گاهی افراد بدون کسب اجازه از دیگری اقدام به معامله میکنند، و همین امر باعث به وجود آمدن دردسر و مشکلات برای طرف های قرارداد میشود. در مجله دلتا به بررسی ابعاد حقوقی معامله فضولی و ابطال این معامله پرداخته شده است.
معامله فضولی به معامله ای گفته میشود که در آن، شخصی بدون اینکه مالک مالی باشد یا از طرف صاحب آن مال، وکالت یا نمایندگی داشته باشد، نسبت به آن مال اقدام حقوقی از جمله فروش، رهن و …. انجام دهد.
در معامله فضولی ۳ شخص دخالت دارند:
• مالک: کسی که مالک اصلی و واقعی مال است و در واقع رضایت این شخص برای انجام معامله ضرورت دارد.
• فضول: کسی است که بدون نمایندگی و رضایت مالک اقدام به انجام معامله میکند.
• اصیل: به شخصی گفته میشود که با فضول معامله کرده است.
به
طور مثال محمد مالک یک خانه است. علی، بدون آنکه وکیل محمد باشد، اقدام به
فروش ملک او به جواد میکند. در این مثال، محمد مالک، علی فضول و جواد
اصیل است. احتمال دارد که شخص فضول، با سوءنیت و به طور عمدی یا حتی بدون
سوءنیت مال دیگری را مورد معامله قرار دهد. حتی گاهی شخص به گمان اینکه از
طرف صاحب مال، وکالت یا نمایندگی دارد، اقدام به انعقاد معامله میکند که
در هر حال نیازمند رضایت مالک است و علاوه بر تبعات حقوقی در صورت وجود
سوءنیت، آثار کیفری هم دارد. بنابراین فرقی نمیکند که فضول از روی
خیرخواهی مبادرت به معامله کرده باشد یا با نیت بد دست به چنین کاری زده
باشد. در هر حال معامله فضولی است. اما اگر شخص فضول سوءنیت داشته باشد،
میتوان علیه او شکایت کیفری کرد.
۲. در مواردی که شخصی وکالت برای فروش ملک داشته باشد، اما به هر دلیلی وکالت نامه باطل شده است ولی با این حال وکیل اقدام به فروش ملک کرده است. در این فرض نیز وکیل به صورت فضولی، اقدام به انعقاد قرارداد کرده است.
پس از اطلاع مالک از انعقاد چنین قراردادی در مورد ملک خود میتواند ابتدا از طریق اظهارنامه رسمی، عدم رضایت خود را نسبت به قرارداد فروش ملک به طرف های قرارداد، اعلام و سپس دادخواست تأیید بطلان معامله به دلیل فضولی بودن را مطرح کند. لازم به ذکر است مالک الزامی ندارد که فوراً معامله را قبول یا رد کند. البته در این صورت اگر خریدار از تأخیر اعلام نظر مالک متضرر شود، میتواند معامله را فسخ کند و حق ندارد الزام مالک به تنفیذ یا بطلان را بخواهد. دعوای بطلان معامله ملکی در دادگاه محل وقوع ملک قابل رسیدگی است.
گاهی افراد حین رانندگی تخلفاتی انجام میدهند که منجر به توقیف خودروی آن ها توسط مأموران راهنمایی و رانندگی میشود. در این مطلب در باره اینکه چه تخلفاتی از جانب رانندگان باعث می شود که خودرو ان ها توقیف شود و پی آمد های آن چیست توضیح داده شده است. در مجله دلتا به این سؤالات پاسخ داده شده است.
در قوانین مربوط به راهنمایی و رانندگی مواردی که منحر به توقیف خودرو میشوند به طور دقیق ذکر شده است. در ادامه به توضیح این موارد میپردازیم.
در تصادفاتی که باعث صدمه یا فوت شخص میشود. همچنین در مواردی که وسیله نقلیه دیگری آسیب ببیند نیز، پلیس راهنمایی و رانندگی میتواند وسیله نقلیه را توقیف کند.
در صورتی که بر روی وسیله نقلیه شکایتی اعم از حقوقی یا کیفری باشد با استناد به دستور دادگاه وسیله نقلیه توقیف میشود.
بر اساس قانون، حرکت وسایل نقلیه موتوری زمینی بدون داشتن بیمه نامه شخص ثالث معتبر، ممنوع است. دارندگان این گونه وسایل نقلیه بیمه نامه مذکور را هنگام رانندگی همراه داشته باشند و در صورت درخواست مأموران راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه ارائه کنند. بنابراین چنانچه وسیله نقلیه فاقد بیمه نامه شخص ثالث معتبر باشد، مأموران موظفند ضمن صدور برگ جریمه، وسیله نقلیه را به نزدیک ترین پارکینگ عمومی یا مکانی مطمئن منتقل کرده و توقیف کنند. برای رفع توقیف، مالک وسیله نقلیه باید بیمه نامه معتبر را به مرجع توقیف کننده ارائه کند.
در
صورتی که جریمه یک میلیون تومان با بیش از آن باشد و مالک خودرو تا پایان
مهلت یک ماهه پس از ابلاغ جریمه را پرداخت نکند، همین امر میتواند یکی
دیگر از دلایل توقیف باشد.
البته
لازم به ذکر است که طبق قانون مالک میتواند در مهلت یک ماهه به جریمه
مذکور اعتراض کند. در صورت اعتراض، واحد مزبور موظف است در خصوص این موارد
ظرف یک هفته تعیین تکلیف کند.
ارتکاب همزمان دو تخلف با وسایل نقلیه موتوری موجب توقیف میشود. این موارد در زیر اشاره شده است.
۱. هرگونه حرکات نمایشی مانند دور زدن در جا
۲. تجاوز از سرعت مجاز (بیش از ۵۰ کیلومتر در ساعت)
۳. سبقت غیر مجاز در راههای دو طرفه
۴. عبور از چراغ قرمز راهنمایی و رانندگی
۵. حرکت به طور مارپیچ
۶. انحراف به چپ
۷.
توقف در محل پارک ممنوع (به شرط عدم حضور راننده) شایان ذکر است در این
مورد حتی اگر خودرو سوار بر جرثقیل باشد و راننده یا مالک به محل برسد و
تقاضای تحویل خودرو را کند، مامور مکلف است خودرو را تحویل دهد و اعمال
جریمه نقدی کند.
۸. توقف داخل پیاده رو (به شرط عدم حضور راننده)
۶. مستی یا استفاده از مواد مخدر و روان گردان
در
مواردی که مدارک و شواهد حاکی از حالت مستی یا استفاده راننده از مواد
مخدر و روان گردان باشد، مأموران با استفاده از تجهیزات لازم نسبت به تشخیص
این حالت اقدام و در صورت اثبات حالت مستی و بی ارادگی حاصل از مصرف
مشروبات الکلی و مواد مخدر و روان گردان از رانندگی فرد مورد نظر جلوگیری و
ضمن صدور قبض جریمه به مبلغ دو میلیون ریال و ضبط گواهینامه به مدت شش ماه
توسط نیروی انتظامی جهت اقدام قانونی به مرجع صالح قضایی معرفی میشود.
بر اساس آیین نامه راهنمایی و رانندگی مصوب ۱۳۸۴، هر وسیله نقلیه موتوری و غیر موتوری و یدک متصل که در راهها حرکت میکند و همچنین وسایل نقلیه موتوری ویژه کشاورزی، صنعتی و عمرانی باید دارای شماره باشند. رانندگی با وسایل نقلیه ای که شماره یا پلاک نداشته یا دارای شماره یا پلاک غیر مجاز باشند، ممنوع است، مگر این که پیشتر مجوز حرکت از راهنمایی و رانندگی دریافت کرده و همراه داشته باشند. مأموران راهنمایی و رانندگی و پلیس راه از حرکت و تردد خودروهای متخلف فاقد پلاک تا زمانی که شماره گذاری انجام شود، جلوگیری به عمل خواهند آورد. در این شرایط، ترخیص خودرو منوط به تعویض پلاک است و راننده باید مدارک معتبر و تعهد نامه ای مبنی بر تعویض پلاک ظرف مدت حداکثر پنج روز ارائه بدهد.
رانندگان موظفند هنگام رانندگی گواهینامه، کارت خودرو و بیمه نامه معتبر شخص ثالث و برای خودروهایی که بیش از پنج سال از تولید آن ها میگذرد برگه معاینه فنی را همراه داشته باشند. لازم به ذکر است مأموران در صورتی مدارک رانندگان را مطالبه میکنند که شاهد تخلف از سوی راننده بوده یا تحت تعقیب قضایی یا انتظامی باشند. در صورتی که هیچ یک از مدارک فوق به همراه راننده نباشد مأموران میتوانند تا زمان ارائه مدرک، خودرو را متوقف کنند و در صورتی که یکی از مدارک فوق یا شناسنامه یا کارت شناسایی معتبر همراه راننده باشد، مأموران موظفند با دریافت مدرک مذکور و ارائه رسید بدون توقف وسیله نقلیه، راننده را ملزم به ارائه سایر مدارک کنند و مدرک اخذ شده از راننده را به وی بازگردانند.
بر اساس قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب ۱۳۸۹، در صورتی که راننده، بدون داشتن گواهینامه رانندگی کند وسیله نقلیه متوقف و راننده به مرجع قضایی معرفی میشود.
مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا....ملک ورثه ای ، ملکی است که با فوت مالک، به وراث وی میرسد. معامله این املاک قواعد و مراحل خاص خود را دارد. برای آگاهی از نکات مهم درباره مراحل فروش املاک ورثه ای با مجله دلتا همراه باشید.
در زمان خرید و فروش ملک ورثه ای لازم است به نکات زیر توجه کرد. در ادامه هر یک توضیح داده شده است.
• احراز و شناسایی مالکیت
• کلیه وراث مبایعه نامه را امضاء کنند.
• اموال صغیر در دست ورثه صغیر است. ( به شخصی که کمتر از ۱۵ سال داشته باشد صغیر گفته میشود.)
• وصیت نامه
در زمان خرید ملک ورثه ای مهمترین موضوع احراز مالکیت وراث است. به این معنا که چنانچه ملک مورد معامله از جمله املاک موروثی باشد، باید حتماً سند مالکیت به نام متوفی باشد، در چنین شرایطی گواهی انحصار وراثت مهمترین مدرکی است که میتوان به وسیله آن احراز مالکیت کرد. این گواهی از سوی شورای حل اختلاف صادر و در آن نام ورثه و میزان ارث هر یک ذکر میشود. بنابراین خریدار باید در زمان خرید ملک ورثه ای علاوه بر مشاهده گواهی انحصار وراثت و شناسنامه متوفی، بررسی کند که آیا وراث دیگری هم وجود دارند یا خیر.
” مطالب پیشنهادی : برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد گواهی انحصار وراثت مقاله انحصار وراثت ؛ بایدها و نبایدها را مطالعه کنید.”
چنانچه وراث متعددی وجود داشته باشد، تمامی آن ها باید مبایعه نامه را امضاء کنند یا اینکه وکیلی به نیابت از آن ها در هنگام معامله حضور داشته باشد و مبایعه نامه را امضاء کند. در صورتی که برخی از آن ها سهم خود را بفروشند، اما یک یا چند نفر دیگر از وراث مبایعه نامه ملک را امضاء نکرده و حاضر به فروختن ملک نشوند، خریدار فقط از طریق دادخواست به دادگاه میتواند سایر ورثه را وادار به فروش کند. زیرا آن وراثی که مبایعه نامه ملک را امضاء کرده اند، فقط نسبت به سهم خود حق فروش دارند.
در مواردی که بین وراث فرد صغیر هم وجود داشته باشد، طبق قانون تصرف در اموال او ممنوع و معامله توسط قیم وی انجام میشود. چنانچه قیم بخواهد اموال صغیر را به فروش برساند لازم است این امر را به اداره سرپرستی قوه قضاییه اعلام کند. سپس دادستان، صلاح و منفعت طفل صغیر را بررسی کرده و در صورت صلاحیت، اجازه فروش ملک را به قیم میدهد.
وصیت نامه به صورت عادی یا رسمی است. همه افراد میتوانند تا یک سوم اموالشان را وصیت کنند. افراد در زمان خرید و فروش ملک ورثه ای بهتر است که احتمال وجود وصیت نامه را به طور کامل بررسی کنند.
شماره و مشخصات و همچنین مرجع صدور همه مدارک و مستندات به وسیله وراث اعم از:
• سند مالکیت ملک
• شماره سریال
• گواهی انحصار وراثت
• گواهی مالیات بر ارث
• وصیت نامه
• وکالت نامه
• پایان کار شهرداری
• در صورت وجود ورثه زیر سن قانونی، وجود قیم نامه الزامی است.
توجه به این نکته لازم است که فروش سهم الارث بقیه وراث بدون اجازه آن ها، انتقال مال غیر به حساب آمده و این انتقال باطل است.
در رابطه با مزایده ملک ورثه ای چند نکته وجود دارد که در زیر اشاره شده است.
•
مزایده به معنای فروش چیزی به بیشترین قیمت پیشنهادی است. پیش از اجرای
مزایده، ملک به وسیله کارشناس دادگستری ارزیابی شده و سپس مبلغ تعیین شده،
به عنوان مبلغ ابتدایی مشخص میشود.
• در مزایده فروش، به غیر از هزینه آگهی، هزینه دیگری برای وراث وجود ندارد.
• در صورتیکه یکی از وراث بخواهد ملک ورثه ای مزایده شده را از بقیه وراث بخرد، این کار فقط با داشتن مجوز دادگاه امکانپذیر است.
• برنده مزایده فردی است که بیشترین قیمت را پیشنهاد داده است و در این مورد هیچ استثنایی وجود ندارد.
” مطالب پیشنهادی : برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد زمین ورثه ای مقاله چگونه برای زمین ورثه ای سند بگیریم؟ را مطالعه کنید.”
مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...
اجاره ملک از رایجترین قراردادهایی است که بین افراد برقرار میشود و قوانین و مقررات خاص خود را دارد. یکی از مواردی که ممکن است این قرارداد را تحت تاثیر قرار دهد فوت صاحب خانه است. گاهی این موضوع ممکن است برای مستاجران دغدغه بزرگی به حساب آید، به همین دلیل در مجله دلتا به بررسی شرایط و ضوابط قراداد اجاره پس از فوت موجر پرداخته شده است.
بر اساس قانون، اگر موجر فوت کند مستاجر میتواند تا مدت زمانی که در قرارداد مشخص شده، از ملک موردنظر بهره برداری و یا در آن سکونت داشته باشد. بنابراین ورثه مالک نمیتوانند مستاجر را مجبور به تخلیه ملک قبل از مدت معلوم و درج شده در قرارداد اجاره کنند. اما در دو مورد استثنا وجود دارد:
۱. شرط مباشرت در اجاره
۲. عقد قرارداد مطابق با عمر مالک
بنابراین طبق قانون مدنی، عقد اجاره به دلیل فوت موجر یا مستأجر باطل نمیشود، اما اگر موجر فقط تا زمان حیات خود، مالک منافع ملک استیجاری باشد، اجاره با فوت موجر باطل میشود و اگرمشروط به مباشرت مستاجر شده باشد با فوت مستاجر باطل میشود.»
طبق قانون، قرارداد اجاره در صورت فوت موجر باطل میشود؛ به معنای دیگر قرارداد اجاره تا زمان حیات مالک معتبر است.
” مطالب پیشنهادی : برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد قرارداد اجاره میتوانید مقاله اجاره نامه و موارد حائز اهمیت حقوقی را مطالعه کنید.”
اگر در قرارداد، قید شده باشد که فقط مستاجر میتواند از ملک بهره برداری کند، در این صورت هیچ کس حتی ورثه مستاجر نیز نمیتواند وارد ملک او شود و از آن بهره برداری کند. در این صورت قرارداد اجاره ملک در صورت پایان قرارداد یا فوت مستاجر لغو میشود. به این امر شرط مباشرت در اجاره گفته میشود.
اگر مستاجر قبل از اتمام قرارداد فوت کند، بر اساس قانون روابط موجر و مستاجر، باید ورثه در فسخ قرارداد اجاره اتفاق نظر داشته باشند. بنابراین اگر یکی از وراث راضی به لغو قرارداد اجاره نباشد، آن قرارداد تا زمان درج شده در قرارداد به حکم خود باقی است. به عبارت دیگر، برای فسخ قرارداد باید تمام وراث با یکدیگر درخواست فسخ اجاره ارائه بدهند.
در خصوص پرداخت اجاره بها بعد از فوت مالک برای مستاجران دو راهکار وجود دارد.
۱. مستاجر میتواند برای اعلام شماره حساب، اظهارنامهای مبنی بر پرداخت اجاره بها به وراث موجر ارسال کند.
۲. اجاره ماهانه را به صندوق دادگستری واریز و در انتهای مدت قرارداد اجاره ودیعه را از وراث متوفی مطالبه کند.
شایان ذکر است در صورت عدم همکاری وراث مستاجر میتواند در مراجع قضایی، دادخواست مطالبه ودیعه به طرفیت وراث متوفی، طبق قرارداد اجاره تنظیم کند.
یکی از دغدغههای مستاجران دریافت مبلغ ودیعه در صورت فوت مالک است. طبق قانون مدنی، ودیعه ای که مستاجر به موجر یعنی متوفی پرداخت کرده است، جزء بدهی های متوفی بوده و تا زمانی که ودیعه مستاجر بازگردانده نشود، مستاجر ملزم به تخلیه نخواهد شد.
” مطالب پیشنهادی : توصیه میشود مستاجران عزیز برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد قانون اجاره ملک میتوانند مقاله آنچه مستاجران هنگام قرارداد اجاره باید بدانند را مطالعه کنند.”
مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...پشت نویسی چک یکی از مواردی است که قوانین و ضوابط خاص خود را دارد و باید در هنگام پشت نویسی چک آن ضوابط رعایت شود، در صورتی که برخی افراد اطلاعات اندکی درباره آن دارند. در مجله دلتا در مورد پشت نویسی یا ظهر نویسی چک، مسئولیتها و ابعاد مختلف حقوقی آن بررسی شده است.
پشت نویسی یا ظهرنویسی چک، نوشتن عبارت یا عباراتی در پشت چک است که به منظور انتقال، ضمانت یا وکالت انجام میشود. باید در نظر داشت که نمیتوان علیه فرد پشت نویس شکایت کیفری کرد و حکم جلب گرفت. در این گونه موارد باید به صورت حقوقی اقدام به طرح دعوی کرد.
نحوه پشت نویسی چک برای وصول به این صورت است که دارنده چک با درج امضا در پشت چک، آن را به شخص دیگری واگذار میکند. اگر مبلغ مندرج در چک در زمان مقرر توسط صادر کننده تامین نشود، بانک پرداخت کننده چک، گواهینامهای مبنی بر عدم پرداخت وجه چک، صادر میکند.
در این نوع از پشت نویسی، شخصی به عنوان ضامن و با هدف افزایش اعتبار چک نزد دارنده آن، پشت چک را امضا میکند. در اغلب این موارد، این نوع از ظهر نویسی به منظور ضمانت از صادر کننده و یا پشت نویسی قبلی صورت میپذیرد.
در
مواردی که این امر به منظور انتقال چک انجام شود، دارنده چک میتواند در
صورتی که از زمان صدور گواهینامه عدم پرداخت وجه چک، بیش از ۱۵ روز نگذشته
باشد، به پشت نویس چک مراجعه و وجه مندرج در چک را از وی مطالبه کند. البته
دارنده چک میتواند برای وصول به صادر کننده و یا شخص پشت نویس مراجعه
کند. بر طبق قانون پس از اتمام مدت ۱۵ روزه از زمان صدور گواهی عدم پرداخت،
پشت نویس هیچ گونه مسئولیتی در برابر دارنده چک ندارد و دارنده فقط
میتواند مبلغ مورد نظر را از صادر کننده مطالبه کند.
شایان
ذکر است در شرایطی که ظهر نویسی چک با هدف ضمانت از صادر کننده صورت
بگیرد، چنانچه دارنده چک برای وصول به بانک مراجعه کند و چک به دلیل عدم
موجودی برگشت بخورد و سند مربوطه چک برگشتی تلقی شود، صادر کننده و ضمانت
کننده مسئول پرداخت مبلغ مندرج در چک است. در این حالت محدودیت زمانی برای
وصول در نظر گرفته نشده است. بنابراین دارنده چک میتواند در هر زمانی برای
وصول مبلغ به صادر کننده و یا ضامن مراجعه کند. باید در نظر داشت که ظهر
نویسی چک به منظور ضمانت مسئولیت بیشتری نسبت به پشت نویسی به منظور انتقال
دارد.
۱.
در مواردی که نوشتن پشت چکبه منظور انتقال صورت بگیرد، فقط شخصی میتواند
پشت نویس انتقال دهنده باشد که در زمان امضا، دارنده چک به حساب آید. پس در
صورتی که پشت چک به غیر از دارنده آن، توسط شخص دیگری امضا شده باشد،
انتقال دهنده نیست و ضامن به حساب میآید.
۲.
در صورتی که امضا کننده قصد خود را در زمان امضا، در پشت چک درج کند،
اراده امضا کننده به عنوان معیار تشخیص در نظر گرفته میشود. یعنی اگر امضا
کننده در پشت نویس اعلام کند که این کار با هدف انتقال صورت گرفته است،
ملاک همان عبارت خواهد بود.
۳.
در صورتی که امضا کننده قصد خود از امضا را بیان نکرده باشد و بنا بر
دلایلی مشخص شود که امضا کننده همان دارنده چک بوده است و سند مورد نظر در
وجه حامل باشد، امضای وی با هدف انتقال در نظر گرفته میشود. ولی اگر در
زمان امضا به عنوان شخص ثالث باشد و دارنده چک به حساب نیاید، به عنوان
ضامن شناخته میشود.
” مطالب پیشنهادی : برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چک میتوانید مقاله چند توصیه مهم برای دارندگان دسته چک را مطالعه کنید.”
مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...