نکات طلایی که قبل از خرید و فروش ملک باید بدانید

بخش عمده‌ای از تعهدات و روابط حقوقی که بین افراد به وقوع می‌پیوندد مربوط به معاملات املاک است. که به تبع آن بخش قابل توجهی از دعاوی موجود در دادگستری را هم شامل می‌شود.

برای معامله و خرید و فروش ملک، زمین و واحد‌های تجاری لازم است نکات قانونی مربوط به آن را بدانید تا پس از معامله دچار مشکل نشوید. در این نوشتار از مجله دلتا به موضوع نکات طلایی معاملات ملک می‌پردازیم.

وضعیت طرفین معامله

برای صحت هر معامله‌ای لازم است که طرفین دارای ویژگی‌ها و اوصافی باشند. به‌طور مثال قصد معامله وجود داشته باشد یا طرفین عاقل و بالغ باشند. چرا که معامله با اشخاصی که عاقل و بالغ نبوده صحیح نیست.

وضعیت سند ملک مورد معامله

در هنگام معاملات ملک باید سند به‌طور کامل رویت و بررسی شود. بسیاری از املاک، فاقد سند مجزا و تک برگ بوده یا در برخی موارد چندین ملک به صورت یک‌جا و دارای یک سند واحد هستند که افراد این املاک را از هم تفکیک کرده و به فروش می‌رسانند.

بررسی کامل ملک مورد معامله

خریدار یک ملک باید حتما به‌طور دقیق و بدون هرگونه تعارف، ملک مورد نظر خود را وارسی کند تا کاملا در جریان معایب و مزایای آن قرار بگیرد.

استعلام از ارگان‌های ذی ربط

گاهی اوقات فروشنده ملک با وکالت‌نامه اقدام به فروش ملک می‌کند یا از وضعیت ملکی در خصوص زراعی بودن یا در توقیف و رهن آن در بانک اطلاع ندارد.

در این خصوص با استعلام از دفتر اسناد رسمی صادرکننده وکالت‌‌نامه در ارتباط با وکالت‌نامه فروشنده، از جهاد کشاورزی جهت مزروعی نبودن ملک و بانک مرکزی در ارتباط با رهن نبودن ملک استعلام صورت می‌گیرد.

انعقاد قرارداد

طرفین باید به‌طور روشن و بدون ابهام در خصوص ملک با یک‌دیگر توافق نمایند و آن را به‌صورت کتبی با حضور حداقل ۲ نفر شاهد منعقد نمایند.

مندرجات الزامی قرارداد

در قرارداد منعقد شده بین طرفین باید مشخصات ملک و متعلقات داخل در آن به‌طور کامل بیان شود. به‌طور مثال ذکر متراژ ملک، قیمت ملک، نحوه پرداخت و تسلیم ملک هرچیزی را که شامل و جز داخل ملک محسوب می‌شود باید حتما قید شود.

درج حق فسخ در قرارداد

ایجاد حق فسخ به خریدار یا فروشنده، کمک بسیار زیادی می‌کند تا درصورت نقض تعهد طرف دیگر معامله، بتوانند قرارداد را یک طرفه فسخ نمایند.

پرداخت اقساطی بهای معامله

با توجه به خلف وعده‌ها و نقض تعهداتی که اصولا در هر قراردادی ممکن است به وجود آید و از بین رفتن اعتماد در جامعه، در قرارداد هم لازم است حتما اقدامات احتیاطی و پیشگیرانه از ضرر یا وقوع هرگونه کلاهبرداری یا مواردی از این دست از سوی خریدار صورت گیرد.

یکی از این اقدامات، قرار دادن اقساط جهت پرداخت و تعیین موعد در پرداخت آن است. هم‌چنین مطابق با قانون فروشنده می‌تواند برای عدم پرداخت هر قسط خسارت تعیین کند یا در صورت حق فسخ، قرارداد را فسخ کرد.

عدم تحویل ملک تا زمان پرداخت کامل قرارداد و تنظیم سند

خلف وعده و نقض تعهد فقط از جانب فروشنده نیست و ممکن است خریدار هم به تعهدات خود پایبند نباشد.

در این خصوص فروشنده به دور از هرگونه تعارف از تسلیم ملک تا پایان پرداخت تمام مبلغ قرارداد می‌بایست خودداری کند.

همچنین توصیه می‌شود مبلغ قرارداد را فروشنده به‌صورت نقد دریافت دارد و از دریافت حتی الامکان چک خودداری نماید.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب نکات حقوقی استفاده از آسانسور در آپارتمان  را مطالعه کنید.

نکات مهم در خرید املاک مسکونی و تجاری

وقتی می‎خواهیم یک ملک مسکونی یا تجاری را برای استفاده یا قطعه زمینی برای سرمایه‌گذاری بخریم، کمتر به این فکر می‌کنیم که ممکن است در این مسیر به علت سهل‎انگاری و ناآگاه بودن از برخی موارد حقوقی، مشکلاتی برای‎مان ایجاد شود. در این نوشتار به چند نکته بسیار مهم  برای آگاهی و اطلاع شما  هنگام خرید املاک اشاره می‎کنیم تا شاید خریداران ملک کمتر با این مشکلات روبه‎رو شوند.

نکات مهم در خرید املاک مسکونی و تجاری

• یک ملک مسکونی نوساز معمولاً یک مالک دارد (صاحب زمین) و یک سازنده. گاهی این دو با هم اختلاف دارند و بدون اطلاع هم ملکی را به فروش می‌رسانند؛ بنابراین هنگام خرید ملک نوسازی که هنوز سند ندارد، به این نکته توجه کنید که هر دو طرف معامله مبایعه‎نامه را امضا کنند.
• ریسک خرید املاک نوساز که هنوز سند ندارند بسیار بالااست. گاهی خانه نوساز به دلایل مختلف، میلیون‎ها تومان به شهرداری بدهکار است و صاحب ملک قصد تسویه حساب با شهرداری را ندارد. به شما گفته می‌شود یک‌پنجم پول بابت سند نگهداری می‌شود، اما مبلغ بدهی شهرداری بسیار بیشتر از این است. اگر خانه‌ای بخرید که حداقل یکی دو سال از عمر آن گذشته باشد، هم مشکلاتش معلوم  و هم سندش تعیین تکلیف شده است. در ضمن از فروشنده بخواهید که پایان کار شهرداری (گواهی ساختمان) را به شما ارائه دهد.

اگر ملک مورد نظر گواهی ساختمان داشته باشد، حداقل نشان می‌دهد که از نظر شهرداری مشکلی ندارد. اگر سوال یا ابهامی داشتید، کپی گواهی ساختمان را از فروشنده بگیرید و به شهرداری مراجعه کنید.

• اگر ملک مورد نظر گواهی ساختمان دارد، اما هنوز صورت‎مجلس تفکیکی یا تقسیم‎نامه ندارد، از فروشنده علت امر را جویا شوید. وقتی ملک، گواهی ساختمان داشته باشد؛ در مرحله بعد می‌تواند صورت‎مجلس تفکیکی بگیرد و در نهایت سند تک‎برگ صادر شود. این فرایند خیلی طولانی نیست.

پس از صدور گواهی ساختمان، اصولاً ظرف دو تا سه ماه، مراحل بعدی طی شده و اداره ثبت املاک، سند تک‎برگ صادر می‌کند.

• اگر فروشنده مدعی است که وکالت بلاعزل فرد دیگری را برای فروش دارد، قبل از هر چیز، از دفترخانه‌ای که وکالت بلاعزل در آن ثبت شده، این موضوع را استعلام کنید.
• هر ملک یک کد پستی ده رقمی منحصربه‎فرد دارد که در سند درج شده است. از فروشنده بخواهید تائیدیه کد پستی ده رقمی را از اداره پست بگیرد. این کد پستی مبنای تنظیم مبایعه‌نامه است.

شایان ذکر است حتماً هنگام خرید خانه، سایر ملحقات آن نظیر: پارکینگ، انباری، حیاط و تراس را به دقت ببینید. اگر خانه دیوارهای مشترک دارد، در مورد میزان انتقال صدا تحقیق کنید. به صدای موتورخانه، آسانسور و... توجه کنید. خانه را در روز ببینید تا به میزان نورگیری آن پی ببرید. مواظب باشید "پارکینگ مزاحم" را به اسم "پارکینگ معمولی" به شما نفروشند.

• عبارت "اسقاط کافه خیارات ولو خیارات غبن فاحش " که در متن مبایعه‎نامه املاک وجود دارد، به این معنی است که فروشنده و خریدار اختیار هرگونه پشیمانی و به‎ هم‎ زدن معامله را از خود سلب می کنند. بنابراین، توجه کنید پس از امضای مبایعه نامه، حتی اگر سرتان کلاه رفته باشد، به هم زدن معامله و استفاده از سازوکار قانونی، بسیار دشوار و تقریباً غیرممکن است.

برای مطالعه‎ی بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی، مجله دلتا مراجعه کنید.