دو اختلاف رایج ملکی که بهتر است بدانید

یکی از مهم‌ترین و رایج‌‎ترین اختلافات ملکی که ساکنین خانه‌ها و آپارتمان‌ها یا املاک تجاری و اداری با آن رو به رو می‌شوند، مشکل مزاحمت و ممانعت از حق است.

قانون هم ممانعت و هم مزاحمت در اختلافات ملکی را تعریف کرده است. در این نوشتار از مجله دلتا به موضوع دو اختلاف رایج ملکی می‌پردازیم.

حق ارتفاق و حق انتفاع یعنی چه؟

حق ارتفاق حقی است مانند حق عبور یا ناودان یا حق داشتن پنجره. فرض کنید دو ساختمان در کنار هم هستند که راه عبور یکی از آن‌ها از محوطه‌ حیاط ساختمان کناری است به عبارتی پله‫‌های ساختمان در محوطه‌ی ساختمان کناری باشد. حق داشتن مجرای آب در ملک دیگری یا داشتن درب در ملک دیگری نیز از سایر مصادیق حق ارتفاق است.

حق انتفاع هم به معنی حق بهره‌مندی و حق استفاده از منافع املاک است. مثلا ممکن است شما آپارتمان خود را برای مدت ده سال برای سکونت در اختیار برادر خود قرار دهید.

منظور از ممانعت از حق چیست؟

اگر کسی ملک کسی را در تصرف خود نگرفته است، اما مانع استفاده از حقوق قانونی‌ او در ملک خودش شده است، ممانعت از حق نموده است.

به عنوان مثال کسی در آپارتمان خودش با ایجاد تغییراتی مانع استفاده همسایه طبقه بالا یا پایین در استفاده از آب یا برق یا تلفن وی شود؛ در این موارد شما حق دارید در دادگاه طرح دعوا نمائید.

هنگام بروز اختلافات ملکی خواهان در دعوای ممانعت از حق باید ثابت کند که خوانده بدون رضایت او یا از راهی غیرقانونی ملک را از تصرف وی خارج کرده است.

منظور از مزاحمت حق چیست؟

اختلافات آپارتمانی معمولا به خاطر  نا‌آشنا بودن با مواد قانونی رخ می‌دهد. قانون‌گذار در ماده ۱۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی، در خصوص دعوای مزاحمت می‌گوید: دعوای مزاحمت عبارت است از دعوایی که به موجب آن متصرف مال غیرمنقول، درخواست جلوگیری از مزاحمت کسی را مطرح می‌کند که نسبت به متصرفات او مزاحم است؛ بدون این که مال را از تصرف متصرف خارج کرده باشد.

مجازات مزاحمت و ممانعت از حق چیست؟

• قانون‌­گذار در ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی برای مرتکب جرایمی که در بالا ذکر شد (ممانعت و مزاحمت)، مجازات یک ماه تا یک سال حبس در نظر گرفته است.
• علاوه‌بر این مجازات، این ماده دادگاه را مکلف کرده که دستور رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق صادر نماید.
• به دلیلی اهمیتی که این گونه دعاوی داشته در تبصره ۱ ماده آمده که رسیدگی به این دعاوی به صورت خارج از نوبت انجام می‌شود.
• هم‌چنین دادگاه مکلف است که دستوری را برای توقف مزاحمت و ممانعت از حق صادر کند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب مشکلات معامله خانه بدون مشاور املاک را مطالعه کنید.