اقدامات لازم برای گرفتن سهم‌الارث

واژه ارث در معنای حقوقی آن رسیدن اموال منقول و غیرمنقول شخص متوفی به وراث آن شخص پس از تسویه بدهی و دیون شخص متوفی است.
گرفتن سهم الارث

در قوانین حقوقی کشور ما در هنگام فوت یک شخص قوانینی در جهت توزیع و تقسیم اموال وی به وراث آن شخص تنظیم شده است. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی نحوه گرفتن سهم الارث می‌پردازیم.

نحوه گرفتن سهم الارث

اگر طلبی از شخص متوفی وجود داشته باشد، قبل از اقدام به تقسیم ارث آن طلب باید پرداخت و رضایت طلبکار جلب شود یا اگر شخص متوفی دارای وصیت‌نامه‌ای تحت عنوان وقف بخشی از مال خود باشد، ابتدا وقف باید انجام و سپس تقسیم ارث صورت پذیرد.

مهریه زن نیز در صورت پرداخت نشدن آن در هنگام فوت شخص متوفی اگر توسط زن درخواست شود، جز دیون متوفی محسوب می‌­شود که باید پرداخت و بعد از آن تقسیم انجام شود. افراد بسته به رابطه‌ای که با شخص فوت شده دارند، در شرایط متفاوت و مقادیر متفاوت از ارث سهم می‌­برند.

نحوه تعلق ارث به افراد چگونه است؟

  • در ارث زن و شوهر، اگر مرد فوت کند و زن از مرد فوت شده دارای فرزند نباشد یک چهارم اموال متوفی به وی تعلق می­‌گیرد.
  • در صورتی‌که زن از مرد فوت شده دارای فرزند باشد یک هشتم اموال متوفی سهم الارث زن خواهد بود.
  • در صورتی‌که مرد دارای چند همسر باشد و در زمان فوت زن‌ها در عقد دائمی وی باشند به هر یک از آن‌ها یک هشتم ارث شوهر تعلق می‌­گیرد.
  • در صورتی‌که زن فوت کند، اگر دارای اولاد نباشد شوهر یک دوم از اموال وی را به ارث می­‌برد.
  • در صورتی‌که فرزندی پیش از پدر خود فوت شود. از ارث پدری خود سهمی نمی­‌برد در نتیجه فرزندان وی نیز از ارث پدربزرگ خود محروم هستند، مگر در شرایط فقدان وراث از طبقات گفته شده؛ یعنی اگر هیچ وارثی از طبقات ارث برای اموال متوفی وجود نداشته باشد، در این‌صورت دارای سهم‌الارث خواهند بود.

نحوه گرفتن سهم الارث

اگر اموال موروثی در تصرف برخی وراث باشد، چه باید کرد؟

پس از تقسیم اموال ماترک بین وراث، اگر اموال منقولی که به یکی از وراث تعلق می‌­گیرد، در تصرف وارث دیگری باشد، در این‌صورت وارث اول که مال به او به ارث رسیده است می­‌تواند دعوا خود را به طرفیت وارث دوم در رابطه با درخواست سهم‌الارث مطرح کند.

اگر اموال غیر منقولی که به یکی از وراث تعلق می­‌گیرد در تصرف وارث دیگری باشد، در این‌صورت وارث اول که مال به او به ارث رسیده است، می‌­تواند دعوا خلع ید را مطرح کند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب چگونه بفهمیم ممنوع‌المعامله هستیم؟ را مطالعه کنید.

چگونه بفهمیم ممنوع‌المعامله هستیم؟

ممنوع المعامله به شخصی اعم از حقیقی یا حقوقی گفته می‌شود که توسط مقامات قضایی از تصرف در اموال خود منع شده است.
اشخاص ممنوع المعامله

گاهی افراد به دلایل قانونی از انجام معاملات منع می‌شوند. تنها افراد خاصی از انجام معامله منع می‌شوند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی افراد ممنوع المعامله می‌پردازیم.

اشخاص ممنوع المعامله

افراد ممنوع‌المعامله عبارت‌اند از:

  • تجار ورشکسته
  • محکومین دادگاه‌ها
  • اشخاصی که عاقل، بالغ و رشید نیستند یا به عبارت دیگر فاقد اهلیت هستند.

دلیل ممنوعیت اشخاص گروه اول و دوم حمایت از افراد جامعه و نظم عمومی در معامله با افرادی است که به سبب ملاحظات قانونی، سیاسی یا اقتصادی در انجام معامله ممنوع و محدود شده‌‎اند.

این افراد از سوی مراجع قضایی به سبب ارتکاب جرایم یا بدهی یا ممنوعیت‌های قانونی دیگر به‌طور کلی ممنوع المعامله هستند و در مواردی برخی از اموال آن‌ها توقیف شده است.

این افراد تا زمانی‌که از آن‌ها رفع ممنوعیت نشود، حق انجام معامله در خصوص املاک و دیگر دارایی‌های خود را نخواهند داشت.

دلیل و مبنای حقوقی ممنوعیت اشخاص دسته سوم، رعایت مصلحت گروهی از اشخاص به علت عدم توانایی بررسی مصلحت‌ آن‌ها است. در واقع این افراد به‌ خودی‌ خود قادر به درک و تشخیص مصلحت خود نیستند.

بنابراین، قانون‌گذار با منع کردن این افراد، راه سوءاستفاده از اموال آن‌ها را مسدود می‌کند. دلیل عمده ممنوعیت این اشخاص، حمایت از حقوق آن‌ها است.

افراد ممنوع المعامله

چگونه می‌توان از ممنوع المعامله بودن یک شخص اطلاع پیدا کرد؟

از طریق دفاتر ثبت اسناد کشور و معاونت قضایی دادستانی کل کشور و ادارات ثبت اسناد و املاک می‌توان جهت استعلام نسبت به وضعیت ممنوع المعامله بودن افراد اطلاع پیدا کرد. بنابراین، قبل از انجام هرگونه معامله به منظور جلوگیری از بروز مشکلات بعدی از این موضوع آگاهی کسب کنید.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب وصیت‌نامه «کامل و قابل اجرا» چه شرایطی دارد؟ را مطالعه کنید.

در خرید خودرو دست دوم به چه نکات حقوقی باید توجه کرد

متاسفانه بسیاری از افراد در زمان خرید خودرو به تمام نکات فنی خرید خودرو دقت می‌کنند اما در زمان انجام معامله به نکات حقوقی اهمیت کافی نمی‌دهند و این موضوع آن‌ها را با ضررهای جبران ناپذیری روبرو می‌کند.
خرید خودرو دست دوم

امروزه با ‌توجه به افزایش قیمت خودروهای صفر، خرید خودرو دست دوم و کارکرده برای مصرف‌کنندگان مقرون به صرفه‌تر است. بنابراین توجه به نکات حقوقی خرید خودرو امری لازم و ضروری است. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع خرید خودرو دست دوم توجه کرد.

مدارک خودرو را به دقت بررسی کنید

یکی از نکات حقوقی خرید خودرو آن است که قبل از معامله، حتما از کامل بودن مدارک شناسایی فروشنده اطمینان حاصل کنید. این مدارک باید شامل موارد زیر باشد:
  • کارت خودرو
  • اصل سند خودرو
  • برگ معاینه فنی معتبر
  • پرداخت کامل عوارض شهرداری
  • بیمه خودرو 

دقت کنید خودرو حتما به نام طرف مقابل باشد؛ از خرید خودروهایی در رهن شرکت سازنده و یا با پلاک شهرستان‌های دیگر و وکالتی و … حتی المقدور بپرهیزید.

تا حد امکان از خرید خودرو به‌صورت وکالتی خودداری نمائید

خریدارانی که بدون مراجعه به مراکز تعویض پلاک اقدام به خرید خودرو با تنظیم مبایعه‌نامه یا وکالتنامه می‌نمایند به مشکلات متعددی روبرو خواهند بود.

مراقب باشید فروشنده ممنوع‌المعامله نباشد

اگر فروشنده به شما پیشنهاد کند که برای تعویض پلاک به جای مراجعه به مراکز تعویض پلاک به شما وکالت‌نامه بدهد، تا حد امکان این پیشنهاد را قبول نکنید. چرا که اگر فروشنده ممنوع‌المعامله باشد داشتن وکالت‌نامه از وی فایده‌ای نخواهد داشت.

نکات حقوقی خرید خودرو

قبل از سند زدن قرارداد (مبایعه‌‌نامه) تنظیم کنید

اولین گام در انجام یک معامله نوشتن قرارداد بین خریدار و فروشنده است که هر طرف قرارداد را موظف می‌سازد تا نسبت به موارد توافق شده تعهد داشته باشند.

از نوشتن هر گونه قول‌نامه دستی خودداری کنید و دقت کنید که به تمامی موارد زیر در مبایعه‌نامه اشاره شود:

  •  تمام جزئیات خودرو مانند مدل، رنگ، وسایل موجود خودرو، تک سوخت یا دوگانه سوز بودن آن و…
  •  قیمت توافقی و نحوه پرداخت هزینه از سوی خریدار
  •  زمان تحویل خودرو از طرف فروشنده به همراه و بیمه و کارت سوخت
  •  زمان و نحوه تعویض پلاک خودرو، نحوه پردات عوارض سالانه شهرداری و مالیات، جرایم و دریافت تائیدیه عدم خلافی خودرو
  •  توافقات برای زمان حضور در دفترخانه

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر، مطلب معاملات املاک را وکالتی انجام دهیم یا نه؟ را مطالعه کنید.

تقسیم اموال بین زوجین در طلاق توافقی ممکن است؟

سوال مهمی که مطرح می‌شود این است که آیا در طلاق توافقی زن می‌تواند با استناد به شرط تنصیف دارایی، از نصف اموال و دارایی‌های مرد بهره‌مند شود؟
شرایط تقسیم اموال در طلاق توافقی

یکی از حقوق مالی زنان که در قالب یکی از شروط ضمن عقد در سند ازدواج درج می‌شود شرط نصف شدن دارایی است. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع شرایط تقسیم اموال در طلاق توافقی می‌پردازیم.

شرایط تقسیم اموال

شرط تنصیف دارایی‌های مرد پس از طلاق به این‌صورت است که اگر ضمن عقد ازدواج شوهر شرط کرده باشد که هرگاه طلاق به درخواست زن نباشد و طبق تشخیص دادگاه تقاضای طلاق به دلیل ناشزه بودن زن و تخلف او از وظایف زناشویی نباشد، مرد موظف است تا نصف اموال و دارایی‌هایی که در طول زندگی مشترک به دست آورده است را به زن منتقل کند.

بنابراین تنها زمانی نصف اموال و دارایی‌های مرد به زن تعلق می‌گیرد که طلاق فقط به درخواست مرد باشد و اعمال این شرط در طلاق توافقی با ماهیت این شرط تناقض دارد.

به این دلیل که در طلاق توافقی هر دو طرف تصمیم به جدایی و ترک زندگی زناشویی می‌گیرند و طلاق تنها از جانب مرد نیست که شرط تنصیف دارایی در آن اعمال شود.

بر اساس مقرراتی که بر طلاق توافقی حاکم است، زوجین می‌توانند با توافق یک‌دیگر هر شرطی را که می‌خواهند در توافقنامه‌ای بگنجانند.

این توافقنامه می‌تواند در خصوص نحوه پرداخت و میزان مهریه، حضانت و نفقه فرزندان و موارد بسیار دیگری از قبیل انتقال نصف دارایی مرد به زن در صورت توافق باشد.

 تقسیم اموال در طلاق توافقی

هم‌چنین می‌توانند در خصوص دارایی‌های قبل از ازدواج نیز توافق کنند. دادگاه نیز در ضمن رسیدگی به طلاق توافقی طبق آن‌چه زوجین بر سر آن توافق کرده‌اند عمل خواهد کرد.

حقوق مالی زن که شامل مهریه، نفقه و اجرت‌المثل ایام زوجیت می‌باشد از شمول تقسیم دارایی خارج است و اگر زوجین تمایل به طلاق توافقی دارند می‌توانند علاوه‌بر پرداخت کلیه حقوق مالی زن، در خصوص تقسیم سایر اموال نیز توافق نماید.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب آیا می‌توان مهریه را بخشید و حق طلاق را گرفت؟ را مطالعه کنید.

معاملات املاک را وکالتی انجام دهیم یا نه؟

معاملات املاک و مستغلات هرچند که کم خطر به نظر برسند باز خطرهایی دارند به ویژه درباره املاکی که به صورت وکالتی معامله می‌شوند باید بیش‌تر دقت کرد وحساسیت خاص داشت.
معاملات وکالتی املاک

معاملات ملک و ساختمان به‌صورت وکالتی دو حالت دارد حالت اول این‌ است که قصد داریم ملکی را از کسی که دارای وکالتنامه است بخریم و حالت دوم آن است که قصد داریم به جای انتقال قطعی ملک، آن را به‌صورت وکالت بلاعزل خریداری کنیم. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع معاملات وکالتی املاک می‌پردازیم.

در مورد خرید ملکی که اسناد وکالتی دارد باید به این نکات توجه کرد

  • صحت وکالتنامه را باید از دفترخانه صادر کننده استعلام کرد. بنابراین پیش از انجام شدن معامله و پرداخت هرگونه وجه برای استعلام صحت وکالتنامه به‌صورت کتبی اقدام کنید.
  • وکالتنامه بدون محدودیت زمانی بوده و به صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه صادر نشده باشد.
  • وکالتنامه بایستی به‌طور دقیق در مورد موضوع مورد معامله باشد از انجام دادن معامله با وکالتنامه‌های کلی، که معمولاً درباره اموال منقول و غیرمنقول موکل صادر می‌شود جداً پرهیز کنید.
  • اگر موکلان چند نفرند یعنی وراث یا شریک هستند از انجام دادن معامله خودداری کنید.
  • در مورد املاک در رهن بانک‌ها سعی شود در کوتاه‌ترین زمان ممکن صلح انجام دهید و سند به‌صورت رسمی منتقل شود.

معاملات وکالتی

در مورد خرید ملک به‌صورت وکالتی دانستن موارد زیر ضروری است

  • از خرید ملک‌های نوساز، به دلیل این‌که عموماً بدهی مالیاتی سنگینی دارند خودداری  کنید.
  • به جز مواردی که به دلیل نداشتن زمان کافی، ناچار به انتقال فوری ملک به‌صورت وکالتی می شوید، سند ملک را به‌صورت قطعی انتقال دهید.
  • از آن‌جا که با خرید ملک به‌صورت وکالتی خود را از حقوقی هم‌چون، استعلام ثبت، مفاصا حساب دارایی ومفاصا حساب شهرداری و … محروم می‌کنید بنابراین چنان‌چه از میزان بدهی و تعهدات فروشنده اطمینان ندارید یا تضمین کافی برای پرداخت وجوه این امور در نظر نگرفته‌اید از انجام دادن معامله خودداری کنید.
  • هم‌چنین از خریدن ملکی که دارای وام مشارکت در ساخت بوده و تسویه نشده است به‌صورت وکالتی پرهیز کنید.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مراقب کلاهبرداری با پیامک برنده شدن در قرعه‌کشی باشید را مطالعه کنید.