برای تحقق جرم خیانت در امانت ،مال امانی باید توسط مالک یا متصرف قانونی به امین سپرده شود.همچنین سپردن مال باید از راه های قانونی صورت گرفته باشد.
از آنجا که جرم خیانت در امانت از دسته جرایم مربوط به اموال و مالکیت محسوب می شود و در امور روزمره مردم جامعه ما ( مثل امانت دادن، عاریه دادن، اجاره دادن و… ) قابل ارتکاب است ، لازم و ضروری دیده شد که در مجله پیام دلتا تحقیقی جامع و مانع نسبت به این جرم تهیه شود.معانی متفاوتی برای واژه خیانت بیان شده است که یکی از معانی شمرده شده برای آن پیمان شکنی، نقض عهد و بی وفایی است و برخی از کارشناسان از آن به عدم رعایت امانتداری تعبیر کرده اند.
خیانت در امانت رفتار مجرمانه و مخالف امانت و عبارت است از استفاده از مال مورد امانت ، یا اینکه شخص امین به جای امانتداری ، مال مورد امانت را از آن خود بداند و با آن طوری رفتار کند که دیگران گمان کنند او مالک مال است یا نابود کردن مال مورد امانت ، همه این موارد از مصادیق جرم خیانت در امانت است.برای تحقق جرم خیانت در امانت ،مال امانی باید توسط مالک یا متصرف قانونی به امین سپرده شود.همچنین سپردن مال باید از راه های قانونی صورت گرفته باشد. پس اگر سارق مال ربوده شده را نزد دیگری به امانت گذارد و امین به جای بازگردان مال، آن را به صاحب اصلی مال یا دولت بدهد یا اصلاَ از آن به نفع خود استفاده کند ،مرتکب جرم خیانت در امانت نشده است.
سوال اول: برای تعقیب مرتکب جرم خیانت در امانت باید به کدام دادسرا یا دادگاه رجوع کرد؟
جواب: فرض کنید شخص علی یک قطعه فرش را در تهران به شخص حسن به امانت می سپارد تا چند روز بعد به او بر می گرداند. حسن نیز آن را در شیراز می فروشد. آنچه مسلم است حسن در شیراز مرتکب جرم شده زیرا مال مورد امانت در این شهر فروخته و جرم موقعی واقع شده که مال مورد امانت به فروش گذاشته شده است . بنابراین در این جا باید به دادگاهی در شهر شیراز که جرم در آن شهر واقع شده است مراجعه کرد .
سوال دوم: معمولاَ بعد از ایجاداختلاف بین
زن و شوهر ، زن برای مطالبه جهزیه، علیه شوهر شکایت خیانت در امانت مطرح
میکند آیا شوهر تحت این عنوان قابل تعقیب است؟
جواب : جهزیه در ایام
ازدواج معمولاَ در اختیار زن است و مورد استفاده زن و شوهر قرار میگیرد.
بنابراین به هیچ وجه نمیتوان شوهر را امانت دار جهزیه دانست. در این مورد
زن برای مطالبه جهزیه باید “دادخواست مطالبه” را به دادگاه حقوقی تقدیم
کند تا به حق خود برسد.
مجازات مرتکب جرم خیانت در امانت بر اساس ماده ۶۷۴ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵، حبس از ۶ ماه تا سه سال است .
در
قوانین و مقررات حقوقی اصولاً اصطلاح «در حکم» زمانی اطلاق میشود که دو
موضوع از حیث ماهیت و ارکان تشکیل دهنده با یکدیگر متفاوت باشند، ولی
قانونگذار به دلیل مصالحی یکی را از نظر مقررات و احکام تابع دیگری قرار
میدهد. جرم خیانت در امانت به آن دسته از اعمال گفته میشود که منطبق با
قانون مجازات اسلامی است اما در اعمالی، جرایم در حکم خیانت در امانت
اتلاق شده است.
جرائم در حکم خیانت در امانت عبارت است از «اعمال
مجرمانهای که قانونگذار ارتکاب آنها را به موجب قوانین متفرقه (غیر از
قانون مجازات اسلامی) از نظر مجازات مشمول مجازات خیانت در امانت قرار
داده است» .
قانونگذار برای این دسته از جرایم ،مجازات خیانت در امانت را بر آنها اعمال می کند.