این نکات حقوقی مهم را بدانید سپس معامله کنید
خرید آپارتمان و پرداخت هزینه آن بخش عمده‌ای از سرمایه خریدار را به خود اختصاص می‌دهد. یک خرید درست و مطمئن و ایمن می‌تواند امنیت روانی و اقتصادی خریدار را کاملا تحت‌الشعاع خود قرار داده و اشتباه در آن نیز آسیب‌های جبران‌ناپذیری را برای وی به همراه داشته باشد. بنابراین لازم است خریداران محترم قبل از اقدام به خرید، همزمان در تنظیم سند بیع‌نامه و پس از خرید به نکات ذیل توجه نموده تا در آینده دچار مشکلات مربوط به آن نگردند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع نکات حقوقی مهم در معاملات می‌پردازیم.
نکات مهم خرید پیش از تنظیم سند مبایعه‌نامه
با تحقیق از اهالی و ساکنین و مجاورین و حتی بنگاه‌های معاملات ملکی محل وقوع ملک از مالکیت و مشکلات نامعلوم ملک مطلع شوید.
از فروشنده بخواهید قبل از حضور در دفتر مشاوره املاک اقدام به دریافت کدپستی تایید شده از طریق اداره پست همان محل وقوع ملک نماید.
چنانچه فروشنده به وکالت از طرف مالک اقدام می‌نماید، باید:
- گواهی از دفترخانه تنظیم‌کننده سند وکالت ارایه نماید. مبنی بر اینکه این وکالت همچنان معتبر است.
- چنانچه ملک در تصرف مستاجر یا هر شخص دیگری است، از متصرف در مورد چگونگی توافقش با فروشنده در خصوص تخلیه سوال بنمایید.
نکات مهم همزمان با تنظیم سند مبایعه‌نامه
- فروشنده حتما اصول اسناد مربوط به مالکیت یا نمایندگی خود را در جلسه قرارداد حاضر نماید.
- در قرارداد حتما تاریخ تنظیم سند رسمی بنام خود را مشخص نمایید.
- با دیدن سند مطمئن شوید که ملک آزاد بوده و در رهن کسی نیست.
- ملک را بر اساس متراژ مندرج در سند مالکیت خریداری نمایید.
- به مشاوره املاکی جهت تنظیم قرارداد مراجعه نمایید که دارای پروانه رسمی از اتحادیه مشاورین املاک بوده و اجازه صدور کد رهگیری را داشته باشد.
- پس از دریافت کد رهگیری می‌توانید به سایت اتحادیه مشاوران املاک مراجعه نموده و اصالت کد رهگیری خود را چک نمایید.
- فراموش نکنید که پس از تنظیم سند مبایعه‌نامه، مالک باید اسناد مالکیت را جهت انجام مراحل اداری تنظیم سند نزد املاک به امانت بگذارد.
- از تمامی چک‌های صادره بابت پول معامله حتما کپی تهیه نموده و دریافت آنها را فروشنده با امضاء تایید و رسید نماید.
- حتما در قرارداد، شماره و مشخصات کامل دفترخانه مورد توافق و تنظیم‌کننده سند مالکیت را مشخص نمایید.
نکات مهم پس ازتنظیم سند مبایعه‌نامه
- براساس قرارداد و در تاریخ مقرر در دفترخانه‌ای که جهت تنظیم سند با فروشنده توافق نموده‌اید به همراه چک رمزدار الباقی پول معامله حاضر شوید. درصورت عدم حضور فروشنده در تاریخ مقرر حتما از سردفتر گواهی حضور خود یا عدم حضور فروشنده را مطالبه نمایید.
- فراموش نکنید که فروشنده باید چند روز قبل از زمان مورد توافق به جهت تنظیم سند به نامتان، قبوض پرداخت عوارض و نوسازی و پسماند شهرداری و پرداخت مالیات را به دفترخانه ارایه نموده باشد.
- همچنین فراموش نکنید که پس از اتمام کار فروشنده می‌بایست تمامی مدارک مربوط به مالکیت خود را همانند بنچاق، برگه خلاصه معامله، کپی وکالتنامه وکیل (چنانچه فروش به وکالت انجام شده باشد) و اصل سند مالکیت را تماما به شما تحویل نماید.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب همه چیز درباره استفاده از حیاط در آپارتمان را مطالعه کنید.
اصول محکم‌کاری‌های یک معامله
عدم توجه به نکات حقوقی معاملات نه تنها باعث ضرر مالی افراد و صرف زمان زیادی برای پیگیری موضوع می‌شود بلکه همین مساله موجب تراکم پرونده‌های زیادی در دستگاه قضایی هم شده است. رعایت برخی نکات ساده می‌تواند از دعاوی بسیاری جلوگیری کند. در این نوشتار از مجله دلتا به موضوع راه های یک معامله بی دردسر می‌پردازیم.
مزایا و آثار اسناد رسمی
یادآوری مزایا و آثار سند رسمی و ترویج فرهنگ تنظیم سند، ضمن جلوگیری از خسارات فردی و اجتماعی، از وقوع اختلافات مرتبط با آن و تشکیل پرونده‌های قضایی نیز خواهد کاست.
اصالت سند عادی را باید اثبات کرد. اثبات این اصالت با کسی است که به آن استناد می‌کند و طرف مقابل می‌تواند با اظهار این مطلب که چنین سندی را امضا نکرده است، از خود سلب مسئولیت کند.
سند رسمی چنین تلاشی را نیاز ندارد. ضمن اینکه انکار نسبت به مندرجات سند رسمی راجع به اخذ وجه یا مال یا تعهد به تأدیه وجه یا تسلیم مال، مسموع نیست. این نکته نیز قابل ذکر است که امکان وقوع معاملات معارض در معاملات با سند رسمی به مراتب کمتر است.
همچنین نقل و انتقال حق کسب و پیشه از مستأجر سابق به مستأجر جدید فقط با سند رسمی معتبر خواهد بود.
اصول محکم‌کاری‌های یک معامله
قراردادی که تحت عنوان قولنامه در بنگاه‌های معاملاتی یا بیرون از آن‌جا تنظیم می‌شود، سندی عادی است و به همین دلیل طرفین (خریدار و فروشنده) باید نهایت دقت را در تنظیم آن داشته باشند تا بعدها دچار مشکل نشوند.
- مال در وثیقه یا رهن و توقیف نباشد
- احراز سمت فروشنده
- مشاهده گواهی انحصار وراثت و احراز هویت‌ها
- خودداری از پرداخت کل قیمت معامله
- استفاده از چک تضمینی در پرداخت‌ها
وجه التزام
وجه التزام در قرارداد به این معنا است که هر گاه به علتی معامله قطعی انجام نشد، این مبلغ به عنوان جریمه از طرفی که عدم انجام معامله مستند به عمل او است، اخذ شود و به طرف دیگر تعلق گیرد.
در واقع وجه التزام، خسارت عدم انجام تعهد انتقال رسمی ملک یا مورد معامله است.
بررسی توان مالی خریدار
لازم است از توان مالی خریدار برای پرداخت قیمت معامله اطمینان حاصل شود. شروطی در قولنامه آورده شود که در صورت عدم پرداخت قیمت یا ناتوانی از پرداخت، برای فروشنده حق بر هم زدن معامله وجود داشته باشد.
درج امضای همه مالکان
اگر مالکان متعدد بوده و یکی از آنها عهده‌دار مذاکره با خریدار باشد، حتما باید ذیل قولنامه را همه مالکان امضا کنند، مگر اینکه به یک نفر وکالت در فروش بدهند که در این‌صورت وکیل از طرف همه مالکان قولنامه را امضا می‌کند.
الزام به تنظیم سند
اگر خریدار یا فروشنده از حضور در دفترخانه اسناد رسمی و انتقال سند مالکیت مورد معامله خودداری کنند، طرف دیگر می‌تواند الزام به تنظیم سند رسمی انتقال را از دادگاه درخواست و پس از قطعیت حکم، درخواست صدور اجراییه کند.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب ارث شما در چه صورتی به دولت می‌رسد؟ را مطالعه کنید.
توصیه‌های لازم به خریداران و فروشندگان خانه
خرید و معامله ملک و زمین کار ساده‌ای نیست و خیلی از خریداران و فروشندگان خانه نمی‌دانند که در هنگام خرید و فروش ملک باید به چه نکات و موارد مهمی توجه کنند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع توصیه به خریداران و فروشندگان خانه می‌پردازیم.
توصیه لازم به خریدار
- خریدار باید در خصوص احراز هویت، اهلیت، ممنوع‌المعامله نبودن، سمت، مالکیت فروشنده بر ملک دقت لازم را داشته باشد.
- بهعلاوه در مورد ملک تحقیق کند که در رهن یا بازداشت نباشد یا دولتی و ملی مثل متعلق به منابع طبیعی یا وقف و … نباشد؛ لذا ضرورت دارد ضمانت اجراهای مناسب برای اجرای تعهدات در قرارداد ذکر شود.
- هم چنین مواردی مانند آب، برق، گاز، تلفن، پارکینگ و انباری به‌طور روشن در سند توصیف شده باشد.
- کسی که قرارداد را امضا می‌کند، چنانچه خودش مالک نباشد باید وکیل، ولی یا قیم مالک باشد و دلایل سمت خود را ارائه دهد.
- اگر مورد معامله از طریق ارث به فروشنده رسیده، باید گواهی انحصار وراثت را ببیند و فتوکپی برابر اصل آن را نیز از فروشنده بخواهد و ضمن اینکه باید دقت شود که ملک مورد معامله مشکل ثبتی یا مدعی دیگری ندارد، تصفیه حساب مالیات بر ارث را نیز دریافت کند.
- تا زمانی‌که ملک را تحویل نگرفته یا با سند رسمی به وی منتقل نشده است، از پرداخت کل قیمت مورد معامله خودداری کند.
- تلاش شود تمام پرداختی‌ها به وسیله‌ای مانند فیش رسید بانکی و یا چک‌های تضمینی انجام شود تا در صورتی‌که فروشنده منکر دریافت وجه شود، دلیلی بر پرداخت آنها داشته باشد.
نکات قابل توجه برای فروشنده
- از توان مالی خریدار برای پرداخت قیمت معامله اطمینان حاصل شده و شروطی در قرارداد آورده شود که در صورت عدم پرداخت قیمت یا ناتوانی از پرداخت قیمت معامله، برای فروشنده حق بر هم زدن معامله وجود داشته باشد.
- مورد معامله را قبل از دریافت تمام قیمت به خریدار تحویل ندهد و در خصوص پرداخت مابقی قیمت از طرف خریدار، زمان تعیین شود و این نکته که در صورت عدم پرداخت در تاریخ مقرر، فروشنده می‌تواند فسخ معامله را اعلام کند و معامله را برهم زند باید در قرارداد ذکر شود.
- اگر مالکان متعدد باشند و یکی از آنها عهده‌دار مذاکره با خریدار باشد، حتما باید ذیل قرارداد را همه مالکان امضا کنند، مگر اینکه به یک نفر وکالت در فروش بدهند که در این‌صورت وکیل از طرف همه مالکان آن را امضا می‌کند.
- اگر فروشنده قیمت معامله را از طریق چک دریافت می‌کند، باید توجه داشته باشد که در صورت برگشت خوردن چک، وی تنها می‌تواند وجه چک را مطالبه کند و نمی‌تواند معامله را بر هم زند، مگر اینکه چنین شرطی را در قرارداد گنجانده باشند.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب عواقب پس ندادن پول پیش توسط صاحبخانه را مطالعه کنید.
چه کسانی ممنوع المعامله هستند؟
ممنوع المعامله به شخصی اعم از حقیقی یا حقوقی گفته می‌شود که توسط مقامات قضایی از تصرف در اموال خود منع شده است.
گاهی افراد به دلایلی قانونی از انجام معاملات منع می‌شوند. تنها افراد خاصی از انجام معامله منع می‌شوند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی افراد ممنوع المعامله می‌پردازیم.
اشخاص ممنوع المعامله
افراد ممنوع المعامله عبارت‌اند از:
- تجار ورشکسته
- محکومین دادگاه‌ها
- اشخاصی که عاقل، بالغ و رشید نیستند، یا به عبارت دیگر فاقد اهلیت هستند.
دلیل ممنوعیت اشخاص گروه اول و دوم حمایت از افراد جامعه و نظم عمومی در معامله با افرادی است که به سبب ملاحظات قانونی، سیاسی یا اقتصادی در انجام معامله ممنوع و محدود شدهاند. این افراد از سوی مراجع قضایی به سبب ارتکاب جرایم یا بدهی یا ممنوعیت‌های قانونی دیگر بطور کلی ممنوع المعامله هستند و در مواردی برخی از اموال آنها توقیف شده است.
این افراد تا زمانی که از آنها رفع ممنوعیت نشود، حق انجام معامله در خصوص املاک و دیگر دارایی‌های خود را نخواهند داشت. دلیل و مبنای حقوقی ممنوعیت اشخاص دسته سوم، رعایت مصلحت گروهی از اشخاص به علت فقدان قوه سنجش مصلحت آنها است. در واقع این افراد به خودی خود قادر به درک و تشخیص مصلحت خود نیستند. بنابراین، قانونگذار با منع کردن این افراد، راه سوءاستفاده از اموال آنها را مسدود می‌کند. دلیل عمده ممنوعیت این اشخاص، حمایت از حقوق آنهاست.
چگونه می‌توان از ممنوع المعامله بودن یک شخص اطلاع پیدا کرد؟
از طریق دفاتر ثبت اسناد کشور و معاونت قضایی دادستانی کل کشور و ادارات ثبت اسناد و املاک می‌توان جهت استعلام نسبت به وضعیت ممنوع المعامله بودن افراد اطلاع پیدا کرد. بنابراین، قبل از انجام هرگونه معامله به منظور جلوگیری از بروز مشکلات بعدی از این موضوع آگاهی کسب کنید.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر چه کسانی ممنوع الخروج می‌شوند؟ را مطالعه کنید.
با مجله حقوقی دلتا همراه باشید
فروش یک ملک به چند نفر
به دلیل خلا قانونی که در سامانه کد رهگیری وجود دارد، ممکن است یک ملک به چندین نفر فروخته شود.
املاک و همچنین اسناد و مدارک مربوط به آنها، معمولا از جمله اموال با ارزش به شمار می‌روند. بنابراین نسبت به سوءاستفاده از این اموال حساسیت وجود دارد و به همین دلیل است که قانونگذار در برابر این گونه موارد، واکنش کیفری نشان می‌دهد. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی فروش یک ملک به چند نفر می‌پردازیم.
فروش یک ملک به چند نفر
از نظر قانون زمانی که مال یا ملکی توسط مالک آن، بیشتر از یک بار و به چندین نفر فروخته شود، معامله معارض صورت گرفته است و خریدار نیز مال غیر خریداری کرده است. بنابراین معامله معارض زمانی صورت میگیرد که یک نفر بعد از اینکه ملک خود را به دیگری انتقال داد، دوباره در یکی دیگر از بنگاه‌های معاملات املاک، خود را مالک معرفی کرده و همان ملک را به شخص دیگری نیز می‌فروشد.
معامله معارض از نظر قانونی چه حکمی دارد؟
مطابق با ماده ۱۱۷ قانون ثبت اسناد و املاک؛ هر کس به موجب سند رسمی یا عادی نسبت به عین (اصل مال) یا منفعت مالی اعم از منقول یا غیر منقول، حقی به شخص یا اشخاصی داده و بعد نسبت به همان عین یا منفعت به موجب سند رسمی معامله یا تعهدی معارض با حق مزبور کند، به مجازات حبس محکوم خواهد شد. بنابراین برای احراز و تشخیص جرم فروش یک ملک به چند نفر یکی از دو حالت زیر باید صورت گرفته باشد:
- هر دو معامله با سند رسمی انجام شده باشد.
- معامله اول با سند عادی و معامله دوم با سند رسمی ثبت شده باشد.
در معامله معارض همیشه اولین معامله، قانونی و معتبر خواهد بود. به این دلیل که در اولین معامله ملک یا مال از تصاحب مالک خارج می‌شود، معاملات بعد از آن که بر روی همان ملک یا مال انجام شود، غیرقانونی است. بنابراین بی‌اعتباری معامله‌های بعدی به این دلیل است که فروشنده در معاملات دوم به بعد، دیگر صاحب ملک نبوده و معامله‌ای که انجام داده است، نیز اعتبار قانونی ندارد. از نظر حقوقی اگر در مال یا ملکی بیش از چند بار معامله انجام شده باشد، خریدار اول مالک قانونی محسوب خواهد شد و می‌تواند با طرح دعوا در مراجع قضایی، باطل شدن معاملات بعدی را خواستار شود و اگر فرقی ندارد که سند وی عادی یا رسمی باشد.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر تقسیم ارث خانه به چه صورت انجام می‌شود؟ را مطالعه کنید.
همچنین بخوانید:
چه کسانی ممنوع المعامله هستند؟
نکاتی که باید حین نوشتن قولنامه دستی رعایت کنید
با مجله حقوقی دلتا همراه باشید