کدام مهریه بدون طلاق قابل مطالبه است؟

مهریه طلبی است که زن از شوهر دارد و گرفتن این طلب، ربطی به طلاق گرفتن ندارد.

چه در عقد دائم و چه در عقد موقت، مطالبه مهریه حق قانونی و شرعی هر زنی است. اگرچه که در عرف جامعه ما به اجرا گذاشتن مهریه به نوعی اعلام نارضایتی زن از زندگی مشترک و اعلان اختلاف است. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع مطالبه مهریه بدون طلاق می‌پردازیم.

کدام مهریه بدون طلاق قابل مطالبه است؟

مهریه از هر نوعی باشد چه به‌صورت سکه بر گردن شوهر باشد (یعنی شوهر باید آن را ادا کند) یا به این شکل باشد که ضمن عقد، مال خاصی را به نام زن بزنند؛ متعلق به زن خواهد بود.

با این تفاوت که برای مثال اگر سکه مهریه زن باشد؛ وی باید آن را مطالبه و درخواست کند و مرد آن را پرداخت کند. اما اگر مال خاصی مثل خانه یا زمین یا آپارتمانی را نام وی بزنند یا مهریه وی قرار دهند مستقیما باید گفت زن مالک آن ملک خواهد بود. در ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی نیز همین امر مقرر شده که به محض نکاح زن مالک مهر خواهد شد. پس تمکین نکردن یا خیانت زن یا درخواست طلاق و موارد دیگر باعث نمی‌شود زن از مهریه خود محروم شود.

گرفتن مهریه توسط زن بدون طلاق

طبق قانون، زن می‌تواند بعد از عقد در هر لحظه‌ای که اراده کند، مهریه خود را بخواهد و مرد هم باید پرداخت کند. قانون هم برای زن راه‌هایی را در نظر گرفته که مهریه را مطالبه کند. برای مثال شما اگر بخواهید مطالبه مهریه کنید ابتدا باید از اجرای ثبت اقدام کنید و درصورتی‌که نتیجه نگرفتید آن‌گاه به دادگاه مراجعه کنید.

مراحل مطالبه مهریه بدون طلاق

• لازم است که شما ابتدا در هنگام مطالبه، عقدنامه را همراه خود داشته باشید. زیرا دادگاه ابتدا باید رابطه زن و شوهری شما را تایید کند تا بتواند درباره مهریه تصمیم بگیرد. اگر به مطالب مهریه علاقه دارید به مطلب دریافت مهریه قبل و بعد از رابطه جنسی چه تفاوتی دارد؟ مراجعه کنید.
• در ضمن دادخواست، از دادگاه می‌توان تقاضای تامین خواسته و توقیف اموال کرد.
• وقتی وقت رسیدگی تعیین شد و دادگاه شروع به رسیدگی کرد به دفاعیات طرفین گوش می دهد و ممکن است مرد، ادعای بخشش مهریه توسط زن را داشته باشد که البته باید آن را ثابت کند.
• اگر دادگاه حکم به پرداخت مهریه توسط شوهر بدهد؛ مرد مکلف به پرداخت آن است. زن می‌تواند از طریق اجرای احکام مدنی هم به توقیف اموال مرد اقدام کند و هم حکم بازداشت وی را بگیرد. در مقابل مرد می‌تواند با اثبات اعسار (ناتوانی از پرداخت) مهریه از بازداشت رهایی یابد و میزان مهریه را به وسیله دادگاه قسط بندی کند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب کتک زدن همسر چه مجازاتی دارد؟ را مطالعه کنید.

آیا اموال مادر بعد از فوت، مساوی تقسیم می‌شود؟

قانون ارث یک قانون کلی برای تمام انواع ارث است و در واقع در مورد هر شخصی که از خود اموالی را به جا گذاشته،‌ کاربرد دارد.

تصور بسیاری از ما در مورد ارث، این است که پدر در صورت فوت اموالی را برای فرزندان به جا می‌گذارد. در حالی‌که بر اساس قانون مدنی، فوت هر شخصی می‌تواند باعث باقی گذاشتن ارث برای خویشاوندان او باشد. برای مثال از فرزندان نیز به پدر و مادر ارث می‌رسد و همچنین رسیدن اموال مادر برای فرزندان و همسر خود نیز نوع دیگری از ارث است اما باید ببینیم تقسیم ارث مادر، قواعد جداگانه‌ای دارد و اصولا قانون ارث از مادر چگونه است؟ در این مطلب از مجله دلتا به موضوع تقسیم ارث مادر به صورت مساوی می‌پردازیم.

قانون ارث از مادر

بر اساس قانون، تفاوتی ندارد که متوفی زن باشد یا مرد. در نتیجه اگر متوفی زن باشد و دارای فرزند همان قانون ارث در مورد آن اجرا می‌شود. میزان سهم‌الارث فرزندان دختر و پسر مانند ارث بردن از پدر است. قانون در مورد نحوه تقسیم ارث افراد قوانین مختلفی در نظر گرفته است. اگر به مطالب ارث علاقه دارید به مطلب چگونه می‌توان از خواهر خود ارث ببریم؟ مراجعه کنید.

نحوه تقسیم ارث مادری

طبق ماده ۹۰۷ قانون مدنی: درصورتی‌که مادری از دنیا برود و ابوین او (یعنی پدر و مادر او) نیز فوت کرده باشند و همچنین دارای یک یا چند فرزند باشند، نحوه تقسیم ترکه مادر به شرح ذیل است:

• در صورتی‌که مادر تنها یک فرزند داشته باشد حال چه پسر باشد یا چه دختر باشد تمامی ارث مادر به همان فرزند می‌‌رسد.
• اگر مادر چندین فرزند داشته باشد که همه دختر باشند یا همه پسر باشند ارث مادر کاملا مساوی بین فرزندان تقسیم می‌گردد.
• حال اگر مادر دارای چندین فرزند باشد که بعضی از آن‌ها دختر و بعضی از آن‌ها پسر باشند فرزند یا فرزندان پسر دو برابر دختر ارث می‌برند.

یک تصور اشتباه

بیشتر افراد این تصور اشتباه را در مورد ارث دارند که؛ در سهم‌الارث مادری، نحوه تقسیم ارث متفاوت است. با این توصیف که سهم‌الارث دختر و پسر از ارث مادری برابر است. این در حالی‌ است که قانون در این مورد یکسان عمل کرده و قانون ارث از مادر هم مانند قانون کلی ارث است. بنابراین؛ در تقسیم ارث مادر نیز، سهم‌الارث پسر،‌ دو برابر دختر است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب با این۳ راهکار زنان از شوهر خود بیشتر ارث می‌برند  را مطالعه کنید.

تفاوت مهریه قبل و بعد از رابطه جنسی

هنگامی که زن و مردی به عقد ازدواج یکدیگر در می‌آیند، معمولا پرداخت مالی تحت عنوان مهریه یا صداق را حین عقد، مشخص می‌کنند.

تعیین مهریه حین عقد نکاح، به این معنا است که مرد متعهد می‌شود که هر زمان، زن اقدام به مطالبه مهریه خود نمود، آن را پرداخت نماید. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع مهریه قبل از رابطه زناشویی می‌پردازیم.

تکلیف مهریه قبل و بعد از رابطه جنسی چه می‌شود؟

هرگاه مهریه در نکاح مشخص باشد و نزدیکی( رابطه جسی) هم واقع شود، طلاق هیچ تأثیری روی مهریه ندارد. اگر مرد مهریه را هنوز پرداخت نکرده باشد، موظف است در زمان طلاق آن را تمام و کمال پرداخت کند. دادگاه در صورتی به شوهر اجازه طلاق می‌دهد که یا مرد مهریه را تمام و کمال پرداخت کند. یا حکم اعسار گرفته و مهریه قسط‌بندی شده باشد.

اگر شوهر، زن را قبل از نزدیکی طلاق دهد درصورتی‌که مهریه به زن پرداخت شده باشد، نصف مهریه باید به مرد برگردانده شود. اگر مهریه هنوز به زن تسلیم نشده است، دراین‌صورت تعهد شوهر به پرداخت، مهریه نصف می‌شود.

ماده (۱۰۹۲) قانون مدنی چنین مقرر می‌دارد: « هرگاه شوهر قبل از نزدیکی زن خود را طلاق دهد، زن مستحق نصف مهر خواهد بود. اگر شوهر بیش از نصف مهر را داده باشد حق دارد بیشتر از نصف را عینا یا مثلا یا قیمت آن را استرداد کند»

درصورتی‌که مهریه تلف شده باشد یا زن آن را از ملکیت خودش خارج کرده باشد مثلا فروخته باشد یا دچار تغییرات دیگری شده باشد که عرفا در حکم تلف است، دراین‌صورت زن باید در صورت مثلی بودن مهریه ( مانند آن مهریه در بازار باشد) به میزان نصف از مثل آن تهیه و به مرد تسلیم کند.

اما اگر مهریه قیمی (قیمت آن مشخص باشد) بوده است زن موظف است قیمت نصف مهریه را به نرخ روز طلاق به شوهر پرداخت نماید. همچنین اگر مهریه در زمان تصرف زن معیوب یا ناقص شده باشد، زن موظف است به قیمت روز طلاق به میزان عیب یا نقص به مرد پرداخت کند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب آیا زن ناشزه حق دریافت مهریه دارد؟را مطالعه کنید.

اگر شوهر منزل را ترک کند، چه مجازاتی دارد؟

ترک منزل توسط مرد یکی از موضوعات پرتکرار در مباحث حقوق خانواده است.

در قانون مدنی برای زوجین حقوق و تکالیفی مشخص شده است. در صورت عدم انجام این حقوق ضمانت اجرایی تعیین شده است. یکی از وظایف زوجین حسن معاشرت است. یعنی زن و شوهر موظف هستند با یکدیگر زندگی کنند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع مجازات ترک منزل توسط شوهر می‌پردازیم.

ترک منزل توسط شوهر

بر طبق قانون، مرد در عقد ازدواج دائم باید نفقه همسر خود را پرداخت کند. همچنین باید نیازهای زناشویی زن را نیز تامین نماید. در صورتی‌که مرد سوء‌رفتار یا سوء‌معاشرت با زن داشته باشد، مصداقی از عدم تمکین مرد است. زن می‌تواند به دلیل عسر و حرج تقاضای طلاق نماید. اگر مرد خانه را ترک کند و زن از وی خبری نداشته باشد و توانایی تامین نیازهای زناشویی را نداشته باشد، در این حالت زن می‌تواند عسر و حرج به دلیل ترک منزل از طرف مرد را مطرح نماید. عواقب ترک منزل توسط شوهر شامل موارد ذیل است:

• مطالبه نفقه توسط زن
• تقاضای طلاق از طرف زن به دلیل عسر و حرج

مطالبه نفقه توسط زن

یکی از عواقب ترک خانه توسط مرد این است که زن دادخواست مطالبه نفقه را به دادگاه خانواده مطرح کند. برای مطالبه نفقه، زن می‌تواند از دو روش اقدام کند.

• اولین روش این است که زن به دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف مراجعه و تقاضای نفقه خود را مطرح کند. در این حالت به دلیل ترک منزل توسط مرد، حکم به پرداخت نفقه توسط دادگاه خانواده صادر می‌شود.
• روش دیگر این است که زن می‌تواند شکایت کیفری علیه همسر خود به دلیل ترک منزل و عدم پرداخت نفقه مطرح نماید.

در قانون مجازات اسلامی برای عدم پرداخت نفقه توسط مرد مجازات تعیین شده است. در صورتی‌که مرد نفقه زن را پرداخت نکند، به مجازات حبس تعزیری درجه ۶یعنی حبس از ۳ماه و یک روز الی ۵ ماه حبس محکوم می‌شود.

ایجاد حق طلاق برای زن

ترک منزل از طرف مرد برای زن حق طلاق ایجاد می‌کند. درصورتی‌که مرد بدون داشتن عذر موجه زندگی مشترک خود را ترک کند یا بر طبق قانون مدنی ۶ماه متوالی یا ۹ماه متناوب زندگی مشترک را ترک نماید، برای زن حق طلاق وجود دارد.

در این حالت زن می‌تواند از دادگاه خانواده تقاضای طلاق را به دلیل عسر و حرج مطرح نماید. دادگاه نیز بدون حضور مرد، حکم طلاق را با اثبات ترک منزل از طرف مرد برطبق قانون صادر کند.

ترک منزل از طرف شوهر یکی از شروط ضمن عقد ازدواج دائم است که برای زن حق طلاق ایجاد می‌کند. زیرا بر اساس قانون مدنی زن برای تقاضای طلاق باید دلیل و مدرک داشته باشد. اما مرد برای طلاق نیاز به هیچ ادله و مدارکی نیست. برای آگاهی از طلاق از طرف مرد مطلب آیا مردان می‌توانند بدون دلیل همسران خود را طلاق دهند؟ را مطالعه کنید.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب بوسیدن در انظار عمومی چه مجازاتی دارد؟ را مطالعه کنید.

آیا زن ناشزه حق دریافت مهریه دارد؟

زوجین در زندگی مشترک از یک سری حقوق قانونی برخوردار هستند. یکی از این حقوق مشترک میان زوجین تمکین از یکدیگر است.

هر زن و شوهری با عشق و علاقه پا به زندگی مشترک می‌گذارند اما این باعث نمی‌شود که این عشق تداوم داشته باشد. بسیاری از زوجین به دلایل مختلف مانند اشتباهات فردی، مشکلات با خانواده، تغییر رفتاری و خلق و خوی، اعتیاد به مواد مخدر و هزاران علت دیگر از هم جدا می‌شوند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع تعلق مهریه به زن ناشزه می‌پردازیم.

زن ناشزه کیست؟

یکی از تکالیفی که به موجب عقد نکاح بر عهده زن قرار می‌گیرد، تمکین از شوهر است. تمکین از شوهر در معنای عام و خاص به کار می‌رود. تمکین عام یعنی اطاعت از شوهر در مسائل کلی زندگی مشترک. مثل سکونت در منزلی که شوهر انتخاب کرده و تمکین خاص هم ناظر بر روابط زناشویی زوجین است. حال در صورتی‌که زن از شوهر خود تمکین نکند، مرتکب نشوز شده است. نشوز زن مترادف عدم تمکین است. به چنین زنی زن ناشزه نیز گفته می‌شود.

آثار نشوز زن

• عدم استحقاق زن نسبت به نفقه: در واقع چون شرط نفقه، تمکین از سوی زن است، زن ناشزه حق دریافت نفقه خود را از دست می‌دهد.
• کسب اجازه ازدواج مجدد مرد از دادگاه: بنابراین برای آن‌که مرد بتواند زن دوم بگیرد بایستی به دادگاه رجوع و با اثبات عدم تمکین همسرش، از دادگاه اجازه ازدواج مجدد بگیرد.
•  امکان طرح دعوی طلاق از سوی مرد: البته در کلیه موارد فوق اقدام شوهر باید همراه با اثبات عدم تمکین زن باشد. قاعدتا در ابتدا مرد دادخواست تمکین به دادگاه می‌دهد. چنانچه دادگاه، زن را به تمکین محکوم نماید و حکم قطعی شود، مرد می‌تواند از این حکم برای طرح دعاوی دیگر یعنی طلاق، کسب اجازه ازدواج مجدد استفاده کند. چنانچه مرد بخواهد زنش را طلاق دهد بایستی مهریه او را بپردازد، اما سایر حقوق مانند نفقه، نصف اموال مرد و غیره به زن تعلق نمی‌گیرد. یکی دیگر از مواردی که باعث جدایی زوجین می‌شود بیماری‌هایی هستند که قانون بیان کرده است. برای آگاهی از این موضوع، مطلب بیماری‌هایی که باعث برهم زدن ازدواج همسر می‌شود را مطالعه کنید.

حکم مهریه زن ناشزه

این تصور در بین مردم رواج دارد که ثابت کردن نشوز زن (عدم تمکین) مجوزی برای مردان است تا از پرداخت مهریه امتناع کرده و مهریه را پرداخت نکنند.

در‌‌‌‌‌‌ این باره باید بگوییم تصور اشتباهی است و طبق قانون، نا‌شزه بودن زن ‌‌‌‌‌نمی‌تواند مانع دریافت مهریه شود.

باید گفت که بر اساس ماده ۱۰۸۲ به محض عقد نکاح، مهریه به مالکیت زن در می‌آید. بنابراین، مرد مکلف به پرداخت آن به همسر خود می‌شود. در واقع زن ناشزه همچنان حق مهریه دارد.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب چگونه می‌توان نام همسر سابق را از شناسنامه حذف کرد؟ را مطالعه کنید.