تغییر سن شناسنامه‌ای چه شرایطی دارد؟

تغییر سن شناسنامه یک اقدام استثنائی است که تنها در صورتی امکان‌پذیر است که مدعی دلایل کافی و قابل قبولی برای اثبات ادعای خود داشته باشد.

​

هر فرد تنها یک بار در طول عمر خود می‌تواند اقدام به تغییر سن خود کند. به منظور حفظ اعتبار اسناد سجلی، امکان تغییر تاریخ این اسناد از لحاظ قانونی وجود ندارد مگر در شرایطی؛ به‌عنوان مثال شخص ادعاکننده بتواند ثابت کند شناسنامه متعلق به برادر یا خواهر بزرگتر اوست که پیش از به دنیا آمدن او از دنیا رفته است و پدر و مادرش شناسنامه برادر یا خواهر بزرگترش را برای او استفاده کرده‌اند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی تغییر سن شناسنامه می‌پردازیم.

مرجع صالح برای تغییر سن

مرجع صالح برای تغییر سن شناسنامه، با توجه به میزان تفاوت سن شناسنامه و سن واقعی متفاوت است.

• تغییر سن شناسنامه، در صورتی که تفاوت سن شناسنامه و سن واقعی بیش از ۵ سال باشد: در این حالت فرد به فرمانداری شهرستان محل صدور شناسنامه رجوع کند تا پرونده وی در کمیسیونی تحت عنوان “کمیسیون  تشخیص سن” بررسی شود. این کمیسیون مرکب از فرماندار یا بخشدار، رییس اداره ثبت احوال محل، پزشک منتخب، مدیر عامل سازمان بهداری استان و رییس شورای اسلامی شهر یا بخش تشکیل می‌شود. ریاست این کمیسیون با قاضی محل است. تقاضای فرد در این کمیسیون بررسی می‌شود و در صورتی که دلایل او مثل استشهاد نامه، برگه ولادت و … مورد قبول قرار گیرد و پزشک کمیسیون نیز تفاوت سنی را تایید کند، فرد می‌تواند برای تغییر سن اقدام کند. اعتراض به رای که در این کمیسیون صادر می‌شود در دیوان عدالت است.

​

• تغییر سن شناسنامه، در صورتی که تفاوت سن شناسنامه و سن واقعی کمتر از ۵ سال باشد: در این حالت فرد باید به دادگستری رجوع کند. رسیدگی به این موضوع در صلاحیت دادگاه حقوقی محل سکونت متقاضی است. در این حالت فرد با ارائه دادخواستی به طرفیت اداره ثبت احوال صادرکننده شناسنامه فرد متقاضی، درخواست رسیدگی به موضوع را  می‌کند. نکته مهم در این مورد این است که قانون اجازه اقامه دعوی در محل اقامت متقاضی را داده است و نه محل صدور. اعتراض به رایی که در این دادگاه صادر می‌شود در دادگاه تجدیدنظر بررسی می‌شود.

در هر دو حالت گفته شده در بالا، فرد می‌تواند تقاضای افزایش سن و هم تقاضای کاهش سن را داشته باشد.

برای مطالعه نکات حقوقی بیشتر پاک کردن نام همسر سابق از شناسنامه را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

پاک کردن نام همسر سابق از شناسنامه

امکان حذف توضیحات شناسنامه وجود دارد؟

نکاتی که درباره باطل کردن شناسنامه متوفی باید بدانید

گرفتن وکالت در حق طلاق از مرد

امکان گرفتن نفقه فرزند از پدربزرگ وجود دارد؟

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

تغییر سن در شناسنامه ؛ دلیل افزایش تقاضا چیست؟

در سال‎های اخیر حجم تقاضای افراد زیادی از جامعه، به هر دلیل، برای کاهش سن شناسنامه‎شان بیشتر از قبل شده است. به موجب ماده واحده قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آنها، مصوب 1367 مجلس شورای اسلامی، تغییر تاریخ تولد اشخاص ممنوع است. تنها اجازه قانونی در خصوص تغییر سن در شناسنامه افراد، در تبصره همین ماده قانونی مشخص شده است.

در این تبصره آمده است، اشخاص می‎توانند در صورتی که سن واقعی آنان با تاریخ تولد مندرج در اسناد سجلی و شناسنامه بیش از پنج سال اختلاف داشته باشد، اصلاح تاریخ تولد خود را در خواست کنند.

شایان ذکر است، این درخواست هم می‎تواند در جهت افزایش و هم کاهش سن باشد. برای مثال، متقاضی می‎تواند مدعی شود که سن او درشناسنامه 40 سال است، ولی سن واقعی او 34 سال یا 46 سال است. در هرحال، این اختلاف سن نباید کمتر از پنج سال باشد.

مرجع قانونی برای تغییر سن در شناسنامه:

• اگر متقاضی مدعی شود اختلاف سن واقعی او با سن مندرج در شناسنامه‎اش بیشتر از پنج سال است، باید به کمیسیونی موسوم به کمیسیون تشخیص سن، مستقر در ثبت احوال محل صدور شناسنامه‎اش رجوع کند.

بنابراین، صاحب شناسنامه تنها یک‎بار در طول عمر و در صورتی‎که اختلاف سن واقعی با سن مندرج در اسناد سجلی به تشخیص کمیسیون مربوطه، بیش از پنج سال باشد، می‎تواند سن خود را اصلاح کند.

شایان ذکر است، در این درخواست چه برای کاهش و چه برای افزایش سن، هرگونه دلیل محکمه پسند از قبیل برگ ولادت، اشتباهات ماموران ثبت احوال و... را می‎توان به عنوان دلیل ارائه کرد.

در اغلب موارد، دادگاه‎ها و کمیسیون مقرر جهت احراز سن واقعی شخص، نسبت به کسب نظر پزشکی قانونی یا پزشک معتمد اقدام لازم را به عمل می‎آورد. از جمله این موارد، آزمایش سنجش تراکم استخوان فرد متقاضی است.

مراحل قانونی برای اصلاح سن شناسنامه:

1- متقاضی برای اصلاح تاریخ تولد باید به دبیرخانه کمیسیون تشخیص سن اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه خود مراجعه و مدارک لازم را تسلیم و رسید آن ‎را دریافت کند.

2- تاریخ تشکیل جلسه رسیدگی توسط دبیرخانه کمیسیون تشخیص سن محل صدور شناسنامه به خواهان ( متفاضی ) ابلاغ خواهد شد.

3- درخواست کننده (خواهان) مکلف است در وقت تعیین شده با در دست داشتن شناسنامه عکس‎دار در کمیسیون تشخیص سن حاضر شود.

4- در صورت عدم حضور خواهان، چنانچه پرونده آماده برای اظهار نظر باشد، کمیسیون تصمیم لازم را خواهد گرفت و در غیر این‎صورت درخواست او رد می‎شود. اما خواهان می‎تواند درخواست خود را مجدد به کمیسیون ارائه دهد.

5- کمیسیون می‎تواند در صورت لزوم صاحب سند را جهت معاینه و تعیین سن به پزشکی قانونی معرفی کند.

6- تصمیم کمیسیون تشخیص سن قابل اعتراض نخواهد بود.

7- تصمیم کمیسیون تشخیص سن به متقاضی (خواهان) ابلاغ می‎شود.

8- در صورت عدم موافقت کمیسیون با تغییر تاریخ تولد صاحب سند، درخواست مجدد پذیرفته نخواهد شد.

9- اجرای تصمیم کمیسیون تشخیص سن در اسناد سجلی و شناسنامه، مستلزم درخواست کتبی از طرف متقاضی است.