تدلیس در معامله باعث فسخ می‌شود؟

طبق نظر قانونگذار هر گونه  عملیات و اقداماتی که باعث فریب فرد در خصوص ویژگی‌ های مورد معامله شود،  چه از طرف فروشنده و چه از طرف خریدار باشد، سبب تحقق تدلیس و ایجاد خیار  فسخ برای آن معامله خواهد شدکه اثر فوری دارد و باید اعمال شود. 

تدلیس در اصطلاح حقوقی عبارت است از  عملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود. به عبارت دیگر به معنای پوشاندن  عیبی در مال یا نشان دادن یک صفت یا امتیاز غیر واقعی در مال است. به گزارش  مجله دلتا به علت جبران ضرر و زیان  ناشی از این اقدامات فریبنده، شخص فریب خورده و متضرر از حق فسخ بهره‌ مند  است. و می‌تواند معامله را برهم بزند.

تدلیس در اصطلاح حقوقی چیست؟

به موجب نظر قانونگذار که مقرر می‌دارد؛  «تدلیس عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود». بنابراین تعریف  می‌توان نتیجه گرفت که، اگر طرف معامله می‌دانست که به‌ طور مثال مورد  معامله دارای این مزایا نبوده و یا دارای این عیب است، اقدام به انجام  معامله نمی‌کرد. در نتیجه برای به وقوع این امر دو شرط اساسی لازم است:  انجام عملیات (اعم از گفتار یا فعل) و فریب دادن شخص دیگر. همچنین لازم است  که عملیات فریب ‌دهنده باید پیش از انجام معامله باشد تا طرف دیگر را اغوا  و متمایل به انجام معامله کند. نکته دیگر که حائز اهمیت است  طبق قانون،  تدلیس علاوه بر معاملات تجاری، در عقد ازدواج نیز ممکن است رخ دهد.(که در  این خصوص در مقاله تدلیس در ازدواج به تفصیل پرداخته شده است)

اثر تدلیس در معاملات

وقوع چنین امری باعث ایجاد حق فسخ برای  شخص فریب‌ خورده در قرارداد می‌شود. به‌ منظور بررسی بیشتر اثر آن در  معاملات، دو نوع از عقود را از هم تفکیک می‌کنیم: عقد نکاح و معاملات  تجاری.

تدلیس در معامله

طبق نظر قانونگذار هر گونه عملیات و  اقداماتی که باعث فریب فرد در خصوص ویژگی‌ های مورد معامله شود، چه از طرف  فروشنده و چه از طرف خریدار باشد، سبب تحقق تدلیس و ایجاد خیار فسخ برای آن  معامله خواهد شد که اثر فوری دارد و باید  اعمال شود.

بنابراین طرف دیگر حق فسخ معامله را دارد.  گاهی افراد در قرارداد شرط می‌کنند که کلیه اختیارات از جمله اختیار فسخ  معامله به موجب فریب کاری طرف مقابل ساقط شود و وجود نداشته باشد (به این  امر در اصطلاح حقوقی شرط اسقاط کافه خیارات گفته می‌شود). باید در نظر داشت  در معامله ای که هر یک از طرف های معامله از فریب طرف دیگر اطلاع و آگاهی  ندارد، این عدم اختیار بر فسخ قرارداد به چند دلیل منطقی نیست.

یکی از دلایل آن است که برخی از حقوقدانان  اعتقاد دارند که تا زمانی که فردی از موضوع حق خود اطلاع ندارد، نمی‌تواند  آن را اسقاط کند و از بین ببرد، زیرا ممکن است در صورت آگاهی و اطلاع، به  از بین بردن آن رضایت نمی‌داد. از طرفی اختیار فسخ معامله به دلیل تدلیس (خیار تدلیس) قبل از معامله و اطلاع زیان‌ دیده از عملیات متقلبانه قابل  اسقاط نیست. زیرا اگر قرار باشد شخصی دیگری را فریب دهد و با توسل به قانون  و عدم استفاده از حق فسخ از احقاق حق زیان ‌دیده جلوگیری کند؛ می‌توان  بیان داشت که در واقع از قانون به‌ عنوان وسیله ‌ای برای از بین بردن حقوق  دیگران استفاده کرده است در حالیکه ماهیت و فلسفه قانون حفظ حقوق افراد  جامعه است.

بنابراین شخص در صورت تدلیس حق فسخ دارد و  باید به این نکته توجه داشت که در هنگام تنظیم قرارداد و اسقاط خیارات،  خیار تدلیس را استثناء  و حق فسخ معامله در صورت عملیات فریب کارانه وجود  داشته باشد.

همچنین بخوانید:

معامله صوری املاک در چه صورتی جرم نیست؟ 

معامله معارض یا فروش یک ملک به چند نفر و مجازات آن 

ضرورت های‎ انجام یک معامله ملکی 

از نظر قانون سکوت علامت رضایت است؟ 

اثبات معامله به قصد فرار از دین 

استرداد دعوا ؛ و شرایط و آثار آن

استرداد دعوا فقط از طرف شخصی که   طبق قانون خواهان نامیده می‎شود پذیرفته خواهد شد. بنابراین علاوه بر  خواهان اصلی، اشخاصی که خواهان دعوای متقابل و وارد ثالث نیز گفته می‎شوند،  می‌توانند دعوای خود را مسترد کنند. اما در هیچ شرایطی خوانده نمی‌تواند  دعوا را پس بدهد و به عبارتی مسترد کند. 

استرداد دعوا در اصطلاح حقوقی به  معنای پس گرفتن دعوا و شکایت است. گاهی مدعی به دلایلی منافع خود را در باز  پس گرفتن شکایت می‌بیند و مایل نیست که دادگاه نسبت به موضوع، حکم صادر  کند، این در شرایطی است که خوانده دعوا بی‌ تردید، متحمل هزینه هایی برای  دفاع در مقابل ادعای خواهان شده است. به عنوان مثال در مواردی خواهان با  توجه به جلسات دادرسی تشخیص می‌دهد که محکوم خواهد شد به همین دلیل به  دادگاه اعلام می‎کند که از دادخواست خود منصرف شده است. دادگاه نیز بر حسب  مورد با توجه به قوانین و مقررات نسبت به موضوع تصمیم خواهد گرفت. در مجله دلتا به بررسی شرایط و آثار استرداد دعوا پرداخته شده است.

چه شرایطی برای استرداد دعوا لازم است؟

انصراف از شکایت و پس گرفتن دعوا فقط از  طرف شخصی که طبق قانون خواهان نامیده می‎شود پذیرفته خواهد شد. بنابراین  علاوه بر خواهان اصلی، اشخاصی که خواهان دعوای متقابل و وارد ثالث نیز گفته  می‎شوند، می‌توانند دعوای خود را مسترد کنند. اما در هیچ شرایطی خوانده  نمی‌تواند دعوا را پس بدهد و به عبارتی مسترد کند. زیرا دادرسی با درخواست  خواهان و با هدف گرفتن حکم دادگاه شروع شده است و خوانده نمی‌تواند پیش از  کسب نتیجه به آن پایان دهد. وکیل در صورتی می‌تواند شکایت را مسترد کند که  این اختیار توسط موکل به او داده شده و در وکالت نامه نیز تصریح شده باشد.  لازم به ذکر است که اگر خواهان محجور باشد و شکایت توسط قیم به دادگاه  ارائه شود و قیم بخواهد دعوا را مسترد کند باید با اجازه دادستان اقدام  کند.(محجور در اصطلاح حقوقی به کسی گفته می‌شود که از بخشی از تصرفات و  اعمال حقوقی منع شده است)

آثار استرداد دعوا

• قرار رد دعوا؛

در مواردی که خواهان در مرحله نخستین از  شکایت خود منصرف شود، دادگاه این قرار را صادر می‌کند. در صورتی که قرار رد  دعوا صادر شود، خواهان می‌تواند دوباره همان دادخواست را اقامه کند اما  باید دادخواست جداگانه ‌ای تنظیم و به دادگاه ارائه دهد. اثر استرداد دعوا و قرار رد دعوا قهقرایی است. به این معنا که طرف های پرونده در موقعیتی که پیش از اقامه دادخواست داشته ‌اند قرار می‌گیرند.
در صورت تعدد خواندگان در دعاوی قابل تجزیه، ممکن است نسبت به برخی از آنها  مسترد شود، در این صورت اگر پس از ختم مذاکرات طرف های پرونده باشد، فقط  رضایت خوانده یا خواندگانی لازم است که دادخواست نسبت به آنها مسترد گردیده  است و قرار رد دعوا فقط نسبت به آنها صادر می‌گردد. در دعاوی غیر قابل  تجزیه ، استرداد دعوا نسبت به بعضی خواندگان اصولا نباید شنیده شود.

• قرار سقوط دعوا؛

این قرار زمانی صادر می‌شود که پس از  اتمام مذاکرات، خواهان از شکایت خود به طور کلی منصرف می‌شود، در این شرایط  مدعی دیگر نمی‌تواند مجدداً شکایت خود را مطرح کند زیرا موضوع مختومه  می‌شود.

• مرور زمان؛

در مواردی که به موجب مرور زمان که در  واقع سپری شدن مدت زمانی است که وضعیت حقوقی جدید و مخصوصی را برای فرد  ایجاد کرده ، این وضعیت و مرور زمان که به دلیل دادخواست قطع شده است با  استرداد دعوا، قطع مرور زمان منتفی می‌شود.
• در برخی دعاوی که طرح آن باید در مدت محدودی انجام گیرد، استرداد  دادخواست در حکم استرداد دعوا است یعنی وقتی که خواهان دادخواست خود را  مسترد می‌کند، منجر به سقوط دعوا می‌شود. به طور مثال در مواردی که شخص به  حصر وراثت اعتراض می‌کند که دیگر تجدید دادخواست ممکن نخواهد بود.

همچنین بخوانید:

احضاریه دادگاه و عواقب عدم توجه به آن 

دادرسی چیست و چگونه تشکیل می شود؟ 

حق داوری چیست و کدام دعاوی به داوری ارجاع می شود؟ 

بعد از سرقت گوشی بلافاصله این کار قانونی را انجام دهید 

دختران مجرد هم قانونا می توانند مادر شوند 

صدور چک ضمانت و شرایط آن

در چک ضمانت باید مانند چک‌ های  عادی اطلاعات و مشخصات کامل درج شود. ماده ۳ قانون صدور چک مقرر می دارد؛  چک‌ ها باید دارای امضا و تاریخ، عدم وجود قلم‌ خوردگی و یکسان بودن عدد و  حروف باشند.

چک یکی از اسناد تجاری است که در یک  برگه مخصوص نوشته می‌شود. در ابتدا چک فقط زمانی باید صادر می‌شد که صادر  کننده به اندازه وجه چک در حساب خود پول داشت و به جای دریافت پول از بانک و  پرداخت آن به دیگری ، اقدام به صدور چک می‌کرد، اما هم اکنون چک به عنوان  یکی از مهمترین اسناد تجاری مورد استفاده مردم به حساب می‌آید. در مجله دلتا به بررسی شرایط وصول چک ضمانت و قوانین و ضوابط مربوط به آن و همچنین  مسئولیت‌های متقابل صادر کننده و دارنده چک در مقابل یکدیگر پرداخته شده  است. در ادامه همراه ما باشید.

چک ضمانت چیست؟

منظور از چک ضمانت، چکی است که بابت تضمین  انجام تعهد صادر می‌شود، بنابراین در حالتی امکان وصول دارد که متعهد در  انجام معامله یا تعهدی که به عهده گرفته کوتاهی کند. بنابراین اگر اختلافات  بین صادر کننده و دارنده چک بابت عدم انجام تعهد باشد،  چک ضمانت فقط در  شرایطی قابل وصول است که صادر کننده چک به وعده خود عمل نکند و در غیر این  صورت اجرای چک خیانت در امانت محسوب می‌شود. چک سند تجاری است که در کنار  سفته و برات قرار دارد که پس از صدور باید در مدت زمانی که تعیین شده است  پرداخت شود.

چک ضمانت چطور ارزش قانونی دارد؟

طبق قانون، در چک ضمانت باید مانند چک‌  های عادی اطلاعات و مشخصات کامل درج شود. ماده ۳ قانون صدور چک مقرر می  دارد؛ چک‌ ها باید دارای امضا و تاریخ، عدم وجود قلم‌ خوردگی و یکسان بودن  عدد و حروف باشند، در صورت عدم وجود هر یک از این موارد، چک، فاقد ارزش  قانونی بوده و معتبر نیست؛ بنابراین وصول نمی‌شود.

باید در نظر داشت که صادر کننده چک  نمی‌تواند علت صدور چک را قید کند و حتی در صورت قید شدن نیز بانک توجهی به  این متن ندارد، بنابراین برای وصول چک ‌های ضمانت فقط در صورتی می‌توان از  بانک پول دریافت کرد که شرایط لازم را داشته باشند.

شرایط مطالبه چک ضمانت

افرادی که چک صادر می‌کنند باید در تاریخی  که در چک مقرر شده مبالغ لازم و کافی در حساب آن ها وجود داشته باشد. در  صورتی که دارنده چک از بانک استعلام کند و حساب فرد موجودی لازم را نداشته  باشد، بانک گواهی عدم پرداخت را به فرد ارایه می‌دهد و با این گواهی  می‌توان علیه صادر کننده چک اقامه دعوی کرد.

بنابراین اگر فردی چک را بابت ضمانت در  معامله یا انجام تعهد بدهد و آن معامله صورت نگیرد یا فرد به تعهد خود عمل  نکند، در این شرایط باید در دادگاه حقوقی اقامه دعوی کرد. دادگاه محل اقامت  صادر کننده چک، صلاحیت رسیدگی به موضوع را دارد و دعوا باید در آنجا مطرح  شود. به طور مثال اگر محل اقامت فرد‌ صادر کننده چک شیراز است و چک در  اصفهان باشد، باید در دادگاه شیراز برای اقامه دعوای چک،  اقدام شود.

اگر طرف ها، در مکان دیگری قرارداد را  منعقد کرده باشند و یا در قرارداد خود، محل دیگری را برای انجام تعهد مشخص  کرده باشند یا محل بانک صادر کننده دسته چک جایی متفاوت از محل اقامت صادر  کننده چک باشد، در این صورت علاوه بر محل اقامت صادر کننده، در این سه محل  هم می‌توان اقدام به طرح دعوا کرد.

همچنین بخوانید:

دادخواست خود را بدون وکیل بنویسید 

110 سکه مهریه ، علت قانونی آن 

سند مالکیت تک برگ ؛ مزایا و محاسن 

سند منگوله دار و دلایل تبدیل آن به تک برگی 

مفید و مختصر برای آگاهی شما 

جهیزیه ؛ مال زن است و می تواند آن را پس بگیرد

برای استرداد جهیزیه باید دادخواست تنظیم شود که در صورت نیاز برای تنظیم دادخواست می توان با وکیل استرداد جهیزیه مشورت کرد

اموالی که طبق رسوم قدیم زن به خانه شوهر می‌آورد، به عنوان جهیزیه شناخته می‌شود.اصولا زن نیز مانند مرد می‌تواند در اموال خود هر تصرفی انجام دهد و در واقع در مسایل مالی خود استقلال تام دارد. برای آگاهی بیشتر از مراحل استرداد جهیزیه با مجله دلتا همراه باشید.

سیاهه جهیزیه

زن باید جزئیات اموال مربوط به جهیزیه خود را درفهرستی یادداشت کند.

به این نوشته در اصطلاح “سیاهه جهیزیه” گفته می‌شود. زن باید این سیاهه را به امضای مرد برسد.

امضای مرد به این سیاهه اعتبار می‌دهد، اما در صورتی که اثر انگشت شوهر نیز در سیاهه اموال زن درج شود، این موضوع اعتبار این سند عادی را بیشتر خواهد کرد.

در سیاهه اموال زن ذکر می‌شود که به عنوان مثال یخچال، ماشین لباسشویی، اجاق گاز و نظایر آن به عنوان جهیزیه تهیه شده است.

جهیزیه از نظر قانون

جهیزیه در قانون، یکی از حقوق مادی زن به حساب می‌آید که هر زمانی بخواهد، می‎تواند آن را از همسرش درخواست کند. در کشور ما، جهیزیه به رسم امانت و بنا بر عرف از سوی زن در اختیار مرد قرار می‌گیرد و مرد فقط می‌تواند از منافع آن استفاده کند.

وظیفه تهیه جهیزیه از نظر قانون برعهده مرد است؛ بنابراین وقتی جهیزیه را زن به خانه مرد می‌آورد عاریه دهنده می‌تواند هر زمانی که اراده کرد، مورد عاریه را از عاریه گیرنده پس بگیرد. مرد نیز به عنوان امین زن، فقط تا زمانی که از آن درست استفاده کند و صدمه‌ای به آن وارد نیاورد می‎تواند از جهیزیه بهره مند شود.

جهیزیه از نگاه شرع

همان گونه که گفته شد جهیزیه که همان لوازم خانگی است از اجزای نفقه محسوب می‌شود و از نظر شرع اصولا بر عهده مرد است.

به طور کلی در شرع اسلام شوهر دو تکلیف مالی نسبت به زن دارد؛ یکی مهریه است که مقدار آن در حین عقد یا توافق زوج ها تعیین می‌شود و دیگری نفقه است که برخلاف مهریه، فقط یک حق و دین مالی است که زن می‌تواند آن را مطالبه کند.

 نفقه یک حکم تکلیفی است که حتی اگر زن توانایی مالی داشته باشد از گردن مرد ساقط نمی‌شود. بنابراین، از نظر فقهی تردیدی وجود ندارد که تأمین کلیه وسایل زندگی بر عهده شوهر است و از ابتدای تشکیل خانواده شوهر باید وسایل مورد نیاز زندگی را تأمین کند، در ضمن اگر شوهر هم توانایی خرید و تأمین وسایل مورد نیاز زندگی را ندارد همسرش باید به کمترین امکانات شوهر قناعت کند.

جهیزیه از نظر عرف

جهیزیه از پدیده‌هایی است که در مناطق و قومیت‌های مختلف کشورمان طبق آداب و فرهنگ خاص آن منطقه تعیین و بین طرف‌های ازدواج بر سر آن توافق می‌شود. البته در بسیاری از نقاط کشورمان به خصوص در شهر‌های بزرگ جهیزیه بر عهده خانواده عروس است و طی توافقی دوجانبه فقط چند وسیله بزرگ زندگی را داماد تهیه می‌کند. اما بعضی قومیت‌ها هم عرف خاص خودشان را دارند. در برخی از شهر‌های کشورمان هم مانند شهر‌های استان خراسان شمالی جهیزیه بر عهده مرد است و او لوازم را تهیه می‌کند.

اگر هم زن و مرد توافقی در خصوص جهیزیه نکنند زن میتواند با استناد به سیاهه برای گرفتن جهیزیه خود اقدام کند.

استرداد جهیزیه

استرداد جهیزیه یا بردن جهیزیه آسان است و معمولا مشکلی در این خصوص وجود ندارد. زن می‌تواند از طریق دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف برای استرداد جهیزیه به استناد فهرست کالاهایی که به خانه مرد آورده است دادخواست تقدیم کند.

می‌دانیم که جهیزیه اموال و وسایلی است که در زندگی مشترک استفاده می‌شود بنابراین طلا‌های زن متعلق به او و در تصرف اوست و عرفا جزو جهیزیه محسوب نمی‌شود. باید توجه داشت که اگر هم زن طلا‌ها را با خود به منزل شوهر آورده باشد در تصرف خود او بوده ، زیرا در مجالس و مهمانی‌های روزمره استفاده می‌کرده است مگر این که مدعی شود طی دوران زندگی مرد آن‌ها را برداشته است که از مقوله استرداد جهیزیه خارج است.

مراحل استرداد جهیزیه:

اگر زن تصمیم به استرداد جهیزیه خود گرفته است می تواند به یکی از شیوه های زیر برای گرفتن جهیزیه اقدام کند.

*مراجعه به شورای حل اختلاف

*برای اطلاع از چگونگی استرداد جهیزیه با وکیل استرداد جهیزیه گفتگو کرده تا شما را برای مراجعه به شورای حل اختلاف راهنمایی کند.

   *برای استرداد جهیزیه باید دادخواست تنظیم شود که در صورت نیاز برای تنظیم دادخواست می توان با وکیل استرداد جهیزیه مشورت کرد

*برای استرداد جهیزیه در کمترین زمان و بدون حضور خود در شورای حل اختلاف، با وکیل استرداد جهیزیه و با تجربه به صورت حضوری مشورت کنید و در صورت نیاز وکیل بگیرید و بعد از مشخص شدن وسایل جهیزیه، به وکیل وکالت بدهید که اینکار را به جای شما انجام دهد.

*اگر برای استرداد جهیزیه قصد داشته باشید که وکیل بگیرید باید مدارک زیر را به وکیل تحویل بدهید.

اصل سند ازدواج

اصل شناسنامه زن

اصل کارت ملی زن

فهرست ( سیاهه ) جهیزیه معتبر

در صورت نبود اصل سند ازدواج باید کپی آن از دفترخانه ای که عقد صورت گرفته است دریافت شود.

همچنین بخوانید:

رد مال در کلاهبرداری(+ویدئو)

فرزند خوانده بعد از فوت شخص ارث می برد یا نه؟

تفاوت عقد قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی

با همسایه‌ مزاحم چه کنیم؟(+ویدئو)

سوء پیشینه کیفرى چگونه پاک می شود؟