مجله دلتا, نکات حقوقی, مسائل حقوقی

مطمئنا در دنیای پرتلاطم امروزی، یکی از موضوعاتی که می‌تواند جوامع بشری را از اختلافات شخصی و جمعی در امان بدارد، «آشنایی با حقوق متقابل افراد با یکدیگر و قانون» است.
اهلیت افراد در معاملات

برای صحت هر معامله شرایطی لازم است که طرفین قرارداد می‌بایست آن‌ها را دارا بوده تا عقد یا قرارداد بر بنیان قانونی شکل گرفته و استحکام لازم را داشته باشد. ماده ۱۹۰ برای صحت هر معامله شرایطی را بیان کرده است یکی از این شروط اهلیت افراد در معاملات است. در این مطلب از مجله دلتا به این موضوع می‌پردازیم.

در حقوق به برخورداری و شایستگی اجرای حق توسط شخص، اهلیت گفته می‌شود که به دو نوع اهلیت تمتع یعنی شایستگی دارا شدن حق و تکلیف و اهلیت استیفا یا تصرف یا اجرا به معنای شایستگی اجرای حق و تکلیف تقسیم می‌شود.

به شخصی که فاقد اهلیت باشد، محجور گفته می‌شود و محجورین عبارتند از: 

  • صغار یعنی دختران دارای سن کمتر از ۹ سال تمام قمری و پسران دارای سن کمتر از ۱۵ سال قمری.
  • سفیه یعنی شخصی که عقل معاش یا عقل اقتصادی ندارد، به گونه‌ای که توانایی تشخیص سود و زیان خود را ندارد.
  • مجانین یعنی اشخاص فاقد عقل.

شرایط اهلیت در معاملات

بلوغ

طبق تبصره ۱ ماده ۱۲۱۰ قانون مدنی سن بلوغ را در پسر ۱۵ سال تمام قمری و در دختر ۹ سال تمام قمری است.

عقل

یکی دیگر از شرایط اهلیت داشتن عقل است یعنی عاقل بودن، منظور از عقل این است که قوای دماغی شخصی سالم باشد. کسی که فاقد قوه تعقل است و مبتلا به اختلال قوای دماغی باشد مجنون نامیده می‌شود.

جنون

جنون به عارضه هوشی و دماغی اطلاق می‌شود که اراده شخص را مختل می‌کند و عامل‌ شخصی و درونی است که موجب عدم درک و تمیز اعمال می‌شود ضمن این‌که مجنون کسی است که از خوب و بد اعمالی که انجام می‌دهد بی‌اطلاع است.

رشید

عبارت است از این‌که تصرفات شخصی در اموالش عاقلانه باشد. کسی‌ که دارای رشد است رشید نامیده می‌شود.

در مقابل، غیر رشید کسی است که تصرفات او در اموال و حقوق مالی خود عقلایی نباشد یعنی عقل معاش نداشته باشد و هرگاه اداره دارائیش به او واگذار شود در اموال خود تعدی و تفریط و اسراف می‌نماید.

اهلیت در معاملات

سن رشد

قانونگذار در ماده ۱۲۰۹ قانون مدنی مصوب ۱۳۱۴ مقرر شده داشته: هر کس که دارای هجده سال تمام نباشد در حکم غیر رشید است بهرحال در صورتی‌که بعد از پانزده سال تمام رشد کسی در محکمه ثابت شود از تحت قیومیت خارج می‌شود.

در نهایت باتوجه به موارد ذکر شده و طبق ماده۲۱۲ قانون مدنی :« معامله با اشخاصی که بالغ یا عاقل یا رشید نیستند به واسطه عدم اهلیت باطل است.»

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب آیا بیمه خسارت افت قیمت خودرو را پرداخت می‌کند؟ را مطالعه کنید.

نکات ضروری و مهم که باید در قرارداد تمدید اجاره بنویسید

آنچه که درباره تمامی قراردادهای اجاره بدیهی است، این نکته است که یک قرارداد اجاره تنها به‌اندازه مدت‌زمانی که در قرارداد قید شده است اعتبار دارد و هنگامی‌که زمان سررسید این قرارداد فرا می‌رسد، افراد می‌بایست یا اقدام به تمدید اجاره‌نامه خود نمایند و یا به‌دنبال مورد دیگری برای اجاره باشند.
نکات مهم هنگام تمدید اجاره

اگر طرفین قرارداد تمایل به تمدید اجاره‌نامه خود داشته باشند، می‌توانند خودشان قرارداد را تمدید کرده یا برای این کار، به بنگاه‌های معاملاتی مراجعه نمایند. به همین ترتیب، لازم است که طرفین درباره نحوه تمدید اجاره‌نامه قرارداد اطلاعاتی داشته باشند تا بتوانند در صورت تصمیم به تمدید اجاره، اقدامات لازم را انجام دهند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع نکات مهم هنگام تمدید اجاره می‌پردازیم.

برای تمدید قرارداد نزد بنگاه‌های معاملاتی به چه نکاتی لازم است توجه داشت؟

با مراجعه به بنگاه‌ها، متن قرارداد توسط بنگاه‌های معاملاتی و با توافق طرفین قرارداد تنظیم می‌گردد. حال، این تمدید اجاره‌نامه در بنگاه‌ها می‌تواند به دو شکل انجام گیرد:

متمم تمدید قرارداد

در این نوع از تمدید قرارداد، افراد از بنگاهی که قرارداد اولیه و ابتدایی را نوشته است، درخواست می‌کنند که یک متمم برای قراردادشان تنظیم کند. این متمم در اصل یک الحاقیه است که به قرارداد اصلی اضافه می‌شود و به همین ترتیب، با ثبت این متمم، می‌توان نسبت به تمدید قرارداد اقدام نمود. در اصل، این نوع از تمدید قرارداد کم‌هزینه‌تر است؛ چراکه کد رهگیری جدیدی برای قرارداد اجاره صادر نمی‌شود و به همین ترتیب، در هزینه‌های نهایی می‌توان تا حدودی صرفه‌جویی نمود.

ثبت قرارداد جدید

یکی دیگر از روش‌هایی که می‌توان به واسطه آن قرارداد اجاره را در بنگاه‌ها تمدید نمود، این است که قرارداد جدیدی مبنی بر توافقات و مدت زمان جدید تنظیم گردد. از آنجایی که افراد در جهت تنظیم قرارداد جدید می‌بایست به سامانه ثبت املاک و مستغلات کشور مراجعه نمایند، لازم است که کد رهگیری جدیدی دریافت شود.

تمدید قرارداد اجاره

برای تمدید اجاره‌نامه بدون این‌که به مراکز ثبت معاملات مراجعه شود، چه باید کرد؟

افراد خودشان می‌توانند به دو صورت این قرارداد را بدون مراجعه به بنگاه‌های معاملاتی تنظیم و تمدید نمایند:

تمدید قرارداد اجاره به‌صورت کتبی

معمولا افراد به‌منظور تمدید کتبی قرارداد اجاره، قرارداد اصلی را پشت‌نویسی می‌کنند؛ به این معنا که پشت قرارداد اصلی، نکات و موارد جدیدی که برای تمدید قرارداد مورد توافق طرفین قرار گرفته است، درج می‌شود و مشخص می‌شود که چه شرایطی در هنگام تمدید قرارداد اضافه شده است. در پایان، این نوشته درج‌شده در پشت قرارداد اجاره مورد امضاء طرفین قرار می‌گیرد و به همین ترتیب، دو شاهد نیز برای تنظیم این قرارداد لازم است که حضور داشته باشند و قرارداد را امضاء کنند.

تمدید قرارداد اجاره به‌صورت شفاهی

تمدید شفاهی قرارداد اجاره، به این صورت است که طرفین قرارداد یعنی مستاجر و موجر، تنها براساس گفت‌وگویی که با یکدیگر دارند، تصمیم می‌گیرند که این قرارداد را بین خودشان تمدید کنند و تمام این اقدامات، باتوجه به مکالمات و تعهدات شفاهی که بین خودشان شکل می‌گیرد، انجام می‌شود. نکته‌ای که در این نوع تمدید قرارداد وجود دارد، این است پیگیری قانونی این قرارداد در محاکم قضایی دشوار است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب چه افرادی می‌توانند درخواست تقسیم ارث کنند؟ را مطالعه کنید.

آیا شرایط پرداخت مهریه در ایام کرونا متفاوت است؟

یکی از آثار منفی کرونا بر اقتصاد کشور رشد ناگهانی و شدید قیمت سکه و طلا است. این قضیه باعث شد شمار زندانیان پرداخت مهریه بالا برود.
پرداخت مهریه در ایام کرونا

شیوع بیماری کرونا بحران‌هایی را برای اقتصاد کشور از جمله بیکاری، پایین آمدن سطح درآمد اشخاص و گرانی قیمت طلا و سکه را در پی داشت. این موضوع باعث شد پرداخت مهریه در ایام کرونا با دشواری مواجه شود و اشخاصی که به‌طور اقساطی مهریه همسر خود را می‌پرداختند، به دلیل گرانی ناگهانی سکه از پرداخت ناتوان و راهی زندان شوند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی شرایط پرداخت مهریه در ایام کرونا می‌پردازیم.

آیا بیماری کرونا و افزایش قیمت سکه بر پرداخت مهریه تاثیر دارد؟

بدهکاران مهریه که ملزم به پرداخت سکه بهار آزادی هستند در پی گرانی سکه و در صورت ناتوانی از پرداخت آن می‌توانند از دادگاه تعدیل مهریه را بخواهند و به این منظور می‌بایست دادخواست تعدیل خود را به دادگاه تقدیم کنند.

تعدیل مهریه چیست و چگونه انجام می‌شود؟

تعدیل مهریه به معنای تغییر در میزان یا اقساط مهریه است که هم می‌تواند از جانب زن مطرح و باعث افزایش میزان مبلغ پرداختی طی اقساط شود و هم از جانب مرد مطرح و باعث کم کردن اقساط و یا میزان پرداخت در هر قسط بشود.

مثلا در صورتی‌که مردی ماهانه نیم سکه پرداخت می‌کرده است و مدتی بعد از طریق ارث مالی نصیبش شده همسر او می‌تواند دادخواست تعدیل مهریه علیه او را مطرح کند تا میزان اقساطش را از نیم سکه مثلا به سکه تمام افزایش دهد.

مرد نیز در صورتی‌که از پرداخت مهریه ناتوان شود از جمله به دلیل شرایط کرونا و افزایش ناگهانی قیمت سکه می‌تواند دادخواست تعدیل مهریه را مطرح کند. دادگاه با توجه به نرخ تورم براساس اعلام مراجع رسمی قانونی کشور یا تغییر در وضعیت معیشت و درآمد بدهکار نسبت به تعدیل میزان اقساط اقدام می‌کند. به موجب ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۳۹۳ اشخاص می‌توانند با تقدیم دادخواست، تعدیل اقساط را از دادگاه بخواهند.

مهریه در ایام کرونا

طرح دادخواست تعدیل مهریه به دلیل بیماری کرونا و افزایش قیمت سکه

برای طرح دادخواست می‌بایست به دفاتر قضایی مراجعه کنید و معمولا آن‌ها دادخواست‌هایی را به‌صورت پیش فرض دارند. اگر قصد دارید شخصا و بدون دخالت وکیل دادخواست بدهید موضوع را به طور خلاصه و با استناد به دلیل و مدرک توضیح دهید.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب شروطی که ازدواج شما را باطل می‌کنند را مطالعه کنید.

۵ باور غلط حقوقی که باید بدانید

برخی از فیلم‌ها و سریال‌ها، باورهای حقوقی غلطی را در میان مردم ایجاد کرده‌اند.
باور حقوقی رایج اما غلط

امور حقوقی و قضایی از جمله مهم‌ترین موضوعاتی است که هر شهروندی باید نسبت به آن حداقل به‌صورت کلی مطلع باشد. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع باور حقوقی رایج اما غلط می‌پردازیم.

  • اگر از کسی شکایت کنید و نتوانید آن را اثبات کنید، طرف مقابل اعاده‌ حیثیت می‌کند و شما محکوم می‌شوید!

این باور غلط است. دادگاه، محل تظلم‌خواهی و رسیدگی به شکایات است. حق شما طرح شکایت و وظیفه‌ دادگاه بررسی آن است. عدم اثبات، مسئولیت کیفری برای شما نمی‌آورد.

  • پدر و مادر می‌توانند فرزند خود را از ارث محروم کنند!

خیر، هیچ کس نمی‌تواند وارث خود را از ارث محروم کند. وصیت‌نامه‌ متوفی نیز فقط در مورد یک‌سوم میراث معتبر است. تنها وارثی که مورث خود را به قتل برساند از ارث محروم می‌شود.

  • اگر گواهینامه‌ رانندگی نداشته باشید و بر اثر تصادف باعث مرگ کسی شوید مرتکب قتل عمد شده‌اید!

ابدا این‌طور نیست. رانندگی بدون گواهینامه تخلفی جداگانه است. اگر بدون گواهینامه باعث تصادف منجر به فوت شوید علاوه‌بر پرداخت دیه به حداکثر دوسال حبس محکوم می‌شوید. تصادف منجر به مرگ حتی اگر گواهینامه داشته باشید هم علاوه‌بر دیه بین ۶ ماه تا دو سال بسته به تشخیص قاضی زندان در پی خواهد داشت.

  •  دیه‌ ماه‌های حرام دو برابر است!

این باور حقوقی غلط نیز صحت ندارد. در ماه‌های حرام دیه فقط یک‌سوم بیشتر از سایر ماه‌ها است. ماه‌های حرام عبارت‌ا‌ند از: ذی القعده، ذی الحجه، محرم و رجب. ماه صفر هم برخلاف باور غلط عمومی عده‌ زیادی از مردم ماه حرام نیست.

باور حقوقی غلط

  •  حضانت فرزند همیشه با پدر است!

خیر. اول این‌که تا هفت سالگی اولویت حضانت فرزند با مادر است. بعد از آن‌ هم در صورتی‌که پدر صلاحیت نگهداری از فرزند نداشته باشد، حضانت آن‌ها به مادر سپرده خواهد شد. ضمن این‌که صلاح فرزند هم در سپردن حضانت در نظر گرفته می‌شود.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب راه‌های برگشت زدن چک طبق قانون جدید را مطالعه کنید.

سارقان اطلاعات کارت‌های بانکی از چه ترفندهایی استفاده می‌کنند؟

یکی از شگردهای کلاهبرداری برای سرقت اطلاعات کارت‌های بانکی و برداشت غیرمجاز از موجودی حساب بانکی قربانیان، بهره‌گیری از دستگاه‌های اسکیمر برای جعل کارت‌های بانکی است و عموما سارقان در پوشش‌های مختلف اقدام به کلاهبرداری می‌کنند.
سرقت اطلاعات کارت بانکی

اغلب افراد خریدهای خود حتی خریدهای کم‌بهای خود را از طریق کارت‌های عابربانک انجام می‌دهند که این موضوع نشان از حضور چشمگیر این کارت‌ها در زندگی افراد دارد. برخی افراد از طریق اینترنت اقدام به خرید می‌کنند که با وجود آسایش و امنیت بالا، امکان سرقت اطلاعات و در نتیجه سرقت پول کاربر از طریق حملات فیشینگ و موارد مشابه وجود دارد. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع سرقت اطلاعات کارت بانکی می‌پردازیم.

ترفندهای سارقان اطلاعات کارت بانکی

یک‌سری سرقت‌ها به‌‌صورت اسکیمینگ انجام می‌شود. این نوع از سرقت‌ها از طریق عابربانک صورت می‌گیرند و شیوه کار بسیار ساده و البته حرفه‌ای است.

در این نوع از سرقت، سارق یک بخش جدیدی را به عابربانک متصل می‌کند که تفاوت بسیار کمی با شکل اصلی عابربانک دارد، یک قسمت جدید به بخش کارت‌خوان افزوده می‌شود.

از طریق این بخش کاربری که کارت خود را وارد دستگاه می‌کند تا کارهای مورد نظر خود را انجام دهد، سارق می‌تواند تمام اطلاعات کارت را ذخیره کند که همان روش اسکیمر است.

البته عابربانک تنها جایی نیست که سارقان می‌توانند از طریق اسکیمر وارد عمل شوند. کارت‌خوان‌های فروشگاهی نیز امکان نصب اسکیمر را دارند که در ایران نیز مواردی از این نوع سرقت کشف شده است.

همچنین شهروندان در هنگام خرید از دوره‌‌گردها و دستفروش‌ها باید مراقب باشند تا در دام کلاهبرداران اسکیمری گرفتار نشوند.

با توجه به اینکه دستفروشان می‌توانند محل کسب و کار خود را به راحتی تغییر دهند کلاهبرداران در قالب دستفروش دوره‌گرد با استفاده از اسکیمر اقدام به سرقت اطلاعات کارت بانکی شهروندان کرده و حساب بانکی آن‌ها را خالی می‌کنند.

سرقت اطلاعات

راه‌کارهایی برای جلوگیری از سرقت اطلاعات بانکی

برای پیشگیری از کلاهبرداری اسکیمری حین خرید با کارت بانکی و انجام عملیات بانکی با دستگاه‌های کارتخوان سیار از در اختیار گذاشتن رمز بانکی خود به دیگران و فروشنده‌ها خودداری کرده و خود اقدام به کشیدن کارت و وارد کردن رمز در دستگاه کارتخوان بانکی کنید.

افراد باید خریدهای خود را از فروشگاه‌های معتبر و ثابت انجام دهند و با انگیزه خرید با قیمت پایین‌تر و ارزان‌تر از دستفروش‌های سیار به‌هیچ‌وجه خرید نکنند تا در دام کلاهبرداران گرفتار نشوند.

همچنین با توجه به افزایش سرقت‌ به‌‌صورت اسکیمینگ، شهروندان انجام عملیات بانکی و وارد کردن رمز کارت حساب بانکی را شخصا انجام دهند چرا که حتی در صورت نصب اسکیمر بر روی دستگاه کارت‌خوان، بدون اطلاع از رمز عبور، امکان برداشت از حساب شهروندان امکان‌پذیر نخواهد بود.

کارشناسان پلیس فتا به شهروندان توصیه می‌کنند در هنگام استفاده از دستگاه خودپرداز، مراقب باشید دهانه ورودی کارت به دستگاه جانبی یا اسکیمر نصب نباشد و همچنین دقت کنید صفحه‌ کلید دومی بر روی صفحه‌ کلید اصلی جانمایی نشده و دوربین‌های اطراف تصاویر رمز شما را در حین واردکردن ضبط نکنند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب با معروف‌ترین کلاهبرداری‌های اینترنتی آشنا شوید را مطالعه کنید.