در نظام حقوقی کشور ما به تبعیت از فقه شیعه، دو نوع ازدواج به رسمیت شناخته شده و قانونی است: ازدواج دائم و عقد موقت. ازدواج موقت یا عقد موقت، همانطور که از عنوان آن مشخص است، بر خلاف نکاح دائم برای مدت معینی منعقد میشود. البته طول این مدت با محدودیت شرعی یا قانونی مواجه است. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع ثبت کردن ازدواج موقت میپردازیم.
ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده در مورد مردی که اقدام به انعقاد عقد نکاح با زنی نموده ولی ازدواج خود را در دفتر رسمی ازدواج به ثبت نرساند، دو تکلیف و ضمانت اجرا را پیشبینی نموده است:
نکتهای که باید به آن توجه شود آن است که تکلیف و ضمانت اجرای کیفری در نظر گرفته شده در ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده، اختصاص به عقد نکاح دائم داشته و علیالقاعده در مورد ازدواج موقت اجرا نمیشود. اگر علاقه به مطالب حقوق خانواده دارید مطلب مردانی که میخواهند ازدواج دوم داشته باشند، حتما بخوانند! را مطالعه کنید.
در نتیجه، ثبت عقد موقت از نظر قانون اصولا الزامی نبوده و عدم ثبت آن نیز با ضمانت اجرایی مواجه نیست. چرا که قانونگذار در قانون حمایت خانواده تنها در خصوص عقد دائم مجازات عدم ثبت ازدواج را مقرر داشته است.
همانطور که در بخش قبل توضیح دادیم، اصولا ثبت صیغه از نظر قانون الزامی نبوده و در نتیجه مجازاتی نیز برای عدم ثبت عقد موقت در قانون در نظر گرفته نشده است. با این وجود، در برخی موارد استثنایی مطابق قانون حمایت خانواده، ثبت ازدواج موقت نیز اجباری است. موارد الزام به ثبت صیغه مطابق ماده ۲۱ قانون حمایت خانواده عبارتند از:
اگر چه در خصوص ثبت اجباری ازدواج موقت، قانونگذار مجازات کیفری و حقوقی را عنوان نموده است اما در عمل هیچگونه مجازاتی برای چنین ازدواجی اعمال نمیشود.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب مجازات رابطه مرد زندار با دختر مجرد چیست؟ را مطالعه کنید.