اجرت‌المثل چیست و نحوه مطالبه آن چگونه است؟
قانونگذار با طرح عنوان اجرت‌المثل در مباحث قانونی، قصد تفهیم این موضوع را دارد که زن موظف به انجام کارهای منزل نیست و در صوت انجام هرگونه اقدامی در منزل، می‌تواند اجرت‌المثل مربوط به آن را دریافت کند.
اجرت المثل ایام زندگی مشترک
اگر چه در عرف جامعه ایرانی زنان مشغول رسیدگی به فرزندان و امور منزل میشوند. و در روابط خانوادگی این فرض وجود دارد که قرار نیست زن از شوهر خود، بابت کارهایی که در خانه او انجام می‌دهد، دستمزدی دریافت کند. اما قانونگذار با طرح عنوان اجرت‌المثل در مباحث قانونی، قصد تفهیم این موضوع را دارد که زن موظف به انجام کارهای منزل نیست و در صوت انجام هرگونه اقدامی در منزل، می‌تواند اجرت‌المثل مربوط به آن را دریافت کند. مطالبه اجرت‌المثل ایام زندگی مشترک یکی دیگر از دعاوی مالی است که در دادگاههای خانواده مطرح می‌شود. در مجله پیام دلتا در ارتباط با قوانین و شرایط مطالبه اجرت‌المثل توضیح میدهیم.
شرایط قانونی مطالبه اجرت‌المثل
طبق قانون چنانچه زن کارهایی را که به عهده وی نبوده، به درخواست شوهر و بدون هیچ چشمداشتی انجام داده باشد و این موضوع برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت‌المثل کارهای انجام شده را محاسبه و به پرداخت آن حکم می‌دهد.
همچنین با توجه به قسمتی از ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده که بیان میدارد: دادگاه ضمن رأی خود با توجه به شروط ضمن عقد و مفاد سند ازدواج، تکلیف جهیزیه، مهریه و نفقه زن ، اطفال و جنین را معین میکند و همچنین اجرت‌المثل ایام زوجیت دوطرف مطابق تبصره ماده (۳۳۶) قانون مدنی تعیین و تصمیم مقتضی را اتخاذ میکند.بنابراین با توجه به شرایطی که در قانون تعیین شده زن می‌تواند درخواست مطالبه اجرت‌المثل بدهد و بدیهی است که باید دعوی مطالبه اجرت المثل از سوی زن اقامه شود.
آیا نپرداختن اجرت‌المثل مشمول جلب می شود؟
اگر رای قطعی محکومیت پرداخت اجرت المثل صادر شده باشد و ظرف یک ماه از آن تاریخ مرد اقدام به پرداخت اجرت المثل یا دادن دادخواست اعسار از پرداخت اجرت المثل نداده باشد، به تقاضای زن، دادگاه حکم جلب شوهر را صادر میکند.سوالی که مطرح می‌شود این است که اصلا تقاضای اعسار و قسطبندی اجرت المثل ممکن است؟
در این حالت میتوان گفت اگر شوهر مالی نداشته باشد می‌تواند با دادن دادخواست تقسیط اجرت‌المثل از دادگاه قسط بندی مبلغ محکومیت اجرت‌المثل را درخواست کند و در صورت داشتن شرایط اعسار، دادگاه حکم بر تقسیط صادر میکند. البته به شرطی که شوهر مالی برای توقیف و پرداخت نداشته باشد.
طلاق از طرف مرد و گرفتن اجرت المثل زن
با دادن دادخواست طلاق از طرف شوهر، رویه دادگاه ها در جلسه دادرسی این است که به محض درخواست زن یا وکیل او برای کارشناسی اجرت المثل، قرارکارشناسی اجرت المثل صادر میکنند.
آیا اجرت المثل همه زنان یکسان است؟
قطعا
خیر. دادگاه پس از تشکیل جلسه دادرسی و شنیدن اظهارات دوطرف در صورت
تشخیص زن، قرار ارجاع به کارشناسی صادر میکند. کارشناس با توجه به فاکتور
های متعدد، اجرت المثل زن را تعیین میکند که البته هر
کدام از زوج ها میتوانند نسبت به مبلغ آن اعتراض کنند. تحصیلات زن، وضعیت
اشتغال، تعداد فرزندان، محل زندگی، امکانات زندگی مشترک، داشتن خدمتکار و
.. از جمله فاکتور هایی است که کارشناس مد نظر قرار می دهد.
مثلا به
زنان شاغل در خارج از منزل همیشه اجرت‌المثل کمتری تعلق میگیرد. در
قانون، زن مالک دارایی و پولی است که به دست میآورد و اگر او در خارج از
منزل کار میکند، الزامی ندارد که حتی یک ریال از درآمد خود را به همسرش
بپردازد یا اینکه در منزل خرج کند. در بحث اجرت‌المثل، وقتی زن بیرون از
خانه شاغل باشد، طبیعتا وقت کمتری برای کارهای منزل میگذارد، هر چند ممکن
است استثنا‌هایی وجود داشته باشد و زنی در عین اشتغال در خارج از منزل
همه وظایف خود را انجام دهد.
گاهی ممکن است مرد بخشی از ایام زندگی خود
را در ماموریت کاری خارج از کشور یا مثلا زندان گذرانده باشد. این مساله
نیز در کاهش یا افزایش اجرت‌المثل موثر است.
همچنین بخوانید:
چه زمانی مرد می تواند از تحصیل زن جلوگیری کند؟