پس گرفتن جهیزیه در چه صورت امکان‌پذیر است؟
به طور کلی اموال، وسایل و اثاث منزل که بر طبق رسم و رسوم زن به خانه شوهر می‌آورد، تحت عنوان جهیزیه شناخته می‌شود.
علی رغم اینکه از لحاظ قانونی به هنگام ازدواج تهیه جهیزیه از وظایف زن به شمار نمی‌رود، با این حال طبق عرف جامعه این امر از سوی زوجه و خانواده وی صورت می‌گیرد. در صورتی که زوجین طی زندگی مشترک خود تصمیم به جدایی از یکدیگر بگیرند، باید در مورد جهیزیه موجود تعیین و تکلیف شود. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی پس گرفتن جهیزیه و نکات قانونی استرداد جهیزیه می‌پردازیم.
پس گرفتن جهیزیه
مطابق با ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی، تهیه اثاث خانه به عهده مرد گذاشته شده و زن اساسا وظیفه‌ای جهت تامین اثاث منزل ندارد، با این حال در صورتی تهیه آن را به عهده گیرد و به عنوان اثاث خانه در اختیار مرد قرار دهد، می‌تواند آن را مطالبه کند. به این منظور در صورتی که بر اساس اقرار مرد، شهادت شهود یا فهرست سیاهه و دیگر دلایل محکمه‌پسند ثابت شود که زن مقدار و اقلام مشخصی از اثاث را به عنوان جهیزیه به خانه مرد آورده و تحویل مرد داده، هر زمان اراده کند می‌تواند از زوج این وسایل را پس بگیرد و زوج حق مخالفت ندارد.
آیا استرداد جهیزیه قبل از طلاق امکان پذیر است؟
پاسخ به این سوال مثبت است چرا که زن مالک آن وسایل است. اموال و وسایلی را که شوهر در طول زندگی مشترک خریداری می‌کند حتی آنچه را که در خرابی یا استهلاک جهیزیه زن خریداری می‌کند، جزء جهیزیه محسوب نمی‌شود. جهیزیه همان است که در شروع زندگی مشترک زن به خانه شوهر آورده است و اگر در طول زمان این وسایل خراب یا مستهلک شوند، شوهر مسئولیتی و تکلیفی برای پرداخت وجه آن یا دادن جایگزین ندارد؛ بنابراین اگر سالیانی از زندگی گذشته باشد بدیهی است که بعضی از وسایل منزل مستهلک و یا بعضا خراب شوند. زن اگر بخواهد دادخواست استرداد جهیزیه بدهد فقط آنچه باقی مانده را می‌تواند مسترد کند.
استرداد جهیزیه چگونه انجام می‌شود؟
یکی از ارکان اساسی که در دعوا استرداد جهیزیه نقش کلیدی بازی می‌کند سیاهه یا لیست وسایل جهزیه است که زن به هنگام ازدواج به خانه مرد برده است. لیست اقلام جهیزیه یا همان سیاهه از دیر باز در کشورمان رایج بوده است و نمونه‌های خطی قدیمی به کرات دیده شده است. به این منظور معمولا فهرستی کامل از جهیزیه با جزییات آن تهیه و پس از استقرار در خانه شوهر از وی امضا اخذ می‌کنند که این اقلام به منزل وی آورده شده است. جهت طرح دعوا استرداد جهیزیه زن می‌تواند از طریق دادگاه خانواده یا شورا حل اختلاف به استناد سیاهه دادخواست تقدیم کند.
آیا فروش جهیزیه توسط زوج تعقیب کیفری به دنبال دارد؟
اصولا جهیزیه بە رسم امانت از سوی زوجه در اختیار زوج قرار می‌گیرد و زوج فقط می‌تواند از منافع آن استفاده کند. با توجه به مال بودن جهیزیه و اختصاص این اموال به زن، در صورتی که مرد جهیزیه همسرش را به فروش برساند، ممکن است با اتهام فروش مال غیر که مجازات آن درحکم کلاهبرداری است، روبرو شود و تحت تعقیب کیفری قرار گیرد.
مطلب پیشنهادی: برای آشنایی بیشتر با نکات حقوقی جهیزیه طبق قانون بر عهده کیست؟ را مطالعه کنید.
همچنین بخوانید:
عواقب فروش جهیزیه بدون اجازه زن
در چه مواردی زن مجاز به عدم تمکین است؟
با ازدواج مجدد زن مهریه قطع می‌شود؟
در چه مواردی مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد؟
با مجله حقوقی دلتا همراه باشید