جبران خسارت ناشی از فریب در ازدواج

عقد ازدواج سبب به وجود آمدن آثاری میان زوجین می‌شود و حقوق و تکالیفی را بر عهده آنان قرار می‌دهد. اما گاهی یکی از زوجین با فریب دادن دیگری رضایت او را برای ازدواج با خود جلب می‌کند.

بر اساس ماده ۴۳۸ قانون مدنی: (تدلیس عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف قرارداد شود) بر این اساس، تدلیس که همان فریب دادن طرف مقابل است، در عقد نکاح نیز ممکن است انجام شود. در این مطلب از مجله دلتا به جبران خسارت فریب در ازدواج می‌پردازیم.

فریب در ازدواج

فریب در ازدواج یعنی زوجین عیبی را که دارند، پنهان کنند یا صفت مثبت و خوبی را برای خود بیان کنند در حالیکه آن صفت را ندارند.

مثلا مرد خود را دارای ثروت و مقام معرفی کند در حالیکه آن مقام و ثروت را ندارد یا با مدرک جعلی خود را لیسانسه یا دکتر نشان دهد و از این راه طرف مقابل را تشویق به قبول ازدواج کند.

یا زن، خود را دختر فلان شخص معروف یا دارای هنر خیاطی یا آشپزی یا موسیقی نشان دهد در صورتی که این صفات را ندارد. یا خود را باکره معرفی کند یا کچلی خود را با کلاه گیس بپوشاند و با این ترفند موافقت مرد را برای ازدواج جلب کند.

اگر بعد از عقد معلوم شود که طرف مقابل صفتی که گفته بود را ندارد یا عیبی که داشته را مخفی کرده است، در اینگونه موارد شخص فریب خورده مییتواند ازدواج را بر هم بزند.

جبران خسارت فریب در ازدواج

هرگاه عقد نکاح ناشی از فریب در ازدواج باشد، فریب خورده علاوه بر اینکه حق برهم زدن ازدواج را خواهد داشت، طبق قانون می‌تواند از شخص فریب‌دهنده نیز خسارت دریافت کند.

اعم از اینکه فریب‌دهنده یکی از زوجین بوده باشد و یا اینکه این امر به کمک فرد دیگری انجام شده باشد.

بنابراین، هرگاه مردی در اثر فریب با زنی که باکره نیست به جای دختری باکره ازدواج کرده باشد، می‌تواند تفاوت مهریه بین دختر باکره و زن غیر باکره را به عنوان خسارت از زن دریافت کند.

اگر مرد مهریه را نداده است و فریب‌دهنده خود زن است، مرد می‌تواند تفاوت آن را از مهریه کم کند و بقیه را به زن بپردازد.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با دیگر نکات حقوقی در این موضوع، پاک کردن نام همسر پس از طلاق را مطالعه کنید.

فریب در ازدواج و مجازات آن

امروزه یکی از مشکلات میان زوج‌­های جوان که به واسطه آن کانون­‌های خانوادگی در همان سال­‌های اول از هم می­‌پاشد، نبود صداقت و فریب­ خوردن یکی از طرفین یا اصطلاحاً فریب در ازدواج است که حجمی از پرونده­‌های دادگاه خانواده را به خود اختصاص می­‌دهد.

یکی از معضلاتی که امروزه در بحث عقد ازدواج در جامعه شاهد آن هستیم، موضوع تدلیس در نکاح یا همان فریب در ازدواج است. به طوری‌که این امر یکی از موجبات طلاق در جامعه ما است. در این بخش از مجله دلتا به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

فریب در ازدواج

طبق ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی، اگر صفتی در یکی از طرفین ازدواج شرط شود و بعد از جاری شدن صیغه عقد مشخص شود که شخص آن صفت را نداشته است، طرف مقابل حق فسخ خواهد داشت. چه زمانی که آن وصف در عقد ذکر شده باشد و چه زمانی که مشخص نشده باشد، اما عقد بر مبنای آن شرط واقع شده باشد.

به موجب این ماده قانونی، اگر هر یک از طرفین ازدواج بر مبنای صفتی که دیگری خود را با آن معرفی نموده است ازدواج کند اما شخص بعد از عقد متوجه فقدان آن صفت گردد، این موضوع برای او حق فسخ ایجاد خواهد کرد.

مجازات فریب در ازدواج

فریب در ازدواج با شرط اینکه صفت خاصی در شخص مقابل شرط شده باشد و یا در فرض عدم راستگویی در مورد آن شرط، عقد بر مبنای آن واقع شده باشد نیز شامل فسخ نکاح خواهد بود. در نتیجه از جنبه کیفری جرم محسوب می‌شود و دارای مجازات است.

به موجب ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی «چنان‌چه هر یک از زوجین قبل از عقد ازدواج طرف خود را به امور واهی از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تکمن مالی، موقعیت‌ اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آن‌ها واقع شود، مرتکب به حبس تعزیری از شش ماه تا دو سال‌ محکوم می‌گردد.»

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با دیگر نکات حقوقی در این موضوع، “استعلام ازدواج سابق” را مطالعه کنید.