رشوه و مجازات آن
در تمام جوامع رشوه دادن و رشوه گرفتن وجود دارد ولی در برخی از کشورها کمتر و در برخی بیشتر است. در تمامی کشورها دادن و اخذ رشوه جرم شناخته شده است و برای آن طرفین مجازات تعیین شده است و در کشور ما نیز قانونگذار برای پیشگیری از وقوع این جرم و برقراری نظم و امنیت در جامعه هم برای فردی که رشوه می‌دهد و هم برای فردی که رشوه می‌گیرد در قانون مجازات تعیین کرده است. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی مجازات رشوه در قانون می‌پردازیم.
تعریف رشوه
رشوه به معنای آن چیزی است که به کسی می‌دهند تا کارسازی ناحق برای رشوه دهنده انجام دهد و به کسی که رشوه می‌دهد مرتشی می‌گویند. رشوه‌خواری مطابق قانون مجازات اسلامی جرم محسوب می‌شود و مجازات آن عبارت است از:
هر یک از مستخدمین قضایی یا غیر قضایی دولت که برای انجام امری که از وظایف آنان است وجه یا مالی را قبول کند اگر چه انجام آن امر بر طبق حقانیت بوده باشد مرتشی (رشوه گیرنده) محسوب و مجازات آن طبق قانون تعیین می‌شود. هر گاه ثابت شود که رشوه دهنده برای حفظ حقوق مشروع خود ناچار از دادن رشوه شده از مجازات معاف خواهد بود. اگر رشوه گیرنده قبل از تعقیب وجه یا مالی را که اخذ کرده است مسترد دارد از مجازات معاف خواهد بود.
موارد معاف از مجازات
- هرگاه ثابت شود که مرتشی برای حفظ حقوق مشروع و قانون خود ناچار از دادن رشوه شده، از مجازات معاف خواهد بود.
- اگر رشوه‌دهنده مقامات صلاحیتدار را از این جرم مطلع سازد و ادعای خود را نیز ثابت کند از مجازات معاف است. ولی اگر نتوانست ثابت کند به حبس از یک تا سه سال محکوم خواهد شد.
- اگر رشوه گیرنده قبل از تعقیب وجه یا مالی را که دریافت کرده بازگرداند، از مجازات رشوه خواری معاف خواهد بود.
مجازات رشوه در قانون
نه تنها رشوه گیرنده مجرم است، رشوه دهنده نیز مجرم است و مجازات آن حسب مورد متفاوت است که در ذیل به آن می‌پردازیم:
هر یک از کارکنان قضایی یا غیر قضایی دولت که برای انجام امری که از وظایف آنان است وجه یا مالی را قبول کند اگر چه انجام آن امر بر طبق حقانیت بوده باشد مرتشی محسوب و مجازات آن انفصال دائمی از خدمت دولت و تادیه غرامت است معادل دو برابر آنچه که گرفته است. در صورتی که میزان وجه یا قیمت مالی که اخذ کرده است بیش از یکصد تومان باشد مجازات مرتکب محرومیت از حقوق اجتماعی و تادیه غرامت است معادل سه برابر آن چه که گرفته است و اگر میزان وجه یا قیمت مالی که اخذ کرده است بیش از پانصد تومان باشد علاوه بر مجازات فوق مرتکب به دو ماه الی یک سال حبس نیز محکوم خواهد شد و نیز هر یک از اشخاص مذکور هر گاه در مقابل اخذ وجه یا مال از انجام امری که وظیفه ایشان است امتناع ورزند مرتشی محسوب و به مجازات‌های فوق محکوم خواهند شد.
پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با نکات حقوقی مجازات خیانت در امانت را مطالعه کنید.
با مجله حقوقی دلتا همراه باشید
جعل امضا قولنامه چه مجازاتی دارد؟
از جمله جرایم پر تعدادی که در بستر استفاده از قولنامه اتفاق میافتد جعل امضا، اثر انگشت یا جعل مبلغ نوشته شده در آن است. می‌دانیم که امضا رکن اصلی هر سندی است. برای اموری مانند چک و سفته و قولنامه بدون امضا ارزشی قابل تصور نیست. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی جعل امضا در قولنامه و مجازات آن می‌پردازیم.
جعل در قولنامه چگونه اتفاق میافتد؟
در قانون مجازات اسلامی تعریف دقیقی از جرم جعل نشده است و تنها مصادیق آن در ماده ۵۲۳ آورده شده است، مصادیق زیر عنصر مادی جرم جعل قولنامه است، البته در تمام موارد زیر باید نوشته و سند قابلیت ایراد ضرر به غیر را داشته باشد:
- ساختن و نوشتن قولنامه جعلی: اصولا در ساختن نوشته و سند، امضا، دخالتی در جعل ندارد بنابراین چون قولنامه بدون داشتن امضا سندیت ندارد به دلیل فقدان ضرر متحمل بعید است که بتوان شبیه سازی خط دیگری را بدون امضا قابل تعقیب کیفری دانست
- خراشیدن یا تراشیدن بعضی از مواد قولنامه: فرق این دو این است که در تراشیدن کل کلمه محو می‌شود و در خراشیدن بخشی از آن
- قلم بردن در قولنامه: در قلم بردن لزوما چیزی به سند اضافه نمی‌شود بلکه بخش‌هایی از سند ناخوانا می‌شود؛ مانند: خط کشیدن مبلغ و خسارت در قولنامه
- الحاق مبلغی به قولنامه: همانطور که از اسم الحاق می‌آید چیزی به سند اضافه می‌شود؛ مانند اینکه یک صفر به مبلغ قولنامه اضافه شود
- محو یا سیاه کردن قولنامه: شامل دست بردن و تغییر مطالب موجود است، در محو کردن مطالب قولنامه نوشته‌ها توسط مواد شیمیایی یا دستگاه‌های پیشرفته از سند پاک می‌شوند
- تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی آن: مانند اینکه پس از تنظیم شدن در مبایعه‌نامه یا قولنامه‌ای تاریخ سند را جلو یا عقب انداخت
- الصاق یک نوشته به قولنامه طوری که یک نوشته واحد به حساب آید: این کار ممکن است با چسباندن، منگنه یا سیمی کردن اوراق مختلف به هم انجام شود و آنچه که مهم است این است که همه این‌ها یک نوشته واحد فرض شوند، مثلا برگه‌ای به قولنامه متصل می‌شود که انتقال پارکینگ‌ها باید جداگانه انجام گیرد
مجازات جعل قولنامه امضا در قولنامه
از آنجایی که قولنامه سند عادی است هرچند در برگه‌های دولتی باشد مشمول مجازات جعل در اسناد غیر رسمی می‌شود هر کس در اسناد یا نوشته‌های غیر رسمی جعل یا تزویر کند یا با علم به جعل و تزویر آن‌ها را مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از شش ماه تا دو سال یا به سه تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.
برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر در تنظیم قولنامه ملک به چه نکاتی باید توجه کرد؟ را مطالعه کنید.
با مجله حقوقی دلتا همراه باشید
در تنظیم قولنامه ملک به چه نکاتی باید توجه کرد؟
یکی از مسائل حقوقی مهم در امر خرید خانه تنظیم قولنامه است. افرادی که قصد خرید خانه را دارند، پس از دیدن و پسندیدن خانه مورد نظر، موافقت خود را به مشاور املاک مربوطه اعلام می‌کنند و مشاور املاک نیز اقدام به نوشتن قراردادی بین خریدار و فروشنده می‌کند که به آن قولنامه می‌گویند. در این قولنامه باید به نحوه انتقال سند و فسخ معامله نیز توجه کرد. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی تنظیم قولنامه ملک می‌پردازیم.
جزئیات تنظیم قولنامه ملک چه مواردی است؟
- اولین و مهم‌ترین بخش در قولنامه مشخصات خریدار، فروشنده و ملک مورد نظری است که قرار است معامله بر سر آن صورت بگیرد.
- در این سند همچنین زمان آغاز و پایان معامله ذکر می‌شود و همچنین طرفین بنا به توافقی که بین خودشان می‌کنند، حقی را برای فسخ معامله در صورت به وجود آمدن شرایط خاص در نظر می‌گیرند.
- معمولا در قولنامه‌ها هزینه‌ای را به عنوان ضمانت اجرایی و یا خسارت در نظر می‌گیرند که در مواقع لازم از سوی هر کدام از طرفین معامله، به دیگری پرداخت می‌شود، به این هزینه اصطلاحا وجه التزام می‌گویند، که پایبندی هر دو طرف به معامله را تضمین می‌کند.
هنگام تنظیم قولنامه ملک به چه نکاتی باید توجه کرد؟
- یکی از مسائل حقوقی مهم آن است که بنگاه املاک باید از اتحادیه مشاورین املاک مجوز رسمی داشته باشد تا صلاحیت تنظیم قولنامه را داشته باشد.
- گاهی ممکن است ملک مورد معامله تحت مالکیت چند نفر باشد، در اینصورت تمام آن‌ها باید پای معامله حضور داشته باشند و یا اینکه یک نفر به وکالت از همه‌ی آن‌ها در معامله حضور یابد. دقت داشته باشید که این وکالت باید به صورت محضری در دفترخانه‌ی اسناد رسمی ثبت شده باشد و اصل آن ارائه شود. در غیر این صورت هرگونه دستخط یا مهر و امضا و یا حتی سربرگ‌های شرکتی فاقد اعتبار قانونی است و ممکن است در آینده سبب بروز مشکلاتی شود. برای استعلام اصالت وکالت‌نامه یا حضورا به دفترخانه‌ای که وکالت تنظیم شده است مراجعه کنید یا از طریق سایت اداره ثبت استعلام بگیرید. (https://www.ssaa.ir/).
- نحوه‌ی پرداخت‌ها و واگذاری‌ها در قولنامه به صورت دقیق باید ذکر شود. اگر خریدار قرار است چک ارائه کند، باید مشخصات چک به صورت دقیق در قولنامه بیاید و اگر مدارکی مانند اصل سند از سوی فروشنده باید ارائه شود، عنوان آن‌ها در قولنامه باید ثبت شود.
- در پایان تنظیم قولنامه باید مهر و امضای بنگاه و همچنین امضای طرفین قرارداد وجود داشته باشد. علاوه بر امضای خود طرفین، هرکدام از آن‌ها باید دو نفر را به عنوان شاهد به همراه داشته باشند و شاهدان نیز محل مربوطه در قولنامه را امضا کنند.
برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر نحوه مطالبه اجاره معوقه به چه صورت است؟ را مطالعه کنید.
در چه صورتی زن پس از طلاق از مرد ارث می‌برد؟
بر اساس قانون مدنی، هر یک از زوجین اعم از زن و مرد می‌توانند در صورت فوت، از ارث دیگری برخوردار بشوند که این رابطه توارث میان زوجین به علاوه میزان سهم الارث هر یک از زوج و زوجه در قانون به صورت دقیق مشخص شده است. با این وجود، در مواردی ممکن است که زن و شوهر طلاق گرفته و از هم جدا شده باشند و سپس شوهر فوت کند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی شرایط ارث بردن زن پس از طلاق می‌پردازیم.
سهم ارث زن از شوهر
احکام مربوط به ارث بردن زن از شوهر در قانون مدنی با عنایت به قواعد فقهی به صورت دقیق تنظیم شده است . به عنوان مثال می‌توان به ماده ۸۶۴ قانون مدنی اشاره کرد که بر اساس آن، از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث می‌برند، هر یک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشند. همچنین، بر اساس ماده ۹۴۰ قانون مدنی ، زن و مرد در صورتی از هم ارث می‌برند که رابطه زوجیت میان آن‌ها از نوع ازدواج دائم بوده باشد؛ نه ازدواج موقت.
شرایط ارث بردن زن پس از طلاق
بنا به ماده ۹۴۳ قانون مدنی، شرایط ارث بردن زن بعد از جدایی مشخص شده است. بر اساس ماده مذکور: اگر شوهر، زن خود را به طلاق رجعی مطلقه کند، هر یک از آن‌ها که قبل از انقضای عده بمیرد، دیگری از او ارث می‌برد، بنابراین اگر فوت یکی از آن‌ها بعد از انقضای عده بوده و یا طلاق بائن باشد، از یکدیگر ارث نمی برند. طلاق میان زوجین یا از نوع طلاق بائن است که مرد و زن پس از طلاق به صورت کامل از هم جدا شده و امکان رجوع از طلاق وجود ندارد و یا اینکه طلاق رجعی است که بر اساس آن، مرد می‌تواند در مدت عده طلاق رجعی به زن رجوع کند و بدون نیاز به خواندن عقد ازدواج مجدد، زندگی کنند. خانمی که با طلاق رجعی از همسرش جدا شده است، در حکم زوجه است و از حقوقی که برای زوجه در قانون مدنی مقرر شده است برخوردار خواهد بود که ارث بردن، یکی از آن‌ها است. به عبارت دیگر، در شرایطی که زن و شوهر با طلاق رجعی از هم جدا شده باشند و شوهر در طول مدت عده طلاق رجعی (سه طهر پس از طلاق) فوت کرده باشد، زن می‌تواند از ارث وی برخوردار باشد.
برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر جنین در چه شرایطی ارث می‌برد؟ را مطالعه کنید.
نفقه از چه زمانی به زن تعلق می‌گیرد؟
بر اساس قانون، مرد وظیفه دارد که به همسر خود نفقه بپردازد، عدم پرداخت نفقه به زن سبب اعمال ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه خواهد شد. اما سوالی که ممکن است مطرح شود آن است که مرد از چه زمانی باید به همسر خود نفقه دهد؟ بر اساس قانون مدنی، همین که عقد ازدواج به طور صحیح واقع شد، حقوق و تکالیف زوجین قابل اجرا است؛ با این حال در مواردی ممکن است که حق دریافت نفقه توسط زن از بین برود. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی زمان تعلق نفقه به زن می‌پردازیم.
نفقه زن چیست؟
قانون مدنی، تکلیف پرداخت نفقه زن را بر عهده شوهر قرار داده است. بر اساس ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی، در عقد دائم نفقه زن بر عهده شوهر است. اما در پاسخ به این سوال که نفقه زن شامل چه چیزهایی می‌شود ، قانونگذار در ماده ۱۱۰۷ تعیین تکلیف کرده و مصادیقی از نفقه زن را مطرح کرده است. بر اساس این ماده، نفقه زوجه شامل تمام نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، نان، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی دانسته شده است. نفقه زن منحصر به این مصادیق نیست، بلکه کلیه نیازهای متعارف او را می‌توان جزء موارد پرداخت نفقه به زن محسوب کرد.
زمان تعلق نفقه به زن
بنا به ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی، همین که عقد نکاح به طور صحت واقع شد، رابطه زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار می شود. بنابراین ، می‌توان گفت که به محض اینکه عقد نکاح بسته شد، زن استحقاق دریافت نفقه را دارد و به وی نفقه تعلق می‌گیرد. البته، لازم به ذکر است که بر اساس قانون مدنی، از جمله شرایط پرداخت نفقه به زن، تمکین از سوی زن است و در صورتی‌که زن بدون دلیل موجه از تمکین خودداری کند، مرد الزامی به پرداخت نفقه به وی نخواهد داشت. بنابراین، در صورتی به زن نفقه تعلق می‌گیرد که از شوهر خود تمکین کند. اگر هم هنوز به خانه مشترک نرفته‌اند، زن بایستی آمادگی خود برای شروع زندگی مشترک را به همسرش اعلام کرده باشد. در غیر این صورت، به دلیل اینکه تمکین صورت نگرفته است، زن حق نفقه ندارد. اگر زن در دوران عقد تمایل به استفاده از حق حبس در نکاح داشته باشد هم کماکان حق نفقه خواهد داشت. به بیان دیگر، بر اساس قانون مدنی، زن تا زمانی که مهریه‌اش را به صورت کامل دریافت نکرده باشد، می‌تواند از تمکین در مقابل شوهر خودداری کند و این امتناع، سبب از بین رفتن حق نفقه زن نخواهد شد.
برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر به چه زنانی نفقه تعلق نمی‌گیرد؟ را مطالعه کنید.