شرایط مسدود کردن حساب‌های بانکی بدهکاران
مسدود کردن حساب بانکی یا به عبارتی بازداشت وجوه فقط تحت شرایطی و صرفا با دستور مراجع قضایی امکان‌پذیر است. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع مسدود کردن حساب بانکی بدهکار می‌پردازیم.
طبق قانون، افراد و مراجعی که اختیار مسدود کردن یا کسب اطلاع از حساب جاری اشخاص را دارند در زیر به ترتیب ذکر شده است:
- دستور مراجع قضایی
- دستور مستقیم بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- تقاضای مشتری
مراجع قضایی
از جمله اقدامات تامینی که برای حفظ حقوق خواهان یا شاکی در مراجع قضایی اعم از دادسرا، دادگاه‌های بدوی و تجدید‌نظر امکان آن وجود دارد صدور دستور مسدود کردن حساب بانکی افراد به میزان مورد دعوا است و در این مورد طبق قانون، مراجع قضایی مکلف یا مختار هستند که حکم به انسداد حساب بانکی بدهند.
- در دعاوی حقوقی: مبلغ چک، سفته و برات با درخواست دارنده و در صورت وجود شرایط مقرر قانونی قاضی را مکلف می‌کند که قبل از رسیدگی به موضوع، حساب صادر کننده را به میزان مورد مطالبه مسدود کند.
- در دعاوی کیفری: دادسرا می‌تواند مبلغ شکایت شده را در حساب محکوم توقیف کند. این موضوع به ویژه در دادسرای جرایم رایانهای زمانی‌که نقل و انتقالات اینترنتی مشکوکی رخ داده باشد و شاکی خصوصی موضوع را پیگیری کند متداول است.
شرایط مسدود کردن حساب بانکی
در مواردی که مسدود کردن حساب به دستور مرجع قضائی صورت گرفته باشد، دستور رفع مسدودی نیز باید از سوی مرجع قضایی مسدود‌کننده حساب به بانک فرستاده شود. بانک‌ها نیز موظف هستند احکام صادره از دادگاه را در این خصوص اجرا کنند.
رفع مسدودی از حساب بانکی
- در دعاوی حقوقی: در صورتی‌که حساب متهم قبل از صدور رای قطعی مسدود شده است. وی می‌تواند با ارائه سریع دفاعیات موثر و قانع کردن قاضی برای رفع مسدودی اقدام کند. در صورتی‌که رای قطعی صادر شده و حساب متهم به دلیل پرداخت مبلغ مذکور مسدود شده است باید در اسرع وقت برای پرداخت اقدامات لازم را به عمل آورد.
- در دعاوی کیفری: در شکایات کیفری در صورت مسدودی حساب پس از تحقیق از بانک مربوطه در مورد مرجع صادرکننده دستور مسدودی حساب، متهم فورا باید در دادسرا و شعبه مسدود کننده حاضر تا مانع از مسدودی حساب شود.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
در دو مورد شعبه بانک مجاز به مسدود کردن حساب نیست که در زیر اشاره شده است:
- حساب مشتری فعال نبوده است.
- دارای سابقه صدور چک بلامحل است.
در چنین مواردی شعبه، حساب مشتری را راکد یا حسب مورد درگیر تلقی می‌کند. یکی از مواردی که بعضا اتفاق می‌افتد، مسدود شدن حساب به دلیل چک بلامحل است که باعث محرومیت از خدمات بانکی برای صادرکنندگان چک برگشتی به مدت ۷ سال از آخرین چک صادر شده برگشتی خواهد بود.
درخواست مشتری
در مواردی که انسداد حساب جاری به تقاضای مشتری باشد، باید وی بقیه چک‌های مصرف نشده را به شعبه مسترد کند. در غیر این‌صورت شعبه بانک نمی‌تواند صرفا به درخواست مشتری مبنی بر به سرقت رفتن دسته چک و یا مفقود شدن آن، حساب جاری مشتری را مسدود کند.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب هر قراردادی را امضا نکنید زیرا پیگرد قانونی دارد را مطالعه کنید.
سریع‌ترین راه برای وصول چک
مطابق با ماده ۳۱۰ قانون تجارت «چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که در نزد محال علیه دارد کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می‌نماید». در این نوشتار از مجله دلتا به موضوع سریع ترین راه ها برای وصول چک می‌پردازیم.
سریع‌ترین راه‌ها برای وصول چک
فرض کنید در معامله یک دستگاه خودرو، خریدار جهت پرداخت وجه، یک فقره چک برای یک هفته بعد صادر نموده است، با مراجعه فروشنده به بانک متصدی امور بانک حساب را خالی دیده و چک را غیر قابل وصول می‌داند. راه‌حل چیست و چه اقدامی باید در این موارد صورت گیرد؟
باید کاملا حواستان باشد که تنها ۱۵ روز فرصت دارید تا چک را برگشت زده و گواهی عدم پرداخت از بانک دریافت نمایید، در این صورت مزایای مندرج در قانون برای وصول وجه چک از طریق اقدام حقوقی برای شما ایجاد خواهد شد، در غیر این‌صورت در حالتی که پس از ۱۵ روز از تاریخ صدور چک اقدام به برگشت زدن چک و دریافت گواهی عدم پرداخت نمایید مزایای مندرج در قانون که در ذیل توضیح داده خواهد شد شامل چک موجود در دست شما نخواهد شد.
ممکن است صادرکننده چک از شما بخواهد چک صادره را به ایشان مسترد نموده و چک جدیدی دریافت نمایید قبول این موضوع کاملا بسته به نظر شما دارد.
نکته حقوقی مهم در این خصوص این است که ممکن است که چک جدید موجباتی برای دفاع در محکمه داشته باشد از جمله اینکه صادرکننده ادعا نماید امضا امضای خود او نیست و بعضا پیش آمده چک تعویض شده که متعلق به مشتری صادر کننده بوده و بعدا به همین دلیل از بار مسئولیت شانه خالی کرده‌اند. همچنین نکته دیگری این است که از تاریخ مندرج در وجه چک خسارت تاخیر تادیه به آن تعلق می‌گیرد در صورتی که صادرکننده اقدام به تعویض چک نماید و چکی با تاریخ موخر به شما بدهد خسارت تاخیر تادیه به شما تعلق نخواهد گرفت یا حداقل از زمان چک‌جدید خسارت تاخیر تادیه محاسبه خواهد شد.
با در نظر گرفتن این دو موضوع می‌توانید نسبت به درخواست صادرکننده جهت عدم برگشت زدن چک تصمیم بگیرید.
نحوه وصول چک برگشتی طبق قانون جدید
جهت وصول چک برگشتی از بانک، سه طریق پیش بینی شده است. اولین طریق، شکایت کیفری از صادر کننده چک است که منجر به مجازات حبس و جزای نقدی می‌شود.
البته توسل به این شیوه تنها سبب مجازات صادر کننده چک می‌شود و جهت دریافت وجه چک برگشتی باید از روش مطالبه وجه چک به شیوه حقوقی اقدام نمود. به این ترتیب که دادخواست مطالبه وجه چک را باید به دادگاه ارائه نمود.
طریق دیگر نحوه وصول وجه چک برگشتی، وصول چک به شیوه ثبتی است که با معرفی اموالی از صادر کننده چک و از طریق اداره ثبت صورت می‌گیرد.
از این سه طریق، کوتاه‌ترین و مطمئن‌ترین شیوه برای وصول چک، شیوه کیفری است؛ چرا‌که معمولا صادرکننده چک برای مواجه نشدن با مجازات‌های کیفری وجه چک را می‌پردازد.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب نکاتی که اگر در معاملات ملکی به آن توجه نکنید دچار مشکل می‌شوید را مطالعه کنید.