فریب دادن طرف مقابل در معاملات و نکاح چه آثاری دارد؟

در قرارداد‌ها گاهی اتفاق می‌افتد که یکی از طرفین معامله اعمال فریبنده و نیرنگ‌آمیز انجام دهد تا آن معامله سر بگیرد.

تدلیس در معنای حقوقی و در ماده ۴۳۸ قانون مدنی این‌گونه تعریف شده است: « عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود» در این نوشتار از مجله دلتا به موضوع آثار فریب دادن طرف مقابل می‌پردازیم.

باید توجه داشت که جهت اثربخش بودن تدلیس این شرط لازم است که عملیات فریب‌دهنده باید پیش از انجام معامله باشد تا طرف دیگر را اغوا و رغبت به انجام معامله را ایجاد کند؛ در واقع به‌جهت این رغبت طرف معامله به سرگرفتن آن رضا دهد.

اثر تدلیس در معاملات

وقوع تدلیس باعث ایجاد حق فسخ برای شخص فریب‌خورده در قرارداد می‌گردد. به‌منظور بررسی بیشتر اثر تدلیس در معاملات، دو نوع از عقود را از هم تفکیک می‌کنیم: عقد نکاح و معاملات تجاری.

تدلیس در عقد نکاح

مواد ۱۱۲۱، ۱۱۲۲و ۱۱۲۳ قانون مدنی، موارد متعددی از موجباتی را که سبب ایجاد حق فسخ برای زوج و زوجه می‌شود، نام برده است.

فسخ ازدواج تشریفات خاص طلاق را ندارد و فریب‌خورده می‌تواند آسان‌تر از طلاق، نکاح را فسخ کند. این موارد به شرح زیر است.

مواردی در مرد که موجب حق فسخ برای زن می‌گردد

• جنون
• عَنَن به‌معنای بیماری جنسی برای مرد است.
• خصاء به‌معنای اَخته بودن مرد و ناتوانی از باروَری در وی است.

 مواردی در زن که موجب حق فسخ برای مرد می‌گردد

• جنون
• قَرَن: استخوانی در فرج و مانع جماع
• جُذام
• بَرَص: گونه‌ای بیماری پوستی است که به‌صورت لکه‌های سفید و نرم بر بدن ظاهر می‌شود
• زمین‌گیری
• نابینایی از هر دو چشم

تدلیس در معاملات تجاری

انجام هر گونه عملیاتی که سبب فریب طرف دیگر در مورد ویژگی‌های مورد معامله شود، چه از طرف بایع (فروشنده) و چه از طرف خریدار باشد، سبب تحقق تدلیس و ایجاد خیار فسخ برای معامله آن می‌گردد که اثر فوری دارد و باید فورا اعمال گردد.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر آشنایی با این نکات حقوقی برای همه افراد ضروریست مطالعه کنید.

فریب در معامله

اگر یکی از طرف‌های درگیر در قرارداد دست به فریب‌کاری و پنهان کردن عیب بزند قانون با وی برخورد خواهد کرد.

​

امروزه شاهد این هستیم که معاملاتی زیادی بین مردم انجام می‌شود و افراد فریب‌کار از این فرصت سوءاستفاده کرده و معاملاتی را به صورت فریب کارانه انجام می‌دهند و سود بسیاری را بدست می‌آورند. در رابطه با جرم بودن فریب و تقلب در معاملات اختلاف وجود دارد اما از نظر حقوقی راهکارهایی برای شکایت یا طرح دعوا علیه فرد فریب‌کار وجود دارد. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی تقلب و فریب در معامله می‌پردازیم.

منظور از تقلب و فریب در معامله چیست؟

از نظر حقوقی و قانون مدنی، فریب در معاملات با نام تدلیس شناخته می‌شود. منظور از تدلیس این است که یک طرف معامله عیب‌ها را پنهان کند و یا حسن‌هایی را بیان کند که واقعا وجود ندارند. مثلا فروشنده یک پراید تصادفی، ماشین را رنگ کند و در رابطه با تصادفی بودن آن چیزی نگوید یا آن که بگوید بر روی پراید موتور پژو نصب شده است و از این راه، خریدار را فریب بدهد و تقلب کند. در این راستا باید به ماده ۴۳۸ قانون مدنی اشاره کرد که بر اساس آن تدلیس عبارت است از انجام کارهایی که سبب فریب خوردن یک طرف معامله شود. همچنین طبق ماده ۴۳۹ قانون مدنی، اگر تدلیس یا تقلب در معامله سبب شود که طرف معامله اشتباهی کند که در معامله کردن یا معامله نکردن او تاثیر داشته باشد، معامله باطل است. مثل اینکه فروشنده خانه‌ای، خانه را طوری رنگ کند که ترک دیوار مشخص نشود و خریدار متوجه این موضوع نشود. در این صورت زمانی که خریدار از این فریب و تقلب مطلع شد می‌تواند معامله را فسخ کند. برای این منظور خریدار می‌تواند دادخواست فسخ بیع را به دلیل تدلیس در معامله را داده و از دادگاه تقاضای باطل کردن معامله را بکند.

​

گرانفروشی در معامله

اگر شخصی معامله‌ای انجام دهد و بعد از چند ماه نسبت به قیمت آن شک کند و درخواست تامین دلیل بدهد و بعد از تامین دلیل بفهمد دچار تفاوت قیمت زیادی شده و به عنوان مثال مبلغی دو برابر واقعی پرداخت کرده است می‌تواند به عنوان غبن فاحش شکایت کند.َ

پیشنهاد مطالعه :برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر نکاتی که درباره چک ضمانت استخدام باید بدانید را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

اعاده حیثیت از چه طریقی ممکن است؟

جعل کارت پایان خدمت چه عواقبی دارد؟

طلاق قضایی و شرایط آن

سرقت از منزل و نکات حقوقی آن

شکایت از راننده مقصر در تصادفات رانندگی

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید