دادخواست و نحوه تنظیم آن

هنگامی که شخصی می‌خواهد علیه فرد دیگری اقامه دعوا کند، مدعی شناخته می‌شود و باید درخواست خود را به عنوان خواهان، در برگ دادخواست ذکر کند.

نوشتن دادخواست اولین اقدامی است که شخص برای شروع یک دعوای حقوقی باید انجام دهد. بسیاری از تصمیم‌های دادگاه به نکاتی وابسته است که در متن دادخواست ذکر شده است. زیرا مهمترین بخش یک دعوی حقوقی نوشتن خواسته خواهان به طور شفاف و دقیق است. بنابراین دقت و توجه در نوشتن دادخواست، در روند رسیدگی در دادگاه می‌‌تواند بسیار مفید و کارامد باشد. در ادامه در خصوص نحوه نوشتن و تنظیم دادخواست با مجله دلتا همراه باشید.

دادخواست چیست؟

هنگامی که شخصی می‌خواهد علیه فرد دیگری اقامه دعوا کند، مدعی شناخته می‌شود و باید درخواست خود را به عنوان خواهان، در برگ دادخواست ذکر کند. به عبارت دیگر دادخواست، طرح ادعا و تقاضای دادرسی نزد دادگاه در اوراقی مخصوص به نام برگ دادخواست است.
این اوراق را می‌توان از محل فروش اوراق قضایی واقع در دادگستری‌ها و مجتمع‌های قضایی سراسر کشور تهیه کرد. در مراجع قضایی‌ که چند شعبه وجود دارد، دادخواست پس از تنظیم و تکمیل، به دفتر شعبه اول ارائه می‌شود.
دادخواست می‌تواند توسط خود فرد یا وکیل او تنظیم و ارائه شود.

مطابق قانون، دادخواست باید حاوی نکات زیر باشد:
• نام و نام خانوادگی و نام پدر
• سن خواهان (شخصی که دعوا را مطرح می‌کند)
• اقامتگاه، که شامل محل زندگی یا محل کار و در واقع محلی که بتوان به خوانده (شخصی که علیه او دعوایی مطرح می‎شود) دسترسی داشت و اوراق قضایی را به محل سکونت او فرستاد.
• شغل خواهان
• در صورتی ‎که دادخواست توسط وکیل تقدیم شود، مشخصات کامل وکیل نیز باید درج شود.
اگر نشانی خوانده معلوم نباشد، یا به عبارت دیگر مجهول‌المکان باشد، آدرس او یک‎ بار در روزنامه منتشر خواهد شد.

نحوه تنظیم دادخواست

برگ دادخواست دارای چند قسمت است، که باید خواهان آن‌ها را پر کند. یکی از مهمترین موارد، تعیین خواسته و بهای (ارزش) آن است که باید در دادخواست مشخص شود. به آنچه که مدعی از دادگاه درخواست می‌کند اعم از مالی یا غیر مالی، «خواسته» یا «مدعی‌به» می‌گویند.
در واقع خواسته، تعهدات یا مواردی است که خواهان خود را مستحق دریافت آن می‌داند. به طور مثال زنی که مهریه را حق خود می‌داند، در قسمت خواسته باید تعداد سکه‌ها را قید کند. یا مردی که همسر وی، بدون دلیل موجه و قانونی، منزل مشترک را ترک کرده، باید در قسمت خواسته، الزام به تمکین را قید کند. بنابراین خواهان باید آنچه را که حق خود می‌داند در خواسته درج کند.
شایان ذکر است، دادگاه نمی‌تواند در مسائلی که به موضوع خواسته ارتباطی ندارد وارد و در خصوص آ‎ن‌ها حکم صادر کند. اگرچه دادگاه باید تمام خواسته‌های خواهان را مورد رسیدگی قرار دهد، اما گاهی ممکن است به دلیل عدم شفافیت و مبهم‌ بودن متن خواسته، قاضی محق بودن خواهان را تشخیص ندهد و به طور کامل یا به طور نسبی، او را بدون حق بشناسد. بنابراین فرد در نوشتن خواسته، باید دقت و توجه بسیاری داشته باشد.

مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا....

دادخواست خود را بدون وکیل بنویسید

اولین کاری که برای شروع یک دعوای حقوقی باید انجام دهید، نوشتن دادخواست است. دادخواست شناسنامه دعوای شما محسوب می‎شود.  بسیاری از تصمیم‌های دادگاه به نکاتی وابسته است که در متن دادخواست ذکر کرده‌اید. زیرا مهمترین بخش یک دعوی حقوقی نوشتن خواسته خود به طور شفاف و دقیق است. بنابراین وسواس در نوشتن دادخواست، حتی اگر منجر به این شود که مدتی از وقت‌‌تان را بگیرد، می‌‌تواند مفید باشد.

چگونه دادخواست بنویسیم؟

هنگامی که شخصی می‌خواهد علیه فرد دیگری اقامه دعوا کند، (مدعی) شناخته می‌شود و باید درخواست خود را به عنوان خواهان، در برگ دادخواست که دادگستری تهیه کرده است، قید کند؛ به عبارت دیگر دادخواست، بیان ادعا و تقاضای دادرسی نزد مراجع قضایی در اوراقی مخصوص است.

برگ دادخواست را می‌توان از محل فروش اوراق قضایی واقع در  دادگستری‌ها و مجتمع‌های قضایی سراسر کشور تهیه کرد. در مراجع قضایی‌ که چند شعبه وجود دارد، دادخواست پس از تنظیم و تکمیل، به دفتر شعبه اول ارائه می‌شود.

دادخواست می‌تواند توسط خود فرد یا وکیل او تنظیم و ارائه شود.

مطابق با ماده 51 قانون آیین دادرسی مدنی، دادخواست باید حاوی نکات زیر باشد:

• نام و نام خانوادگی و نام پدر،
• سن خواهان
• اقامتگاه ( محل زندگی یا محل کار و در واقع محلی که بتوان به خوانده (شخصی که علیه او دعوایی مطرح می‎شود) دسترسی داشت و اوراق قضایی را به محل سکونت او فرستاد.
• شغل خواهان
• در صورتی‎که دادخواست توسط وکیل تقدیم شود، مشخصات کامل وکیل نیز باید درج شود.

اگر نشانی خوانده معلوم نباشد، یا به عبارت دیگر مجهول‌المکان باشد، آدرس او یک‎بار در روزنامه منتشر خواهد شد.

خواسته خود را به طور دقیق بنویسید

برگ دادخواست دارای چند قسمت است، که باید خواهان آنها را پر کند. یکی از مهمترین این موارد، تعیین خواسته و بهای (ارزش) آن است که باید در دادخواست مشخص شود. به آنچه که مدعی از دادگاه تقاضا می‌کند مالی  یا غیرمالی، «خواسته» یا «مدعی‌به» گویند.

در واقع خواسته، تعهدات یا مواردی است که به موجب آن خواهان خود را مستحق مطالبه آن می‌داند مثلا در خواسته مالیِ زنی که مهریه را حق خود می‌داند، در قسمت خواسته باید تعداد سکه‌ها را قید کند؛ یا در خواسته غیر‌مالیِ مردی که همسرش از خانه بدون اجازه وی خارج شده است، باید در قسمت خواسته، الزام به تمکین را قید کند. بنابراین خواهان باید آنچه را که حق خود می‌داند در خواسته درج کند.

شایان ذکر است، دادگاه نمی‌تواند در موضوعاتی که خارج از چهارچوب خواسته است، وارد و در خصوص آ‎ها حکم دهد. اگرچه دادگاه باید تمام خواسته‌های خواهان را مورد رسیدگی قرار دهد، اما ممکن است به دلیل عدم صراحت در نوشتن خواسته، محق بودن ( حق‎دار  بودن) خواهان را تشخیص ندهد و به طور کامل یا به طور نسبی، او را بدون حق بشناسد . پس در نوشتن خواسته خود دقت لازم را داشته باشید.

در مطلب بعد به بررسی دادخواست الکترونیک خواهیم پرداخت.

برای مطالعه‎ی بیشتر به نکات حقوقی ، دانستنی های حقوقی مجله دلتا مراجعه کنید.