برای تغییر نام و نام خانوادگی چه مراحلی را باید طی کنید؟

تغییر نام و نام خانوادگی یک انتخاب مهم در زندگی انسان است. اهمیت نام مناسب بر هیچ کس پوشیده نیست. انسان‌ها هر روز بارها و بارها نام خود را از زبان دیگران می‌شنوند و احتمالا نام هر فرد، پرتکرارترین کلمه‌ای است که او در طول زندگی می‌شنود.

با توجه به این که انتخاب اسم و شهرت اشخاص در هنگام تولد توسط والدین او انتخاب می‌شود و خود شخص هیچ نقشی در تعیین آن نداشته است. هنگامی که فردی به سن قانونی رسید، اگر نام یا نام خانوادگی انتخاب شده را به دلایلی (مثلا نامناسب بودن معنی آن یا طولانی بودن واژه‌ها ) مناسب ندانست، می‌تواند نسبت به تغییر نام و نام خانوادگی خود با رعایت شرایطی اقدام کند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع مراحل تغییر نام و نام خانوادگی می‌پردازیم.

برای تغییر نام و نام خانوادگی کدام مرجع ذیصلاح است؟

تا چند سال قبل، افراد برای تغییر نام و نام خانوادگی باید به دادگاه مراجعه می‌کردند. اما اخیرا دیوان عدالت اداری،

‌اداره ثبت‌احوال را مسئول این امر نموده و این فرآیند تا حد زیادی تسهیل شده‌ است.

به‌طور کلی چه مراحلی برای تغییر نام و نام خانوادگی باید طی شود؟

روش اول:

مراجعه به اداره ثبت احوال در مورد اسامی که در قانون پیش‌بینی شده‌است.

• شما باید با در دست داشتن اصل شناسنامه و دو برگ تصویر آن به اداره ثبت احوال مراجعه نمائید.
• بعد از تکمیل فرم درخواست مورد نظر، طبق تعرفه جاری هزینه بررسی درخواست را پرداخت کنید.
• هیأت حل اختلاف ثبت احوال پس از بررسی درخواست شما، در صورتی‌که آن را مغایر قانون ثبت احوال تشخیص ندهد، با صدور شناسنامه جدید موافقت می‌نماید.
• در این روش در مدت کوتاهی و با حداکثر دوبار مراجعه حضوری، تغییر نام به سهولت انجام می‌شود.
•  اگر رأی صادره در هیأت حل اختلاف ثبت احوال بر علیه خواسته شما باشد، جای نگرانی نیست. شما هنوز فرصت دارید ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ، نسبت به این رأی در دادگاه اعتراض نمائید.

روش دوم:

مراجعه به دادگاه در مورد اسامی که صریحا در قانون به آن‌ها اشاره نشده‌ است.

• در این روش، دادخواست تغییر نام و نام خانوادگی را در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، تنظیم می‌نمائید.
• خواهان، فرد متقاضی تغییر نام و خوانده اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه است.
• به همراه دادخواست که حاوی دلایل شما برای تغییر نام است، مدارک (شناسنامه و کارت ملی) و استشهادیه را پیوست نمائید.
• حداقل دو نفر شاهد باید این استشهادیه را امضا کرده باشند، هر چند تعداد بیشتر امضا‌کنندگان بر قوت استشهادیه می‌افزاید.
• تاریخ جلسه رسیدگی دادگاه از طریق پیامک اعلام می‌شود.
• در روز دادگاه، قاضی توضیحات شما پیرامون علت تمایل به تغییر نام و نام خانوادگی را می‌شنود.
• بنا به تشخیص قاضی، در اولین جلسه رسیدگی یا جلسه بعد از آن، شهود امضا‌کننده استشهادیه برای ادای شهادت حاضر می‌شوند.
• در جلسه دادگاه، نماینده قانونی اداره ثبت احوال (خوانده) در دادگاه حاضر است. وی طی لایحه‌ای مخالفت خود را با تقاضای خواهان ابراز می‌کند.
• خواهان (متقاضی تغییر نام) باید بتواند از دادخواست خود دفاع کند.
• پس از رسیدگی، رأی بدوی (اولیه) دادگاه صادر می‌شود. در صورت پیروزی شما در دادگاه، می‌توانید گواهی قطعیت دادنامه را از دادگاه دریافت و به اداره ثبت احوال ارائه ‌نمائید.
• اگر رأی به نفع شما نبود می‌توانید ظرف مدت بیست روز از تاریخ صدور رأی، برای رسیدگی مجدد تقاضای تجدیدنظر نمائید.
• رأی دادگاه تجدید‌نظر، قطعی بوده و لازم الاجراست.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب فواید صلح عمری برای تقسیم ارث را مطالعه کنید.

نکاتی که درباره باطل کردن شناسنامه متوفی باید بدانید

از نظر قانونی تنها دارنده شناسنامه مجاز به استفاده از آن است و با مرگ صاحب شناسنامه، این سند باطل و فاقد ارزش قانونی است.

​

ابطال شناسنامه متوفی از نظر قانونی بسیار مهم است. شناسنامه سند رسمی احراز هویت افراد است. در قالب این سند رسمی اوصاف احوال شخص مانند تولد، ازدواج، طلاق، فرزندان و مرگ ثبت می‌شود. هر فردی باید تنها یک شناسنامه داشته باشد. شاید این پرسش برای شما مطرح شود که اگر بعد از فوت یک شخص، بستگان او نسبت به ابطال شناسنامه متوفی اقدام نکنند آیا از لحاظ قانونی مرتکب جرم شده‌اند؟ در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی باطل کردن شناسنامه متوفی می‌پردازیم.

بر اساس قانون ثبت احوال، بعد از فوت یک شخص، چه باید کرد؟

ماده ۲۲ قانون ثبت احوال بیان می‌دارد بعد از فوت هر شخص، این موضوع باید به یکی از ادارات ثبت احوال کشور اطلاع داده شود. حتی فوت افراد ایرانی در خارج از کشور باید به ماموران کنسولی محل اقامت یا به یکی از ادارات ثبت احوال کشور اعلام شود. ثبت احوال، بعد از اطلاع از فوت افراد نسبت به صدور گواهی فوت و ابطال شناسنامه متوفی اقدام می‌کند.

اگر بلافاصله پس از مرگ، تحویل شناسنامه متوفی ممکن نباشد، چه باید کرد؟

در صورت عدم تحویل شناسنامه متوفی، باید مدارکی ارائه شود که هویت متوفی را مشخص کند. با این مدارک ثبت احوال نسبت به صدور گواهی فوت اقدام می‌کند. بعد از آن می‌توان در فرصت مناسب، با ارائه شناسنامه و گواهی فوت، نسبت به ابطال شناسنامه متوفی اقدام کرد.

اگر شناسنامه مفقود شده باشد، ابطال شناسنامه متوفی چگونه امکان‌پذیر است؟

بدون شناسنامه هم می‌شود نسبت به ثبت فوت اقدام کرد. بنابراین اطرافیان متوفی نباید به واسطه فقدان شناسنامه، در ثبت وفات تعلل ورزند. آن‌ها می‌توانند بعد از ارائه سایر مدارک شناسایی متوفی و صدور گواهی فوت، از طریق دادگاه امر ابطال شناسنامه را پیگیری کنند. بدین ترتیب که دادگاه به درخواست بستگان متوفی، برای ثبت احوال دستور صادر می‌کند تا برای متوفی شناسنامه المثنی به همراه اطلاعات فوت ایشان صادر شود.

​

مهلت قانونی ثبت واقعه وفات چند روز است؟

بهتر است واقعه وفات در ظرف مهلت مقرر، یعنی ۱۰ روز، به اداره ثبت احوال اعلام شود. روز وفات و تعطیل رسمی بعد از آخرین روز، جزء این مهلت به حساب نمی‌آید و اگر وفات در هنگام سفر رخ دهد، مهلت اعلام آن از تاریخ رسیدن به مقصد محاسبه خواهد شد. افرادی که خارج از این مهلت قانونی نسبت به ثبت واقعه فوت اقدام کنند، علاوه بر جریمه‌های اعلام شده از سوی ثبت احوال، از طرف شورا حل اختلاف نیز مشمول جریمه نقدی می‌شوند.

اگر بستگان نسبت به باطل کردن شناسنامه متوفی اقدام نکنند، چه مشکلی پیش می‌آید؟

در قانون برای کوتاهی در اعلام واقعه‌ فوت مجازات قانونی تعیین شده‌است. به همین دلیل توصیه‌ می‌شود برای اینکه مسئولیت قانونی متوجه بستگان متوفی نشود، در اولین فرصت ظرف مدت مقرر، فوت را به ثبت احوال اعلام کنند. چرا که ثبت احوال موظف است در صورت ثبت نشدن واقعه‌ فوت از سوی خانواده‌ متوفی، علیه این افراد اعلام جرم کند. معمولا عدم ابطال شناسنامه متوفی، سوءاستفاده از این سند را به همراه خواهد داشت.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر پاک کردن نام همسر سابق از شناسنامه را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

پاک کردن نام همسر سابق از شناسنامه

امکان حذف توضیحات شناسنامه وجود دارد؟

قسط بندی مهریه به چه صورت انجام می‌شود؟

گرفتن سیمکارت به نام دیگری چه عواقبی دارد؟

به زن خیانتکار مهریه تعلق می‌گیرد؟

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

امکان حذف توضیحات شناسنامه وجود دارد؟

مطالب درج شده در صفحه توضیحات شناسنامه، از نظر حقوقی اثرات و کارکردهای خاصی دارد و بخش مهمی از شناسنامه به شمار می‌­آید.

​

شناسنامه مهم‌­ترین سند هویتی هر فرد محسوب می‌شود که توسط سازمان ثبت احوال کشور صادر می‌شود. شناسنامه کاربردهای متفاوتی دارد؛ به طور مثال برای احراز هویت اشخاص حقیقی در امور اداری و شرکت در انتخابات یا برای ثبت ازدواج و طلاق از شناسنامه استفاده می‌شود. هرکدام از صفحات شناسنامه اطلاعاتی قانونمند دارند که با هدف یکسان­ سازی و تسهیل بسیاری از امور طراحی شده‌­اند. از مهم‌ترین صفحات شناسنامه صفحه توضیحات آن است که در آن اطلاعات به خصوصی در مورد هویت فرد ثبت می‌شود و تحت هیچ شرایطی قابل تغییر نیست. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی حذف توضیحات شناسنامه می‌پردازیم.

کاربرد صفحه توضیحات

صفحه توضیحات شناسنامه در انتها آن قرار دارد که شامل اطلاعات مختلفی می‌شود. این اطلاعات در زمان صدور شناسنامه یا موقع دریافت شناسنامه جدید یا شناسنامه المثنی در آن درج می‌شود.

​

موضوعات صفحه توضیحات

از جمله موضوعاتی که در زمان صدور یا تعویض شناسنامه، در صفحه توضیحات آن نوشته می‌شود؛ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• در صورت حذف پسوند و پیشوند نام و نام خانوادگی، نام قبلی در این برگه ثبت می‌شود
• در زمان تغییر نام و سن و سایر موارد بر اساس احکام قانونی سابقه آن در این برگه ثبت می‌شود
• در صورت صدور شناسنامه جدید یا المثنی و سابقه شناسنامه قبلی در صفحه توضیحات ثبت می‌شود
• در صورت وجود اشتباهات املایی در زمان صدور شناسنامه قدیمی، مطلب صحیح در توضیحات شناسنامه جدید ثبت می‌شود

تمامی این موارد در صفحه توضیحات ثبت می‌شوند تا در بررسی‌های قانونی مدنظر قرار داده شوند.

امکان حذف توضیحات شناسنامه وجود دارد؟

در بعضی موارد وجود توضیحات موجب دردسرهایی می‌شوند؛ مثلا در زمان احراز هویت باید از این صفحه هم کپی گرفته شود؛ اما وجود این صفحات در برخی موارد به نفع شما محسوب می‌شود؛ به طور مثال در صورتی که به شما ارثی برسد، امور اثبات هویت برای شما راحت‌تر است، زیرا قانون همواره به نفع اکثریت تصویب می‌شود. بعضی از توضیحات که اثرات قانونی ندارند، در زمان تعویض شناسنامه یا دریافت شناسنامه المثنی به صورت خودکار از صفحه توضیحات حذف می‌شوند؛ اما برخی موضوعات به دلایل قانونی به هیچ وجه قابل حذف نیستند و شما نمی‌توانید تغییری در آن­‌ها به وجود آورید.

برای مطالعه نکات حقوقی بیشتر پاک کردن نام همسر سابق از شناسنامه را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

پاک کردن نام همسر سابق از شناسنامه

شرایط تغییر نام در شناسنامه

شرایط تغییر سن شناسنامه‌ای

بعد از عقد می‌توان مهریه را تغییر داد؟

شروط ضمن عقد ازدواج

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

شناسنامه و تخلفات مربوط به آن

مجازات‌های مربوط به شناسنامه با توجه به اهمیت جرم و میزان صدمه و خساراتی که به وجود می‌آید، متفاوت است. در ادامه به برخی از تخلفات مربوط به شناسنامه و مجازات‌های آن اشاره شده است ، با مجله حقوقی دلتا همراه باشید...

شناسنامه از جمله اسنادی است که مشخصات افراد در آن قید شده و قابل تغییر هم نیست. اما گاهی برخی افرادی بنا به دلایلی اقدام به تغییر در شناسنامه  یا ساخت شناسنامه جعلی می‌کنند. در مجله دلتا به بررسی تخلفات مربوط به شناسنامه اشاره شده است.

استفاده از شناسنامه

طبق ماده یک قانون ثبت احوال، ثبت ولادت و صدور شناسنامه، ثبت فوت و طلاق و ازدواج و هرگونه تغییر و اصلاح در آن فقط وظیفه سازمان ثبت احوال است و حتی احکام صادره محاکم قضایی نیز باید توسط این سازمان اجرا شود. بنابراین هر کس به هر نحو در متن شناسنامه تغییری ایجاد  و یا به صورت غیرقانونی از آن استفاده کند، با مجازات و محرومیت‌های خاص روبه‌رو خواهد شد.

مجازات های مربوط به شناسنامه

مجازات‌های مربوط به شناسنامه با توجه به اهمیت جرم و میزان صدمه و خساراتی که به وجود می‌آید، متفاوت است. در ادامه به برخی از تخلفات مربوط به شناسنامه و مجازات‌های آن اشاره شده است.

 اعلام هویت خلاف واقع

۱. کسانی که در اعلام ولادت یا وفات یا هویت برخلاف واقعیت در شناسنامه عمل کنند.

۲. ماما یا پزشکی که در مورد ولادت یا وفات، گواهی خلاف حقیقت صادر کند.

۳. اشخاصی که در مورد فوت یا ولادت، شهادت دروغ دهند.

شایان ذکر است افرادی که شناسنامه خود را در اختیار افراد یاد شده قرار دهند نیز به همان اندازه مجازات می‌شوند.

اعتبار و ارزش قانونی شناسنامه به حدی است که داشتن بیش از یک جلد آن برای هر فرد جرم است. بنابراین چنانچه به هر دلیل شناسنامه فردی از بین رفت یا گم شد باید با مراجعه به ادارات ثبت احوال، درخواست صدور سند جانشین و یا در اصطلاح «المثنی» کند.

مجازات استفاده از دو شناسنامه

چنانچه ثابت شود شناسنامه اصلی شخص از بین نرفته و یا پس از مفقود شدن مجددا پیدا شده باشد، اما فرد مذکور به طور همزمان از هر دو، شناسنامه اصلی و المثنی استفاده می کند، مجرم و مجازات می‌شود. همچنین اشخاصی که آگاهانه و از روی عمد، پس از رسیدن به  ۱۸ سالگی، از شناسنامه مکرر استفاده یا به دریافت شناسنامه متعدد و یا غیر واقعی اقدام و یا از شناسنامه دیگری خواه صاحب آن، زنده یا مرده باشد به نام خود استفاده کنند.

استفاده از شناسنامه دیگری

طبق قانون، هرکس برای فرار از مجازات و یا به قصد خروج غیرمجاز از کشور مبادرت به استفاده از شناسنامه و هویت دیگری کند، به حبس تا ۳ سال، و جزای نقدی و مجازات خروج غیرمجاز از کشور محکوم خواهد شد.

مجازات مخدوش کردن شناسنامه

هرگونه تحریف، خدشه دار کردن، قلم بردن، الحاق، محو کردن یا سیاه کردن مندرجات شناسنامه طبق قانون، قابل مجازات خواهد بود. همچنین خرید و فروش شناسنامه و اسناد سجلی جرم بوده و مرتکب به جزای نقدی یا تحمل حبس محکوم خواهد شد.