آزادی مشروط چه شرایطی دارد؟
آزادی مشروط به مجازات زندان اعم از حبس ابد و موقت، محدود شده است.
آزادی مشروط فرصتی است که پیش از پایان دوره محکومیت به محکومان به حبس داده میشود تا چنانچه در طول مدتی که دادگاه تعیین میکند از خود رفتاری پسندیده نشان دهند و دستورهای دادگاه را اجرا کنند، از آزادی مطلق برخوردار شوند.
آزادی مشروط به مجازات زندان اعم از حبس ابد و موقت، محدود شده است. در مجله پیام دلتا به بررسی شرایط آزادی مشروط به عنوان یکی از امتیازات قانونی برای عادلانهتر شدن مجازاتها پرداخته شده است. در ادامه با ما همراه باشید.
شرایط صدور حکم آزادی مشروط
- گذراندن بخشی از مجازات زندان: اعطای آزادی در قانون منوط به این شرط است که محکومان به حبس بیش از ۱۰ سال، نصف مدت حبس و دیگر محکومان یک‌سوم مدت مجازات حبس را گذرانده باشند. ملاک احتساب در این موارد مدت زمانی است که در حکم دادگاه قید شده و به اجرا درآمده است . طبق قانون، محکومان به حبس دائم پس از گذراندن ۱۲ سال از مدت حبس می‌توانند از آزادی مشروط استفاده کنند.
- حسن اخلاق و رفتار: قانونگذار از میان محکومان به حبس کسانی را شایسته آزادی شناخته است که در مدت اجرای مجازات به طور مستمر از خود حسن اخلاق و رفتار نشان داده باشند.
- اطمینان از عدم ارتکاب جرم: دادگاه باید از اوضاع و احوال دریابد زندانی پس از آزادی دیگر مرتکب جرم نخواهد شد.
- جبران ضرر متضرر از جرم: ضرر و زیان مدعی خصوصی از مصادیق الزام‌های مالی است که مجرم مکلف است ترتیبی برای پرداخت آن اتخاذ کند. در حالت کلی جزای نقدی قابل مصالحه نیست، اما اگر محکوم‌علیه معسر و ناتوان شناخته شود امکان استفاده از آزادی مشروط برای او وجود دارد.
- استفاده نکردن از آزادی مشروط: نداشتن سابقه محکومیت کیفری به مجازات حبس برای استفاده از آزادی مشروط، شرط نیست و کافی است که محکوم‌علیه تا به حال از آزادی مشروط استفاده نکرده، هرچند که چندین بار به مجازات حبس محکوم شده باشد.
- تایید دارا بودن شرایط آزادی مشروط توسط قاضی اجرای احکام: قاضی اجرای احکام باید موارد مقرر و وضعیت زندانی را درباره تحقق شرایط مورد اشاره در ماده ۵۸ قانون مجازات اسلامی بررسی و در صورت احراز و تایید آن، پیشنهاد آزادی مشروط را به دادگاه تقدیم کند.
تامین ضرر و زیان ، پیش شرط آزادی مشروط
به موجب قانون، محکوم تا آنجا که توانایی دارد باید ضرر و زیان مورد حکم یا مورد موافقت مدعی خصوصی را بپردازد یا قراری برای پرداخت آن ترتیب دهد و این یکی از شرایط اعطای آزادی مشروط در کنار دیگر شرایط مقرر در ماده ۵۸ است که باید به تشخیص دادگاه صادرکننده حکم برسد. ولی دادگاه می تواند مدت آن را تغییر دهد و در هر حال آزادی مشروط نمیتواند کمتر از یک سال و بیشتر از پنج سال باشد جز در مواردی که مدت باقیمانده کمتر از یک سال باشد که در این صورت مدت آزادی مشروط معادل بقیه مدت حبس است .
آزادی مشروط فقط برای محکومان به حبس
یک وکیل دادگستری آزادی مشروط را اعطای حکم آزادی به شخص محکوم به حبس کیفری میداند که پیش از اتمام دوره تحمل مجازات، در صورت حسن رفتار و تلاش وی برای جبران ضرر و زیان ناشی از جرم، به مدت معین از ناحیه دادگاه و بر اساس قانون به شخص زندانی تعلق می گیرد تا چنانچه حسب مورد، دستورات دادگاه را در دوران آزادی مشروط اجرا کند، از تحمل ادامه مدت محکومیت معاف شود.