آیا زن ناشزه میتواند درخواست طلاق کند؟
باتوجه به اهمیت تمکین زن در زندگی مشترک و پیش بینی چنین تکلیفی در قانون، این سوال مطرح می‌شود که آیا در صورت عدم تمکین و ناشزه بودن، باز هم زن میتواند از شوهرش جدا شود؟ یا اینکه عدم تمکین از طرف زن سبب از بین رفتن حق طلاق وی خواهد شد؟ در این مطلب از مجله دلتا به موضوع طلاق از طرف زن ناشزه می‌پردازیم.
اگر زن تمکین نکند میتواند طلاق بگیرد؟
در پاسخ به این سوال باید بین موردی که زن با دلیل موجهی تمکین نمی‌کند یا اینکه بدون هیچ مانع قانونی از تمکین در برابر شوهر امتناع کرده و قصد طلاق گرفتن دارد تفاوت قایل شویم.
درصورتی‌که زن به دلایل موجهی همچون ترس از ضرر بدنی از طرف شوهر، با او در یک منزل زندگی نکرده و عدم تمکین اتفاق افتاده است، نمی‌توان حق طلاق را به دلیل عدم تمکین از وی گرفت. چرا که زن به دلیل ایجاد عسر و حرج یا سختی غیر متعارف مرتکب عدم تمکین شده است. در واقع خود مرد اسباب عدم تمکین زن را فراهم کرده است.
اما اگر عدم تمکین صرفا از روی لجبازی باشد و زن دلیل موجهی برای عدم تمکین خود نداشته باشد، دادگاه حکم بر طلاق زن صادر نمی‌کند. زن برای طلاق گرفتن باید از طریق طلاق توافقی یا طلاق خلع اقدام کند. در این شرایط باید رضایت شوهر را برای طلاق گرفتن به دست بیاورد. ولی هیچ‌گونه مجازاتی برای عدم تمکین زن در نظر گرفته نمی‌شود.
نکته مهم این است که زن همواره برای اینکه بتواند از شوهر خود طلاق بگیرد باید دلیل موجهی به دادگاه ارائه کند. مانند اینکه مرد نفقه نپردازد. زندگی مشترک با همسر خود را ترک کرده و غایب شده باشد. از شروط دوازده‌گانه ضمن عقد ازدواج تخطی کرده یا اینکه زن به موجب شرط ضمن عقد، حق طلاق به دست آورده باشد.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب آیا گرفتن مهریه از خانواده شوهر امکان‌پذیر است؟ را مطالعه کنید.
شرایط ارث بردن پدر از فرزند
گاهی یک فرد، پیش از والدین خود فوت می‌کند، دراین‌صورت پدر و مادر از وی ارث خواهند برد. در چنین حالتی این سوال مطرح می‌شود که سهم‌الارث پدر متوفی به چه میزان است؟ همچنین وجود و عدم وجود کدام یک از خویشاوندان متوفی، میزان سهم‌الارث پدر را تحت تاثیر قرار خواهد داد؟ در این نوشتار از مجله‌دلتا به ارث بردن پدر از فرزند می‌پردازیم.
سهم‌الارث پدر در فرض وجود فرزند و نبود مادر
سهم‌الارث پدر در حالت وجود یک دختر
فرض سهم‌الارث پدر در حالت وجود یک دختر در ماده ۹۰۸ قانون مدنی بیان شده است. « هرگاه پدر یا مادر متوفی یا هر دو ابوین او موجود باشند با یک دختر، فرض هر یک از پدر و مادر یک ششم ترکه و فرض دختر نصف آن خواهد بود. مابقی باید بین تمام وراث به نسبت فرض آن‌ها تقسیم شود. »
بنابراین، اگر فردی فوت کند و وراث او پدر و یک دختر او باشد، سهم‌الاررث پدر یک ششم ترکه بوده و یک دوم ترکه نیز سهم‌الارث دختر وی خواهد بود. اکنون، اگر یک ششم و یک دوم را جمع کنیم، حاصل چهار ششم می‌شود. یعنی دو ششم از ترکه باقی می‌ماند. این باقی مانده ترکه میان پدر و دختر به نسبت سهم‌الارث آن‌ها تقسیم می‌گردد. بنابراین سهم‌الارث پدر به نسبت یک ششم افزایش خواهد یافت.
سهم‌الارث پدر در حالت وجود فرزند پسر
اگر فردی فوت شود و علاوه بر پدر وی، دارای یک یا چند فرزند پسر یا چند فرزند پسر و دختر نیز باشد، در این حالت، یک ششم ترکه ارث پدر بوده و بقیه ترکه سهم‌الارث فرزندان می‌شود. اگر به مطلب مرتبط با ارث علاقه دارید مطلب فقط در این شرایط خواهر و برادر ارث می‌برند را مطالعه کنید.
بنابراین در این حالت، سهم‌الارث پدر همان یک ششم خواهد بود. اکنون اگر تمام فرزندان پسر باشند، سهم‌الارث آن‌ها به تساوی میان آن‌ها تقسیم می‌شود. اگر فرزندان پسر و دختر با هم باشند، سهم فرزند پسر دو برابر فرزند دختر خواهد بود.
پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با نکات حقوقی مطلب، اثبات رابطه نامشروع از طریق اینستاگرام و واتساپ را مطالعه کنید.
در چه مواردی مرد میتواند مهریه را پرداخت نکند؟
یکی از حقوق مالی زن، دریافت مهریه است که به موجب عقد ازدواج به وی تعلق می‌گیرد. به موجب عقد، زن مالک مهریه می‌شود و میتواند هر زمان که بخواهد آن را مطالبه کند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع پرداخت نکردن مهریه می‌پردازیم.
در موارد زیر مهری بر عهده مرد نیست
اگر در عقد، مهریه معین نشده باشد یا عدم مهر شرط شده باشد یا مهریه مجهول بوده یا مالیات نداشته و قبل از رابطه جنسی زوجین یکی از آن‌ها فوت کند.
ماده ۱۰۸۸ قانون مدنی
- اگر یکی از زوجین قبل از تعیین مهر و قبل از رابطه جنسی بمیرد زن مستحق هیچ‌گونه مهر نیست.
- اگر ازدواج باطل باشد و بین زن و مرد رابطه جنسی رخ ندهد.
ماده ۱۰۹۸ قانون مدنی
- درصورتی‌که عقد نکاح اعم از دائم یا موقت باطل بوده و رابطه جنسی واقع نشده باشد زن حق مهر ندارد و اگر مهر را گرفته شوهر میتواند آن را استرداد نماید.
- اگر ازدواج باطل باشد، رابطه جنسی نیز انجام شده باشد ولی زن آگاه به باطل بودن ازدواج باشد.
- ازدواج قبل از رابطه جنسی فصل شود. البته این مورد یک استثنا دارد، آن‌هم این است که عیبی در مرد وجود داشته باشد که دراین‌صورت نصف مهریه به زن تعلق می‌گیرد. اگر به مطالب مهریه علاقه دارید به مطلب آیا گرفتن مهریه از خانواده شوهر امکان‌پذیر است؟ مراجعه کنید.
موارد پرداخت نصف مهریه مندرج در عقدنامه
- ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی بیان داشته است، اگر مرد قبل از رابطه جنسی زن را طلاق دهد در این‌صورت مهریه پرداخت نشده باشد نصف آن پرداخت می‌شود و اگر پرداخت شده باشد نصف آن برگردانده می‌شود.
- ماده ۱۰۹۷ قانون مدنی بذل مدت را مشخص کرده است. یعنی در ازدواج موقت قبل از رابطه جنسی مرد مدت را به زن ببخشد و ازدواج موقت را بر هم بزند.
- اگر قبل از رابطه جنسی میان زوجین به خاطر وجود عیب در مرد، زن ازدواج را فسخ کند. اگر بعد از رابطه جنسی باشد این‌چنین نیست و کل مهریه را باید بپردازد.
موارد پرداخت نصف مهرالمثل
اگر قبل از رابطه جنسی به واسطه عیب در مرد از جانب زن ازدواج فسخ شود و مهریه تعیین نشده باشد دراین‌صورت به زن نصف مهرالمثل تعلق می‌گیرد.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب آیا مهریه غیر‌نقد، قابل تبدیل به پول است؟ را مطالعه کنید.
اثبات رابطه نامشروع از طریق اینستاگرام و واتساپ
در قانون مجازات اسلامی جرایمی مورد پیش بینی قرار گرفته است. با استناد به آن‌ها می‌توان اشخاصی را که اقدام به برقراری رابطه نامشروع و اعمال منافی عفت با دیگری می‌شوند را مجازات نمود. جرم رابطه نامشروع ممکن است هم در واقعیت و به‌صورت فیزیکی اتفاق افتاده باشد و هم به‌صورت مجازی و با استفاده از نرم افزارهای ارتباطی همچون واتساپ یا اینستاگرام. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع رابطه نامشروع در اینستاگرام و واتساپ می‌پردازیم.
اثبات رابطه نامشروع از طریق واتساپ
از دیگر نرم افزارهای موجود در فضای مجازی که ممکن است بستر ارتکاب جرم رابطه نامشروع باشد، واتساپ است. در پاسخ به این سوال که اثبات رابطه نامشروع از طریق واتساپ به چه صورت است نیز باید گفت که اصولا قاضی پس از طرح شکایت از جرم رابطه نامشروع، امکان صدور دستور پرینت پیام‌های رد و بدل شده در واتساپ را ندارد و این شاکی است که می‌بایست به نحوی، متن پیام‌های رد و بدل شده که شامل ارتباط نامشروع هستند را به قاضی ارائه نماید.
قاضی پس از صحت انتساب چت‌ها و رابطه نامشروع به طرفین‌دعوا میتواند در خصوص برقراری رابطه نامشروع به علم رسیده و حکم صادر کند. البته ممکن است که محتوای پیام‌ها را رابطه نامشروع ندانسته و شکایت را رد کند. چرا که این کاملا به قاضی بستگی دارد که با ادله ارائه شده قانع شود یا خیر. البته اگر به همراه پیام‌های رد و بدل شده در واتساپ اقرار طرفین نیز ضمیمه پرونده شود اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی ساده‌تر خواهد شد.
اثبات رابطه نامشروع از طریق اینستاگرام
علاوه بر امکان اثبات رابطه نامشروع از طریق واتساپ، امکان اثبات رابطه نامشروع از طریق اینستاگرام نیز وجود دارد. منتها شخصی که شاکی ارتباط نامشروع در فضای مجازی است، باید خودش اقدام به ارائه اسناد و مدارک کافی همچون اسکرین شات چت‌ها و تصاویر رد و بدل شده نماید. لذا مانند اثبات رابطه نامشروع از طریق پیامک، قاضی نمی‌تواند دستور پرینت پیام‌های رد و بدل شده را صادر کند.
البته در این موارد نیز اسکرین شات ارائه شده صرفا در حد نشانه معتبر بوده است. اگر برای قاضی این علم و یقین را ایجاد نماید ممکن است منجر به صدور حکم شود. اما اگر قاضی به دلیل ساختگی، جعلی بودن یا عدم انتساب چت‌ها به طرفین دعوا این مدرک را قبول نکند میتواند طرفین را تبرئه نماید.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب شرایط تبدیل مجازات رابطه نامشروع به جریمه نقدی را مطالعه کنید.
ارتکاب جرم در این شرایط مجازات ندارد
هر انسانی حق دارد در هنگام مواجه شدن با خطر برای دفاع از جان، مال و ناموس خود و افرادی که دفاع از آن‌ها بر وی واجب است، اقدام کند. این اقدام در اصطلاح “دفاع مشروع” نامیده می‌شود. که علاوه بر فقه اسلام، قانون مجازات اسلامی کشور ما و قوانین جزایی سایر کشورها نیز به آن پرداخته‌اند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع مجازات نشدن افراد می‌پردازیم.
ارتکاب جرم در این شرایط مجازات ندارد
دفاع مشروع در قانون مجازات اسلامی تعریف نشده و بیشتر تاکید این قانون، بر ذکر مصادیق دفاع مشروع است. ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ دراین‌باره گفته هرگاه فردی در مقام دفاع از نفس، عرض، ناموس، مال یا آزادی تن خود یا دیگری در برابر هرگونه تجاوز یا خطر فعلی یا قریب‌الوقوع با رعایت مراحل دفاع، مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب می‌شود، در صورت اجتماع شرایط، فرد مجازات نمی‌شود.
درباره این ماده، چند مورد مطرح می‌شود که یکی از این موارد، موضوع تجاوز است. در حقیقت این سوال مطرح می‌شود که تجاوز باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟ تجاوز نسبت به چه مواردی باید صورت گیرد و اینکه دفاع چگونه باشد؟
ماده ۱۵۶قانون مجازات اسلامی به دفاع فرد از نفس، عرض و ناموس اشاره کرده است، نه شخص؛ به همین دلیل باید گفت که این نوع دفاع تنها درباره شخص حقیقی ممکن است.
همچنین موضوعی که می‌توان از آن دفاع کرد، نفس به معنای جان است. در خصوص عرض و ناموس نیز باید گفت که مفهوم این دو واژه، تا حدود بسیاری معادل یکدیگر و به معنای حیثیت و آبرو است.
در خصوص معنای آزادی تن نیز باید گفت که کسی نمی‌تواند دیگری را بازداشت کند؛ همچنین “تن خود یا دیگری” نیز به این معناست که می‌توان از خود و نیز از دیگری در برابر تجاوز یا خطر فعلی یا قریب‌الوقوع دفاع کرد.
شرایط تحقق دفاع مشروع
- نخستین شرط تحقق دفاع مشروع این است که باید در برابر یک حمله فوری و جدی باشد. یعنی جان، مال و آبروی یک نفر را مورد لطمه قرار دهد.
- همچنین راه دیگری برای دفع این حمله وجود نداشته باشد.
- رفتار ارتکابی برای دفع تجاوز یا خطر ضرورت داشته باشد.
- دفاع مستند به دلایل معقول یا ترس عقلایی باشد.
- خطر و تجاوز به‌سبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری صورت نگرفته باشد.
- دسترسی به پلیس بدون فوت وقت عملا ممکن نباشد یا مداخله آنان در دفع تجاوز و خطر مؤثر واقع نشود.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب مجازات هک کردن چیست؟ را مطالعه کنید.