هر کس حق دارد با ملک خود هر اقدامی که بخواهد انجام دهد، در ملکی که متعلق به دو یا چند نفر است که اختیار ملک در دست همه مالکان است و در انجام معاملات رضایت شریک لازم است. بر این اساس در مجله دلتا موضوع اجاره بدون اجازه شریک در ملک مشاع مورد بررسی قرار گرفته است.
هر یک از شرکا در ملک مشترک و مشاع نمیتواند به تنهایی اختیارات همه شرکا را داشته باشد و در واقع با محدودیتهایی روبهرو هستند. از آنجا که ملک مشاع، متعلق به دو نفر یا بیشتر است، حق استفاده از کل آن ملک نه فقط به یک نفر بلکه برای همه شرکا یکسان است. در قانون مدنی به صحیح بودن اجاره ملک مشترک اشاره شده است. بنابراین میتوان گفت اجاره دادن ملک مشاع هم به شریک و هم به غیر شریک درست است. اما موضوع اجازه شریک و تأثیر آن بر قرارداد اجاره به شرح زیر است.
اجاره دادن ملک مشترک بدون رضایت قبلی شریک، زمانی صحیح است که به شرکای دیگر ضرر نزند. بنابراین اجاره یا هر کار دیگری نظیر آن، در صورتی که به شریک ضرر نزند صحیح است. شایان ذکر است اجاره دادن ملک مشترک بدون گرفتن رضایت قبلی شرکا، اگر چه بیحرمتی به آنها تلقی میشود اما به درستی و صحت قرارداد اجاره خللی وارد نمیکند، در نتیجه اجاره دادن ملک مورد نظر صحیح بوده و مثل هر قرارداد دیگری دو طرف را ملزم میکند که به تعهدات خود عمل کنند. بنابراین اگر مستأجر خساراتی بر ملک مشاع وارد کند، شرکای دیگر میتوانند خلع ید چنین مستأجری را نیز از دادگاه درخواست کنند.
در قرارداد اجاره لازم است که ملک به مستاجر با رضایت شرکا تحویل داده شود. در صورتی که شرکا بدون دلیل از دادن مجوز خودداری کنند و باعث ورود ضرر به شریک شوند دادگاه به نفع متضرر رأی به تحویل ملک میدهد و شرکای دیگر را مجبور به همکاری با شریک متضرر میکند. به بیان دیگر اجاره بدون گرفتن رضایت قبلی شریک در ملک مشاع هرچند صحیح است، اما موجب مسئولیت فرد اجاره دهنده خواهد شد زیرا نمیتواند بدون رضایت شرکا و بدون دریافت حکم دادگاه در این خصوص ملک را به مستاجر تحویل دهد.
مطلب پیشنهادی: برای آشنایی بیشتر با قوانین ملک مشاع مطلب ” نکات حقوقی در خرید و فروش ملک مشاع ” را مطالعه کنید.