بر اساس قانون مدنی، در عقد دائم مرد مکلف است که به همسر خود نفقه بپردازد.
همین که عقد نکاح به طور صحیح بین زن و مرد واقع شد، زن و مرد مکلف به انجام وظایفی که در شرع و قانون برای آنها مشخص شده است میشوند. یکی از این تکالیف، تمکین زن در برابر شوهر است که متقابلا مرد را ملزم به پرداخت نفقه به زن میکند. موضوع مهمی که وجود دارد این است که به هر حال در صورت تمکین زن، مرد موظف به پرداخت نفقه است، اما گاهی این تکلیف از سوی مرد انجام نمیشود و زن به دادگاه خانواده و یا شورا حل اختلاف مراجعه میکند و دادخواست نفقه میدهد. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی نحوه محاسبه نفقه زن میپردازیم.
در قانون، دو دسته ضمانت اجرای حقوقی عدم پرداخت نفقه و مجازات ترک انفاق پیش بینی شده است، اما در قانون شرط مهمی هم برای پرداخت نفقه به زن در نظر گرفته شده است و آن عبارت است از تمکین زن در مقابل شوهر. اگر زن بدون دلیل موجهی از تمکین در برابر شوهر خودداری کند، عنوان ناشزه خواهد داشت و نفقهای به وی تعلق نخواهد گرفت. البته در برخی از شرایط هم زن مجاز است که در برابر شوهر خود از تمکین خودداری کند، ولی همچنان حق نفقه داشته باشد؛ مثل موردی که زن از حق حبس خود در عقد نکاح استفاده میکند و یا زمانی که شرط تعیین محل سکونت کرده است.
در ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی نفقه زن شامل همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، نان، اثاث منزل و هزینههای بهداشتی و درمانی و خادم در صورت احتیاج یا عادت دانسته شده است. همانگونه که از این ماده مشخص است، قانونگذار تنها به ذکر مصادیقی از نفقه زن که مهمترین موارد پرداخت نفقه به زن شناخته میشود، اکتفا کرده است. با این وجود، این مصادیق انحصاری نیستند؛ بلکه میزان نفقه زن بر اساس نیازهای متعارف و متناسب با وی خواهد بود که در حال حاضر ممکن است میزان نفقه زن را تحت تاثیر قرار دهند؛ اما در این ماده نامی از آن برده نشده است؛ مثل هزینههای تحصیلی و مواردی از این قبیل.
زمانی که زن در دادگاه یا شورای حل اختلاف اقامه دعوای مطالبه نفقه میکند، در واقع میخواهد که نفقهاش به وی پرداخته شود. برخی مواقع زن و مرد با هم به توافق میرسند مبنی بر اینکه مبلغ نفقه زن چقدر باشد. در این حالت، دیگر دادگاه وارد موضوع محاسبه میزان نفقه زن نمیشود، اما اگر زن و مرد بر سر میزان نفقه زن به تفاهم نرسیده باشند، دادگاه باید میزان نفقه زن را محاسبه کند. در این حالت، قاضی ممکن است که به درخواست زن و یا مرد، پرونده میزان نفقه زن را با صدور قرار کارشناسی به کارشناس تعیین نفقه ارجاع دهد. در این حالت، این کارشناس دادگاه است که بایدمیزان نفقه زن را محاسبه کرده و به قاضی اعلام کند. نحوه محاسبه میزان نفقه زن توسط کارشناس نفقه هم با توجه به سن زن، میزان تحصیلات، شغل و شأن خانوادگی او، میزان نفقه این زن به لحاظ عرفی و مسائلی از این قبیل، توسط کارشناس تعیین و حکم پردخت آن توسط دادگاه صادر میشود.
برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر به چه زنانی نفقه تعلق نمیگیرد؟ را مطالعه کنید.
امکان گرفتن نفقه فرزند از پدربزرگ وجود دارد؟
مطالبه طلب بدون مدرک امکانپذیر است؟
در چه صورت بعد از طلاق به زن نفقه تعلق میگیرد؟
با مجله حقوقی دلتا همراه باشید
در صورتی که نامزدی بهم بخورد و قرار نباشد ازدواج صورت گیرد، هدایایى که هر یک از دو طرف به یکدیگر داده یا بین خانوادههای آنها رد و بدل شده است، قابل مطالبه و پس گرفتن خواهد بود.
یکی از انتخابهای حساس زندگی هر انسانی، پیدا کردن شریک زندگی برای ازدواج است. دوران نامزدی نیز راهکاری است برای کاهش ریسک انتخاب اشتباه همسر و شناخت بهتر شخصی که قرار است سالها با او زندگی مشترک داشت. از جمله مشکلات عدیده ای که افراد پس از بهم خوردن قرار ازدواج یا اصطلاحا نامزدی و نیز طلاق در دوران عقد مطرح میکنند، مشکل پس گرفتن هدیههای نامزدی و هدیه های دوران عقد که اصولا گران قیمت (مانند حلقه نشان و ازدواج، آینه و شمعدان، سرویس طلا و…) هم هستند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی شرایط پس گرفتن هدایای نامزدی و شرایط آن میپردازیم.
ماهیت حقوقی هدایای نامزدی با هدایای پس از عقد که از طرف خانم و آقا و یا بستگان به آنها داده میشود تا حدودی متفاوت است. مواد ۱۰۳۷ و ۱۰۳۸ قانون مدنی به ترتیب چنین بیان کرده است که: هریک از نامزدها میتواند درصورت به هم خوردن وصلت منظور، هدایایی را که به طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت منظور داده است مطالبه کند. اگر عین هدایا موجود نباشد، مستحق قیمت هدایایی خواهد بود که عادتا نگه داشته میشود مگر اینکه آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر تلف شده باشد.
اگر قبل از عقد نکاح از طرف خانم یا آقا (تفاوتی در هدیه دهنده نیست) یا مادر و پدر آنها هدایایی به طرف دیگر داده شده است، همه آنها قابل مطالبه نیست. بلکه تنها تحت شرایطی، طرف اهداکننده میتواند آنها را مطالبه کند. آن شرایط اینها هستند:
بنابراین، اگر هدیههای مورد نظر دارای این ویژگیها باشد، قابلیت شکایت برای پس گرفته شدن را دارند.
برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر طلاق در دوران عقد و نکاتی که باید بدانید! را مطالعه کنید.
امکان مطالبه خسارت در به هم خوردن نامزدی وجود دارد؟
وضعیت ارث مرد در صورت فوت همسر
ازدواج دختر بدون اجازه پدر در چه شرایطی ممکن است؟
با مجله حقوقی دلتا همراه باشید
شرب خمر یا مصرف مشروبات الکلی که در اصطلاح عام به شراب خواری نیز معروف است، از دو کلمه شرب و خمر تشکیل شده است، آنچنان که واضح است مقصود از شرب نوشیدن بوده و خمر نیز در لغت به مایعی گفته می شود که مستی آور باشد.
شرب خمر به استعمال و نوشیدن مشروبات الکی میگویند. شرب خمر در قانون مجازات اسلامی جرم تلقی شده و میتواند مجازاتهایی را در پی داشته باشد. در این نوشتار از مجله دلتا به مجازات مصرف مشروب الکلی میپردازیم.
مصرف مشروبات الکلی به ۳ طریق قابل اثبات است:
جرم شرب خمر یک جرم حدی است بدان معنا که شرایط و کیفیات این جرم و مجازات آن در شرع بیان شده است و قانونگذار نیز این جرم و مجازات آن را از همین شرایط شرعی اقتباس کرده است. گفتنی است تمامی اعمالی که در رابطه با شرب خمر امکان وقوع دارد جرم محسوب شده و مشمول مجازات میشود. این جرایم به دو دسته حدی و تعزیری تقسیم میشوند. جرم حدی شامل نوشیدن مشروبات الکلی شده و سایر اقدامات مانند حمل، نگهداری، عرضه، فروش و… جرایم تعزیری محسوب میشوند. این جرایم در صورتی که مشهود باشند فورا قابل تعقیب از سوی ماموران نیروی انتظامی هستند.
در قوانین جدید، در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ قسمت حدود؛ مواد ۲۶۴ و ۲۶۵ و ۲۶۶ و نیز در ماده ۷۰۱ و ۷۰۴ از کتاب پنجم ۲۶۶ تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده مصوب ۱۳۷۵ را به مجازات و تنبیه مصرف کنندگان مشروبات الکلی اختصاص داده است. آنچنان که ماده ۲۶۴ این قانون مصرف مسکر از قبیل خوردن، چه کم و چه زیاد، خالص باشد یا مخلوط به گونهای که آن را از مسکر بودن خارج نکند موجب حد است. خوردن آبجو را نیز اگر مستی هم نیاورد موجب حد میداند و در ماده ۲۶۵ حد مصرف مسکرات را ۸۰ ضربه تازیانه تعیین میکند. به علاوه در صورتی که استعمال مشروبات در اماکن و معابر با تجاهر و علنی باشد را علاوه بر اجرای حد شرعی شرب خمر فرد خاطی به ۲ تا ۶ ماه حبس تعزیری محکوم خواهد شد. همچنین تاسیس مکانهایی برای مصرف مشروبات الکلی و دعوت مردم به آن مکان ۳ ماه تا ۲ سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق یا از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا ۱۲ میلیون ریال جزای نقدی یا هر دو مجازات را در پی خواهد داشت و اگر هر دو مورد را مرتکب شود به حداکثر مجازات محکوم میشود.
برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مجازات قمار و شرطبندی اینترنتی را مطالعه کنید.
سفته سفید امضا اعتبار قانونی دارد؟
سوء پیشینه کیفری چگونه پاک میشود؟
با مجله حقوقی دلتا همراه باشید
گاهی زن در صورت مطالبه مهریه، به اموال همسر دسترسی ندارد و نمیتواند برای وصول مهریه، مالی را معرفی کند و مرد نیز از معرفی اموال خود به منظور پرداخت بدهی خودداری میکند که در این مواقع زن میتواند درخواست ممنوع الخروج کردن مرد را به دادگاه ارائه کند.
مهریه یکی از حقوقی است که بعد عقد ازدواج، قانون برای زن در نظر گرفته است و مرد موظف است که در صورت مطالبه زن، مهر وی را بپردازد. اما گاهی بنا به دلایلی مهریه از جانب مرد پرداخت نمیشود. به همین دلیل مساله ممنوع الخروجی مهریه ، ابزاری است که مرد را برای پرداخت بدهی مهریه تحت فشار قرار داده و وادار میکند تا نسبت به پرداخت بدهی خود اقدام کند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی ممنوع الخروجی مهریه و رفع آن میپردازیم.
در برخی موارد زن برای دریافت مهریه از طریق دفترخانه رسمی ازدواج مبادرت به صدور اجراییه میکند و پس از ابلاغ اجراییه به شوهر، زن میتواند نسبت به بازداشت اموال منقول و غیر منقول وی اقدام کند. اما در برخی موارد زن به اموال همسر دسترسی ندارد و نمیتواند برای وصول مهریه، مالی را معرفی کند و مرد نیز از معرفی اموال خود به منظور پرداخت بدهی خودداری میکند که در این مواقع زن میتواند تقاضای ممنوع الخروجی او را از دادگاه بخواهد تا از خروج شوهر از کشور به قصد پرداخت نکردن مهریه جلوگیری شود. شایان ذکر است در سه حالت اداره ثبت میتواند ممنوع الخروجی مرد را رفع میکند.
بنابراین در خصوص وثیقه برای رفع ممنوع الخروجی از طرف مردان بدهکاری که به این اداره مراجعه و تقاضای رفع ممنوعالخروجی خود را دارند، باید گفت که اداره ثبت اختیار گرفتن وثیقه را ندارد و فقط در سه حالت یاد شده میتواند ممنوع الخروجی مرد را رفع کند.
در صورت ممنوع الخروجی، اجراییه صادره علیه مرد به نشانی که هنگام ثبت ازدواج در عقدنامه او قید شده ابلاغ میشود، اما در بسیاری از موارد نشانی قید شده تغییر میکند و چون افراد پس از تغییر مکان و سکونت در محل جدید این موضوع را به دفترخانه ازدواج اطلاع نمیدهند و نیز ابلاغ اجراییه به آدرسی که در سند ازدواج قید شده ارسال میشود، مرد از صدور آن بیاطلاع است و در واقع زمانی که قصد خروج از کشور را دارد در فرودگاه متوجه ممنوع الخروجی خود میشود و پس از استعلام ممنوع الخروجی مهریه، غالباً به لحاظ فرصت کوتاهی که معمولا تا تاریخ مسافرت خود دارد نمیتواند بدهی خود را بپردازد.
برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مهریه زن بعد از فوت شوهر را مطالعه کنید.
دریافت مهریه از پدر شوهر در چه شرایطی ممکن است؟
به زن خیانتکار مهریه تعلق میگیرد؟
در چه صورتی مهریه به زن تعلق نمیگیرد؟
با مجله حقوقی دلتا همراه باشید
گاهی هنگام عقد ازدواج و در سند ازدواج و یا حتی در قراردادی مستقل از عقدنامه پدر شوهر پرداخت مهریه را تقبل کرده است و یا ضمانت پسرش را میکند که در صورت عدم پرداخت مهریه از جانب فرزندش، خود ملزم به پرداخت آن است.
در برخی مواقع زوجها در زندگی زناشویی به مشکلات بسیاری برمیخورند و کار به جدایی و طلاق کشیده میشود و زن مهریه خود را درخواست میکند؛ البته در موارد متعددی حتی زن قبل از طلاق برای مطالبه و اجرای مهر خود اقدام میکند که طبق قانون شوهر مکلف به پرداخت مهریه است. مهریه حقی است که قانون به زن داده است و شوهر وظیفه دارد در هر زمانی که زن درخواست کرد، به پرداخت آن اقدام کند. اما سوالی که مطرح میشود این است که آیا پدر همسر در پرداخت مهریه مسئولیتی دارد؟ و اگر اینطور است چه شرایطی باید وجود داشته باشد. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی شرایط دریافت مهریه از پدر شوهر میپردازیم.
اگر مردی اموالی داشته باشد زن میتواند از طریق تقدیم دادخواست به دادگاه مهرش را دریافت کند و در صورتیکه مرد اموالی نداشته نباشد، وی میتواند با دادن دادخواست اعسار از دادگاه تقاضای تقسیط کند. منتهی گاهی این سوال ایجاد میشود در صورتی که مرد توان مالی و استطاعت پرداخت مهریه را نداشته باشد امکان گرفتن مهریه از پدر شوهر وجود دارد؟ در پاسخ به این پرسش باید به این نکته توجه کرد که پدر شوهر هر چقدر هم از نظر مالی غنی و ثروتمند باشد، از نظر قانونی تکلیفی برای پرداخت مهریه پسرش ندارد.
گاهی اتفاق میافتد هنگام عقد ازدواج و در سند ازدواج و یا حتی در قراردادی مستقل از عقدنامه پدر شوهر پرداخت مهریه را تقبل کرده است و یا ضامن پسرش شده که در صورت عدم پرداخت از جانب فرزندش، خود ملزم به پرداخت مهریه شود، که در این شرایط زن میتواند با توجه به آنچه پدر شوهر تعهد کرده است برای مطالبه آن به او مراجعه کند.
در صورت مطالبه مهریه از پدر شوهری که پرداخت مهریه را ضمانت کرده است ولی ناتوانی پرداخت مهریه از سوی شوهر و نیز چنانچه ضامن (پدر شوهر) نتواند ادعای اعسار خود را ثابت کند. حتی عدم اثبات اعسار از پرداخت یکجای مهریه و یا عدم پرداخت اقساط مهریه در صورت تقسیط توسط دادگاه، زن میتواند تقاضای بازداشت ضامن تا زمان پرداخت مهریه را داشته باشد. دادخواست مطالبه مهر از پدر شوهر (ضامن) میتواند همزمان با مطالبه مهریه از بدهکار اصلی (همسر) به دادگاه خانواده مطرح شود و نیاز نیست تا عدم پرداخت مهریه توسط شوهر به اثبات برسد و سپس علیه ضامن اقدام کند.
برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مهریه زن بعد از فوت شوهر را مطالعه کنید.
در زمان بخشش مهریه به چه نکاتی باید توجه کرد؟
به زن خیانتکار مهریه تعلق میگیرد؟
در چه صورتی مهریه به زن تعلق نمیگیرد؟
با مجله حقوقی دلتا همراه باشید