چگونه هدایا را بعد از بهم خوردن نامزدی پس بگیریم

نامزدی یا وعده ازدواج قراردادی است که بین ۲ نفر به منظور ازدواج در آینده بسته می‌شود. و قراردادی است که طرفین می‌توانند آن را فسخ کنند.

به موجب ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی وعده ازدواج ایجاد علقه زوجیت نمی‌کند. حتی اگر تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر گردیده پرداخته شده باشد. بنابراین هر یک از زن و مرد مادام که عقد نکاح جاری نشده باشد می‌تواند از وصلت امتناع کند. طرف دیگر نیز نمی‌تواند به هیچ وجه او را مجبور به ازدواج کرده یا به خاطر امتناع از وصلت مطالبه خسارتی نماید. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع پس گرفتن هدایای دوران نامزدی می‌پردازیم.

آثار بهم خوردن نامزدی نسبت به هدایا

واضح است آن‌چه بین نامزد‌ها رد و بدل می‌شود، مشروط به ازدواج آن‌ها بوده و وقتی چنین قراری وجود نداشته نباشد، دلیلی برای تعلق هدایا نیز وجود نخواهد داشت. به همین دلیل است که در قانون مدنی مجوز استرداد هدایا به طرفین داده شده است.

قانونگذار در مواد ۱۰۳۷ و ۱۰۳۸ قانون مدنى به ترتیب چنین بیان کرده است که :«هر یک از نامزد‌ها مى‌توانند در صورت بهم خوردن وصلت منظور، هدایایى را که به طرف دیگر یا خانواده او براى وصلت داده است، مطالبه کند. اگر عین هدایا موجود نباشد، مستحق قیمت هدایایى خواهد بود که عادتا نگاه داشته مى‌شود. مگر این‌که آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر تلف شده باشد.»

بهم خوردن نامزدی به واسطه رجوع یکی از طرفین از نامزدی باشد

در این‌صورت هدایایى که هر یک از طرفین به طرف دیگر یا خانواده او داده است قابل مطالبه و استرداد خواهد بود.

چنانچه عین هدایا موجود است، عین قابل مطالبه و استرداد است. اما چنانچه عین موجود نیست، صرفا قیمت هدایایى قابل مطالبه است که عرفا نگاه داشته مى‌شود.

البته قیمت هدایاى نگه داشتنى که تلف شده‌اند، در صورتى قابل مطالبه است که با تقصیر هدیه‌گیرنده تلف شده باشد و اثبات تقصیر در خصوص تلف هدایا بر عهده هدیه‌دهنده است، زیرا اصل عدم تقصیر است.

عکس یا نامه‌هایی که در دوران نامزدی طرفین به یکدیگر داده شده در صورت بقا قابل استرداد است. اما از بابت تلف آن نمی‌توان مطالبه خسارت کرد مگر آن‌که عکس، عرفا ارزش مالی داشته باشد. در این‌صورت چنانچه تلف ناشی از تقصیر هدیه‌گیرنده باشد خسارت قابل مطالبه است.

بهم خوردن نامزدی به واسطه فوت باشد

•  اگر عین هدایا باقی باشد: عین باید بازگردانده شود.
• اگر عین هدایا باقی نباشد: در هر صورت لازم نیست چیزی بازگردانده شود.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی قانون، خواستگاری را برای این مردان ممنوع کرده است مطالعه کنید.

فواید صلح عمری برای تقسیم ارث

صلح عمری قراردادی‌ است که بسیار می­‌تواند منعطف باشد و مسائل متعددی را در خود جای دهد که طبق توافق اشخاص متفاوت است.

صلح به هر توافقی می­‌گویند که در ذیل عقود دیگر مانند بیع، اجاره، تقسیم ارث و غیره نباشد. صلح عمری، صلحی‌ است که به طول عمر شخص مربوط است. به این شکل که در طول حیات او، مالکیت دارایی‌های مورد صلح برای اوست و می‌­تواند از آن بهره­‌مند شود. پس از فوت فرد، اموال به شخصی که برای او صلح شده است، می‌­رسد. در این مطلب از مجله دلتا قصد داریم به موضوع فواید صلح عمری بپردازیم.

فواید صلح عمری

صلح عمری، به غیر از این که امکان تقسیم اموال را پیش از مرگ به افراد می‌­دهد. فواید دیگری نیز دارد که پیرامون آن‌­ها توضیح می‌­دهیم:

• نخست این‌که با صلح عمر‌ی می­‌توان مالی را به شخص دیگری منتقل کرد اما منافع آن را حفظ کرد. به این‌صورت‌که مال‌الصلح به نام شخص دیگر در می‌­آید اما منافع آن و حق استفاده از آن تا پابان عمر نزد صاحبش (مصالح) باقی می‌­ماند.
• کسی که با دیگری بر سر اموالش صلح می‌­کند، می­‌تواند تا پایان عمرش یا تا موعد معلوم، صلح خود را پس بگیرد و قرارداد صلح را باطل کند.
• برخلاف گفته­‌های کلامی و حتی وصیت‌نامه که پس از مرگ شخص، درباره­ صحت و اصالت آن بسیار شک می­‌شود و موجب دردسرها و درگیری بین وراث می­‌گردد، صلح عمری دارای سندی رسمی است که در دفاتر ثبت اسناد ثبت شده است.
• در بسیاری از موارد دیده شده است که فرزندی زودتر از والدین خود فوت می‌­کند و به همین دلیل قانونا فرزندان او  از پدربزرگ خود ارث نخواهند برد. اما با وجود قرارداد صلح عمری، با مرگ متصالح، منافع قرارداد به وراث او منتقل می­‌شود. در نتیجه چنانچه والدی مالی را به نام فرزندش صلح عمری کند، با مرگ فرزند، برخلاف روند تقسیم ارث، مال به نوه‌های او خواهد رسید.
• با صلح عمری به هیچ وجه تا پیش از زمان فوت مصالح، مال‌الصلح جزو اموال متصالح محسوب نمی­‌شود و به هیچ وجه اجازه­­ استفاده از آن را ندارد و حتی هیچ مرجع قانونی­ نمی­‌تواند آن را توقیف نماید.

هزینه‌­های تنظیم سند صلح عمری

صلح عمری نیز مانند هرگونه سند دیگری، مدارکی خاص لازم دارد که باید تهیه شود و هم‌چنین هزینه صلح عمری قیمت‌های متفاوتی را در برمی‌گیرد. هزینه صلح عمری بسته به اموال و املاکی که منتقل می‌شود متفاوت است.

مالیات بر صلح عمری

صلح عمری در زمان انتقال منافع از مصالح به متصالح یعنی پس از فوت مصالح، دارای مالیاتی است که در ماده ۱۲۲ قانون مالیات­‌های مستقیم به آن اشاره شده است. مالیات­‌های صلح عمری عبارتند از:

• پنج درصد از ارزش ملک به عنوان مالیات برای نقل و انتقال قطعی ملک
• دو درصد از ارزش مال به عنوان انتقال حق واگذاری

چنانچه برای مال‌الصلح در صلح‌­نامه ارزشی مشخص نشده باشد، بنا به ارزش روز اموال متشابه آن توسط کارشناسی، قیمتی برای آن تعیین می­‌گردد که مالیات­‌ها بر اساس آن اخذ خواهد شد.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب افراد هرگز نمی‌توانند تمام اموال خود را وصیت کنند را مطالعه کنید.

رانندگی در حالت مستی چه عواقبی دارد؟

امروزه با افزایش روزافزون وسایل نقلیه موتوری طبیعتا جرایم در این زمینه نیز افزایش پیدا می‌کند.

یکی از تخلفات رایج رانندگی بدین توضیح است که راننده در حالت غیرمتعارف اقدام به رانندگی می‌کند. این حالت ممکن است ناشی از مصرف مشروباتی باشد که سبب نزول قوه عقلانی فرد می‌شود. در این مطلب از مجله دلتا همراه ما باشید تا به موضوع عواقب رانندگی در مستی بپردازیم.

مجازات رانندگی در حالت مستی

این امر متضمن دو نوع مجازات است؛ نخست مجازات شرب خمر و دیگری تشدید در مجازات رانندگی.

بدین شرح که فردی که در حال مستی رانندگی می‌کند علاوه بر هشتاد ضربه شلاق حدی، به مجازات تشدیدشده رانندگی مطابق ماده ۷۱۸ بخش تعزیرات محکوم خواهد شد.

تصادف در حال مستی

راننده مست اگر هنگام رانندگی مرتکب جرم شود اما این جرم با تصادف همراه نباشد به مجازات در تخلف رانندگی و مجازات شرب خمر محکوم خواهد شد.

اما اگر راننده مست در حالت مستی مرتکب تصادف شود به مجازات در تخلف رانندگی، به مجازات شرب خمر و مجازات صدمه‌های غیرعمدی محکوم خواهد شد.

مجازات مستی

مطابق با مواد ۲۶۴ و ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ مصرف هر نوع مسکر و مشروبات الکلی یک جرم شرعی است و مجازات دارد و مجازات این جرم در قانون هشتاد ضربه شلاق حدی است.

تصادف منجر به قتل

اگر راننده مست باشد و با اتومبیل به کسی بزند، قتل غیرعمد خواهد بود و با توجه به مواد ۷۱۴ و ۷۱۸ بخش تعزیرات مصوب سال ۱۳۷۵ قانون مجازات اسلامی راننده به بیش از ۲ سال حبس محکوم می‌شود. هم‌چنین در صورت مطالبه، باید دیه‌ متوفی را به اولیاءدم بپردازد.

تصادف منجر به جرح

اگر راننده مست به کسی بزند و باعث مشکل جسمی یا دماغی لاعلاج در فرد شود یا یکی از حواس یا اعضای بدن فرد از کار افتد یا باعث تغییر شکل دائمی عضو یا صورت فرد یا سقط جنین شود با توجه به مواد ۷۱۵ و ۷۱۸ بخش تعزیرات به بیش از هشت ماه حبس محکوم می‌شود. هم‌چنین در صورت مطالبه‌ مصدوم باید دیه‌ او را بپردازد.

شمول یا عدم‌شمول بیمه به راننده مست

طبق قانون در موارد زیر بیمه‌گر مکلف است بدون هیچ شرط، خسارت زیان‌دیده را پرداخت کند و پس از آن می‌تواند از طریق مراجع قانونی برای دریافت تمام یا بخشی از وجوه پرداخت‌شده به شخصی که موجب خسارت شده است مراجعه کند:

•  اثبات عمد مسبب در ایجاد حادثه نزد مراجع قضائی
•  رانندگی در حالت مستی یا استعمال مواد مخدر یا روانگردان موثر در وقوع حادثه که به تایید نیروی انتظامی یا پزشکی قانونی یا دادگاه رسیده باشد.
•  در صورتی‌که راننده مسبب، فاقد گواهینامه رانندگی باشد یا گواهینامه او متناسب با نوع وسیله نقلیه نباشد.
• در صورتی‌که راننده مسبب، وسیله نقلیه را سرقت کرده یا از مسروقه بودن آن، آگاه باشد.
  وانگهی در صورت وجود اختلاف میان بیمه‌گر و مسبب حادثه، اثبات موارد فوق در مراجع قضائی صالح صورت خواهد گرفت.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی چه مجازاتی در انتظار کلاهبرداران است؟ مطالعه کنید.

والدین در چه شرایطی از حضانت فرزند محروم می‌شوند؟

طبق ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی، نگهداری از فرزندان هم حق و هم تکلیف پدر و مادر است. بر این اساس نمی‌توان حق نگهداری و تربیت فرزند را بدون دلیل موجه و حکم دادگاه از پدر و مادر سلب کرد.

طبق ماده ۱۱۷۸ قانون مدنی، پدر و مادر مکلف هستند که در حدود توانایی خود به تربیت فرزند یا فرزندان خویش بر حسب مقتضی اقدام کنند و نباید نسبت به آن‌ها بی‌توجه باشند. سهل‌انگاری در نگهداری و تربیت فرزند موجب سقوط حق حضانت می‌شود. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع محرومیت از حضانت فرزند می‌پردازیم.

محرومیت از حضانت فرزند

مطابق ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی اصلاحی ۱۳۷۶، هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی یا تربیت اخلاقی طفل در‌ معرض خطر باشد.

محکمه می‌تواند به تقاضای نزدیکان طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضائی هر تصمیمی را که برای حضانت طفل‌ مقتضی بداند، اتخاذ کند.
‌موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است:

•  اعتیاد زیان‌آور به الکل، مواد مخدر و قمار
•  اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء
•  ابتلا به بیماریهای روانی با تشخیص پزشکی قانونی
•  سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء، تکدی‌گری و قاچاق
•  تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف

انواع ضمانت اجرای حضانت

قانون برای آن‌که هریک از والدین وظایف خود را در اجرای حضانت فرزند بعد از طلاق به درستی انجام دهند، ۳  ضمانت اجرایی در نظر گرفته است که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند.

ضمانت اجرای جلوگیری از اعمال حق حضانت

طبق ماده ۶۳۲ قانون مجازات اسلامی، اگر کسی از دادن فرزندانی که به اون سپرده شده است، به اشخاصی که قانونا حق مطالبه دارند، امتناع کند به مجازات حبس از ۳ تا ۶ ماه یا به جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا سه میلیون ریال محکوم خواهد شد.

ضمانت اجرای خودداری از اعمال حضانت

طبق ماده ۱۱۷۲، هیچ یک از والدین حق ندارند در مدتی که حضانت فرزند به عهده اوست، از نگهداری وی امتناع کند.

در صورت امتناع یکی از والدین، حاکم باید به یکی از نزدیکان  فرزند را به هریک از والدین که حضانت به عهده اوست، الزام کند.

ضمانت اجرایی عدم مواظبت از فرزند

طبق ماده ۱۱۷۳، اگر کسی که نگهداری یا مواظبت از فرزند به اون سپرده شده است در انجام وظایف خود کوتاهی کند و زیانی به فرزند وارد شود، مسئول جبران زیان وارده خواهد بود.

به عنوان مثال ماده ۶۳۳ قانون مجازات اسلامی گفته است. هرگاه کسی فرزند یا شخصی را که قادر به محافظت از خود نیست، در محلی که خالی از سکنه است رها نماید. مجازاتش حبس شش ماه تا دو سال و یا جزای نقدی سه تا دوازده میلیون ریال است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی در این شرایط زن می‌تواند جدا از شوهرش زندگی کند مطالعه کنید.

چگونه پول پیش را از صاحب‌خانه پس بگیریم؟

قرارداد رهن و اجاره یکی از مهم‌ترین قراردادها بین مردم است و معمولا درگیری و اختلافات زیادی بین طرفین پیش می‌آید.

یکی از رایج‌ترین اختلافات بین موجر و مستاجر، تاخیر در استرداد یا بازگرداندن پول پیش خانه از سوی موجر است. که به دلیل عدم توجه به مواردی در هنگام تنظیم و امضای قرارداد اجاره و عدم تعیین ضمانت اجرایی قوی برای قرارداد روی می‌دهد. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع پس گرفتن پول پیش می‌پردازیم.

استرداد ودیعه چیست؟

وقتی قرارداد اجاره بین دو طرف منعقد می‌شود. با انعقاد قرارداد اجاره، مبلغی از طرف مستاجر به موجر پرداخت می‌شود.

مبلغ گرو گذاشته شده رهن یا ودیعه نامیده می‌شود که مستاجر به عنوان قرض‌الحسنه و تضمین اجاره ملک به مالک می‌دهد.

پس از انقضای مدت اجاره، مستاجر می‌تواند ودیعه یا مبلغ رهن را از موجر یا صاحب‌خانه مطالبه کند و موجر موظف است با درخواست مستاجر، مبلغ ودیعه را به مستاجر مسترد نماید یا پرداخت کند.

روش‌های پرداخت ودیعه به موجر

• شرایط پرداخت ودیعه به‌صورت نقد

اگر قرار است پول پیش به‌صورت نقدی توسط مستاجر به موجر پرداخت شود، قطعا باید صورت‌جلسه‌ه­ای مبنی بر پرداخت وجه فوق تنظیم شود و از موجر، وکیل یا نماینده قانونی او امضاء و اثر انگشت دریافت کرد تا مبادا در آینده مشکلی به وجود آید و موجر ادعا کند که چنین مبلغی پرداخت نشده است.

• شرایط پرداخت پول پیش یا ودیعه در قالب چک

اگر قرار است ودیعه به‌صورت چک به موجر پرداخت شود، چک تضمین‌شده باشد تا در صورت مواجه با مشکل، بتوان از چک و استعلام آن در دادگاه استفاده کرد و پرداخت وجه توسط مستاجر را ثابت کرد.

• شرایط پرداخت پول پیش یا ودیعه در عرف

گاهی وقت‌ها در عرف بجای قرض­‌الحسنه از اصطلاحاتی همچون ودیعه یا پول رهن یا سایر عناوین دیگر استفاده می‌شود.

مهم این است که این وجه به‌صورت قرض­‌الحسنه باید در قرارداد نوشته شود. البته استفاده از واژه قرض‌­الحسنه به جای پول پیش یا ودیعه، به نفع موجرین است.

زیرا اگر در اجاره‌نامه از اصطلاح ودیعه استفاده شود، یعنی پول به‌صورت امانت در اختیار موجر است.

 موجر حق استفاده از این ودیعه یا امانت را ندارد و در صورت استفاده، به جرم خیانت در امانت مورد تعقیب کیفری قرار خواهد گرفت.

ولی اگر از اصطلاح حقوقی و صحیح قرض‌­الحسنه استفاده شود، به این معنی است که این پول به موجر قرض داده شده و موجر می­‌تواند آن را در مدت قرارداد مورد تصرف قرار دهد و به عبارتی خرجش کند.

مورد دیگر اینکه اگر در پایان مدت اجاره خسارتی به محل استیجاری برسد یا مستاجر بدهی نسبت به اجاره ماهیانه یا ورود خسارت به ملک دارد، موجر می­‌تواند از محل قرض­‌الحسنه، طلب یا خسارات وارده به ملک را برداشت کند.

نکات مهم در دعوای الزام موجر به استرداد پول پیش خانه

• تقاضای مستاجر برای استرداد ودیعه در صورتی مورد قبول دادگاه قرار می‌گیرد که مستاجر مورد اجاره را تخلیه کند.
• در صورتی‌که مستاجر نشانی فعلی محل اقامت موجر را نداند، می‌تواند همان نشانی که از وی در اجاره‌نامه ذکر شده است را به دادگاه اعلام کند.
• مستاجر می‌تواند ضمن دادخواست الزام موجر به پرداخت و استرداد ودیعه، خسارت تاخیر در پرداخت را نیز مطالبه کند.
• اگر اثبات شود موجر از پرداخت ودیعه به مستاجر خودداری کرده است، موجر نمی‌تواند مستاجر را به پرداخت خسارت تاخیر در تحویل محکوم کند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی نکات مهم که در مورد انتقال سند ملک باید بدانید مطالعه کنید.