دارند. اما اگر فرد متوفی تا زمان فوت برای اموالش تصمیم نگرفته باشد، فقط برای میزان محدودی از اموالش از طریق وصیت میتواند تصمیم گیری کند. در واقع متوفی در صورت داشتن وصیت نامه میتواند بعد از مرگ در خصوص یک سوم اموالش دخل و تصرف کند، بیشتر از این مقدار دیگر در صلاحیت متوفی نیست و وراث هستند که باید در خصوص آن تصمیم بگیرند.
فرد تا زمانی که زنده است میتواند هر گونه تصرفی در اموال و دارایی های خود داشته باشد. به عنوان مثال کسی که املاک متعدد و اموال زیادی دارد، تا زمانی که در قید حیات است، میتواند از طریق سند رسمی یا هرگونه انتقال قطعی، آن اموال را به نام دیگران انتقال دهد و هیچ مانع قانونی برای این کار ندارد و کسی هم نمیتواند به او اعتراضی داشته باشد. اما در صورتی که فرد به صورت قانونی اسناد مالکیت خود را به شخصی دیگر منتقل نکرده باشد، دیگر اختیار و آزادی عمل سابق را نداشته و فقط میتواند برای پس از مرگ وصیت کند. و باید در نظر داشت که وصیت نسبت به کل اموال امکانپذیر نیست و فقط نسبت به یک سوم اموال، امکان وصیت کردن وجود دارد. شایان ذکر است که قواعد ارث جزء قواعد امری و شرعی است و به همین دلیل تخطی از آن جایز و قانونى نیست. به عنوان مثال وقتی سهم زن در صورت داشتن فرزند یک هشتم از عین اموال منقول (اموالى که قابلیت نقل و انتقال و جا به جایى دارند مانند خودرو) و قیمت اموال غیرمنقول ( اموالى که قابلیت جا به جایى ندارند مانند خانه) تعیین شده، این سهم قابل تغییر نیست. اما اگر متوفی بخواهد به برخی وراث سهم کمتری برسد، میتواند تا یک سوم اموال را به نفع سایر وراث وصیت کند تا به کسی که مد نظر اوست، سهم الارث کمتری برسد. بنابراین محرومیت کلی افراد از ارث امکانپذیر نیست.
همانطور که در بالا ذکر شد، متوفی به طور کلی حق محروم کردن افراد از ارث را ندارد. اما در پنج مورد، قانون و شرع مواردی را تعیین کرده است که در صورت وجود این شرایط، افراد با حکم و نظر قانون از ارث محروم میشوند. این موارد عبارت اند از ؛
“در خصوص محرومیت های قانونی از ارث در یک مقاله دیگر با عنوان «ارث به چه کسانی هرگز تعلق نمیگیرد» به طور تفصیلی پرداخته شده است که برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع میتوانید به آن مراجعه فرمایید.”
مطالعه موارد بیشتر در مجله حقوقی دلتا...