در چه مواردی مرد می‌تواند مهریه را پرداخت نکند؟

مهر یا همان مهریه، مالی است که به هنگام عقد نکاح بر اساس ضوابط شرع، رسم و عادت اقوام مختلف از طرف مرد به زن پرداخت می‌شود.

یکی از حقوق مالی زن، دریافت مهریه است که به موجب عقد ازدواج به وی تعلق می‌گیرد. به موجب عقد، زن مالک مهریه می‌شود و می‌تواند هر زمان که بخواهد آن را مطالبه کند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع پرداخت نکردن مهریه می‌پردازیم.

در موارد زیر مهری بر عهده مرد نیست

اگر در عقد، مهریه معین نشده باشد یا عدم مهر شرط شده باشد یا مهریه مجهول بوده یا مالیات نداشته و قبل از رابطه جنسی زوجین یکی از آن‌ها فوت کند.

ماده ۱۰۸۸ قانون مدنی

•  اگر یکی از زوجین قبل از تعیین مهر و قبل از رابطه جنسی بمیرد زن مستحق هیچ‌گونه مهر نیست.
• اگر ازدواج باطل باشد و بین زن و مرد رابطه جنسی رخ ندهد.

ماده ۱۰۹۸ قانون مدنی

• درصورتی‌که عقد نکاح اعم از دائم یا موقت باطل بوده و رابطه جنسی واقع نشده باشد زن حق مهر ندارد و اگر مهر را گرفته شوهر می‌‌تواند آن را ‌استرداد نماید.
• اگر ازدواج باطل باشد، رابطه جنسی نیز انجام شده باشد ولی زن آگاه به باطل بودن ازدواج باشد.
• ازدواج قبل از رابطه جنسی فصل شود. البته این مورد یک استثنا دارد، آن‌هم این است که عیبی در مرد وجود داشته باشد که دراین‌صورت نصف مهریه به زن تعلق می‌گیرد. اگر به مطالب مهریه علاقه دارید به مطلب آیا گرفتن مهریه از خانواده شوهر امکان‌پذیر است؟ مراجعه کنید.

موارد پرداخت نصف مهریه مندرج در عقدنامه

•  ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی بیان داشته است، اگر مرد قبل از رابطه جنسی زن را طلاق دهد در این‌صورت مهریه پرداخت نشده باشد نصف آن پرداخت می‌شود و اگر پرداخت شده باشد نصف آن برگردانده می‌شود.
• ماده ۱۰۹۷ قانون مدنی بذل مدت را مشخص کرده است. یعنی در ازدواج موقت قبل از رابطه جنسی مرد مدت را به زن ببخشد و ازدواج موقت را بر هم بزند.
• اگر قبل از رابطه جنسی میان زوجین به خاطر وجود عیب در مرد، زن ازدواج را فسخ کند. اگر بعد از رابطه جنسی باشد این‌چنین نیست و کل مهریه را باید بپردازد.

موارد پرداخت نصف مهرالمثل

اگر قبل از رابطه جنسی به واسطه عیب در مرد از جانب زن ازدواج فسخ شود و مهریه تعیین نشده باشد دراین‌صورت به زن نصف مهرالمثل تعلق می‌گیرد.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب  آیا مهریه غیر‌نقد، قابل تبدیل به پول است؟  را مطالعه کنید.

اثبات رابطه نامشروع از طریق اینستاگرام و واتساپ

آیا اصلا می‌توان از طریق فضای مجازی مانند تلگرام، واتساپ یا اینستاگرام ارتباط نامشروعی را برقرار کرد؟ آیا جرم رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی نیز قابل اثبات است؟

در قانون مجازات اسلامی جرایمی مورد پیش بینی قرار گرفته است. با استناد به آن‌ها می‌توان اشخاصی را که اقدام به برقراری رابطه نامشروع و اعمال منافی عفت با دیگری می‌شوند را مجازات نمود. جرم رابطه نامشروع ممکن است هم در واقعیت و به‌صورت فیزیکی اتفاق افتاده باشد و هم به‌صورت مجازی و با استفاده از نرم افزارهای ارتباطی همچون واتساپ یا اینستاگرام. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع رابطه نامشروع در اینستاگرام و واتساپ می‌پردازیم.

اثبات رابطه نامشروع از طریق واتساپ

از دیگر نرم افزارهای موجود در فضای مجازی که ممکن است بستر ارتکاب جرم رابطه نامشروع باشد، واتساپ است. در پاسخ به این سوال که اثبات رابطه نامشروع از طریق واتساپ به چه صورت است نیز باید گفت که اصولا قاضی پس از طرح شکایت از جرم رابطه نامشروع، امکان صدور دستور پرینت پیام‌های رد و بدل شده در واتساپ را ندارد و این شاکی است که می‌بایست به نحوی، متن پیام‌های رد و بدل شده که شامل ارتباط نامشروع هستند را به قاضی ارائه نماید.

قاضی پس از صحت انتساب چت‌ها و رابطه نامشروع به طرفین‌دعوا می‌تواند در خصوص برقراری رابطه نامشروع به علم رسیده و حکم صادر کند. البته ممکن است که محتوای پیام‌ها را رابطه نامشروع ندانسته و شکایت را رد کند. چرا که این کاملا به قاضی بستگی دارد که با ادله ارائه شده قانع شود یا خیر. البته اگر به همراه پیام‌های رد و بدل شده در واتساپ اقرار طرفین نیز ضمیمه پرونده شود اثبات رابطه نامشروع از طریق فضای مجازی ساده‌تر خواهد شد.

اثبات رابطه نامشروع از طریق اینستاگرام

علاوه بر امکان اثبات رابطه نامشروع از طریق واتساپ، امکان اثبات رابطه نامشروع از طریق اینستاگرام نیز وجود دارد. منتها شخصی که شاکی ارتباط نامشروع در فضای مجازی است، باید خودش اقدام به ارائه اسناد و مدارک کافی همچون اسکرین شات چت‌ها و تصاویر رد و بدل شده نماید. لذا مانند اثبات رابطه نامشروع از طریق پیامک، قاضی نمی‌تواند دستور پرینت پیام‌های رد و بدل شده را صادر کند.

البته در این موارد نیز اسکرین شات ارائه شده صرفا در حد نشانه معتبر بوده است. اگر برای قاضی این علم و یقین را ایجاد نماید ممکن است منجر به صدور حکم شود. اما اگر قاضی به دلیل ساختگی، جعلی بودن یا عدم انتساب چت‌ها به طرفین دعوا این مدرک را قبول نکند می‌تواند طرفین را تبرئه نماید.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب شرایط تبدیل مجازات رابطه نامشروع به جریمه نقدی  را مطالعه کنید.

فقط در این شرایط خواهر و برادر ارث می‌برند

افرادی که با متوفی قرابت نسبی (مانند فرزند) یا قرابت سببی (مانند زوج یا زوجه) دارند، با توجه به درجه و قرابت (نزدیکی) در طبقات مختلفی قرار می‌گیرند که با توجه به طبقه و جایگاه‌شان میزان سهم‌الارث هر یک متفاوت خواهد بود.

از جمله کسانی که از فرد فوت شده ارث می‌برند خواهر و برادر متوفی هستند که در دسته دوم طبقه بندی وراث قرار می‌گیرند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع ارث خواهر و برادر می‌پردازیم.

طبقات ارث

• طبقه اول: پدر و مادر، اولاد و اولاد اولاد (نوه)
درجه اول: پدر و مادر و اولاد متوفی
دوم: اولاد اولاد (نوه‌ها)
سوم: اولاد اولاد اولاد (نبیره‌ها)
• طبقه دوم: اجداد (پدر ومادر بزرگ) و برادر و خواهر و اولاد آن‌ها
درجه اول: جد (پدر پدر و پدر مادر) و جده (مادر پدر و مادر مادر) و برادر و خواهر
دوم: پدر جد و مادر جد و پدر جده و مادر جده و فرزندان برادر و خواهر
• طبقه سوم: عمات (عمه) و عمام (عمو) و اخوان (دایی) وخالات (خاله) و اولاد آن‌ها
درجه اول: عمو و عمه و خاله و دایی درجه (درجه اول) و اولاد آن‌ها (درجه دوم)
دوم: عمو و عمه و خاله و دایی پدر و مادر (درجه اول) و فرزندان آن‌ها (درجه دوم)

خواهر و برادر در چه حالتی از متوفی ارث می‌برند؟

با وجود خواهر و برادر متوفی دیگر فرزندان آن‌ها شامل وراث نخواهند بود. تا زمانی‌که حتی یک نفر از طبقه دوم وجود داشته باشد به طبقه بعد ارثی نخواهد رسید.

طبق قانون ارث اگر وراث متوفی فقط یک خواهر یا یک برادر باشد همه ارث به او خواهد رسید. اما اگر چند خواهر یا چند برادر باشند ارث به طور مساوی بین آن‌ها تقسیم خواهد شد. ولی اگر وراث برادر و خواهر پدری (از پدر مشترک) متوفی باشند سهم برادر‌ها دو برابر خواهر‌ها خواهد بود.

در قانون تقسیم ارث اگر وراث متوفی خواهر و برادرانی باشند که از نظر مادری اشتراک دارند نه پدری مال به طور مساوی بین خواهر و برادران تقسیم می‌شود. دیگر برادران دو برابر خواهران از ارث سهم نخواهند داشت بلکه سهم هریک مساوی با دیگران خواهد بود.

وراث متوفی اگر هم خواهران و برادران پدری و مادری باشند(در پدر و مادر مشترک) مال را به شش قسمت تقسیم کرده یک قسمت به خواهر و برادر مادری و مابقی به خواهر و برادر پدری به نسبت هر برادر دو برابر خواهر خواهد رسید.

در مورد ارث بردن خواهر و برادر از متوفی فرقی نمی‌کند متوفی مرد یا زن باشد و اگر متوفی خواهر و برادری نداشته باشد ارث به فرزندان خواهر و برادر‌های او خواهد رسید.

نحوه ارث بردن فرزندان خواهر و برادر

اگر برای میت نه برادر باشد و نه خواهر، اولاد اخوه (فرزند خواهر و برادر) قائم مقام آن‌ها شده و همراه با پدربزرگ و مادربزرگ ارث می‌برند. در این‌صورت تقسیم ارث نسبت به اولاد اخوه (فرزندان برادران) بر حسب نسل به عمل می‌آید یعنی هر نسل سهم کسی را می‌برد که به  واسطه او به میت می‌رسد.

یعنی فرزند خواهر حتی اگر پسر باشد به میزان یک دختر ارث می‌برد و فرزند برادر حتی اگر دختر باشد دو برابر و اندازه یک پسر ارث می‌برد.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب ارتکاب جرم در این شرایط مجازات ندارد  را مطالعه کنید.

ارتکاب جرم در این شرایط مجازات ندارد

برای هر جرمی در قانون مجازات اسلامی مجازاتی جداگانه در نظر گرفته شده است مگر در شرایطی خاص که اگر فرد مرتکب جرمی شود مجازات نمی‌شود.

هر انسانی حق دارد در هنگام مواجه شدن با خطر برای دفاع از جان، مال و ناموس خود و افرادی که دفاع از آن‌ها بر وی واجب است، اقدام کند. این اقدام در اصطلاح “دفاع مشروع” نامیده می‌شود. که علاوه بر فقه اسلام، قانون مجازات اسلامی کشور ما و قوانین جزایی سایر کشورها نیز به آن پرداخته‌اند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع مجازات نشدن افراد می‌پردازیم.

ارتکاب جرم در این شرایط مجازات ندارد

دفاع مشروع در قانون مجازات اسلامی تعریف نشده و بیشتر تاکید این قانون، بر ذکر مصادیق دفاع مشروع است. ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ دراین‌باره گفته هرگاه فردی در مقام دفاع از نفس، عرض، ناموس، مال یا آزادی تن خود یا دیگری در برابر هرگونه تجاوز یا خطر فعلی یا قریب‌الوقوع با رعایت مراحل دفاع، مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب می‌شود، در صورت اجتماع شرایط، فرد مجازات نمی‌شود.

درباره این ماده، چند مورد مطرح می‌شود که یکی از این موارد، موضوع تجاوز است. در حقیقت این سوال مطرح می‌شود که تجاوز باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟ تجاوز نسبت به چه مواردی باید صورت گیرد و اینکه دفاع چگونه باشد؟

ماده ۱۵۶قانون مجازات اسلامی به دفاع فرد از نفس، عرض و ناموس اشاره کرده است، نه شخص؛ به همین دلیل باید گفت که این نوع دفاع تنها درباره شخص حقیقی ممکن است.

همچنین موضوعی که می‌توان از آن دفاع کرد، نفس به معنای جان است. در خصوص عرض و ناموس نیز باید گفت که مفهوم این دو واژه، تا حدود بسیاری معادل یکدیگر و به معنای حیثیت و آبرو است.

در خصوص معنای آزادی تن نیز باید گفت که کسی نمی‌تواند دیگری را بازداشت کند؛ همچنین “تن خود یا دیگری” نیز به این معناست که می‌توان از خود و نیز از دیگری در برابر تجاوز یا خطر فعلی یا قریب‌الوقوع دفاع کرد.

شرایط تحقق دفاع مشروع

• نخستین شرط تحقق دفاع مشروع این است که باید در برابر یک حمله فوری و جدی باشد. یعنی جان، مال و آبروی یک نفر را مورد لطمه قرار دهد.
• همچنین راه دیگری برای دفع این حمله وجود نداشته باشد.
• رفتار ارتکابی برای دفع تجاوز یا خطر ضرورت داشته باشد.
• دفاع مستند به دلایل معقول یا ترس عقلایی باشد.
•  خطر و تجاوز به‌سبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری صورت نگرفته باشد.
• دسترسی به پلیس بدون فوت وقت عملا ممکن نباشد یا مداخله آنان در دفع تجاوز و خطر مؤثر واقع نشود.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب مجازات هک کردن چیست؟ را مطالعه کنید.

اگر قصد اجاره کردن خانه دارید، این مطلب را بخوانید

بی‌توجهی طرفین قرارداد اجاره، به موضوعات حقوقی باعث می‌شود تا اشکالات زیادی در تنظیم این قرارداد‌ها به وجود آید.

اجاره، قراردادی است که طبق آن یک نفر (صاحبخانه) مال منقول یا غیر منقول خود را به فرد دیگری (مستأجر) برای مدت معین و در ازای دریافت اجاره‌بها (کرایه) واگذار می‌کند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع قرارداد اجاره و نکات مهم آن می‌پردازیم.

بدون ذکر مدت، اجاره نکنید

حتما مدت اجاره را در قرارداد مشخص کنید. در غیر این‌صورت قرارداد اجاره شما مثل خانه‌ای خواهد بود که از پای بست ویران است. به طور معمول در اجاره محل‌های مسکونی، اجاره یک ساله است. همچنین اگر در مورد زمان آغاز اجاره چیزی در قرارداد اجاره ننوشتید، زمان انعقاد قرارداد، زمان اجاره خواهد بود.

سند را زیر ذره بین قرار دهید

سند ملک را بگیرید و کاملا بررسی کنید. برای این کار خجالت و تعارف را کنار بگذارید. اولین چیزی که در سند باید به آن دقت کنید، اسم مالک یا مالکان آن است. اگر مالک سند همان کسی است که به عنوان موجر (صاحبخانه) پیش روی شما نشسته است، مشکلی وجود ندارد. اما اگر ملک چند مالک دارد و یکی از آنان به عنوان موجر رو به روی شما حاضر شده است برای بستن قرارداد عجله نکنید. حتما از موجر بخواهید که مدرکی به شما ارائه کند که نشان دهد سایر مالکان هم رضایت به اجاره دادن ملک دارند.

تعمیر بنا هم تشریفاتی دارد

اگر بعد از این که ملک را اجاره کردید، موجر خواست که ملکش را تعمیر کند به طوری که این کار مانع استفاده شما از ملکتان شود، مثلا قصد کرد که چاه فاضلاب زیر خانه را به بیرون از ملک انتقال دهد، آگاه باشید که چنین حقی برای موجر وجود ندارد. البته در یک وضع استثنایی ممکن است موجر بتواند دست به چنین کاری بزند و آن وقتی است که تأخیر در تعمیرات باعث ضرر به موجر می‌شود. دراین‌صورت موجر می‌تواند ملک را تعمیر کند و مستأجر هم نمی‌تواند اعتراض کند. تنها کاری که در این حالت از دست مستأجر برمی‌آید این است که قرارداد اجاره را فسخ کند.

اما گاهی ممکن است مستأجر تمایل به تعمیرات در بنا داشته باشد. اگر مستأجر بدون اجازه موجر در مورد اجاره تعمیراتی صورت دهد، حق ندارد هزینه آن را از موجر مطالبه کند.

خوش حساب باشید

مستأجر باید خوش حساب باشد و در زمان‌هایی که در قرارداد تعیین شده است، اجاره را پرداخت کند البته در مقابل این پرداخت‌ها باید رسید بگیرد تا بعدا بتواند ثابت کند که اجاره را پرداخته است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب مجازات هک کردن چیست؟ را مطالعه کنید.