وضعیت ارث زن در صورت فوت شوهر

بر اساس قانون مدنی، سهم زن از ارث شوهرش در صورتی که مرد فرزندی داشته باشد یا نداشته باشد، متفاوت است.

سهم ارث زن از شوهر

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در رابطه با تقسیم ارث وجود دارد آن است که سهم هریک از ورثه چقدر است. میزان سهم هرکدام از ورثه در قانون مدنی مشخص شده است؛ از جمله سهم الارث زن از شوهرش. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی سهم ارث زن از شوهر می‌پردازیم.

ارث زن از شوهر

در ماده ۸۶۴ قانون مدنی چنین مقرر شده است: از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث می‌برند هریک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشند. بنابر این ماده، زن از همسر خود ارث می‌برد، اما نکته مهمی که در خصوص ارث زن از شوهر وجود دارد آن است که تنها در صورتی زن از همسر خود ارث می‌برد که عقد دائم کرده باشند. چرا که بر اساس ماده ۹۴۰ قانون مدنی، زوجینی که ازدواج آن‌ها دایمی باشد، از یکدیگر ارث می‌برند.

ارث در صورت داشتن فرزند

سهم زن در صورت داشتن فرزند با حالتی که مرد فرزندی ندارد متفاوت است. بر اساس قانون مدنی، در صورتی که مرد فرزند داشته باشد، یک هشتم است. نکته مهمی که در این رابطه وجود دارد آن است که سابقا، زنان تنها می‌توانستند از اموال منقول ارث ببرند و از اموال غیر منقول شوهر خود ارثی به آن‌ها تعلق نمی‌گرفت، اما به موجب قانون جدید، زنان هم از اموال منقول ارث می‌برند و هم از قیمت اموال غیرمنقولبنابراین، در حال حاضر بر اساس ماده ۹۴۶ قانون مدنی، در صورتی که مردی فوت کند و فرزند داشته باشد، همسر وی یک هشتم از اموال منقول مانند ماشین، وسایل و … را به ارث می‌برد؛ همچنین، یک هشتم از قیمت اموال غیر منقولی همچون زمین، خانه را به ارث می‌برد.

سهم ارث زن از شوهر

ارث در صورت نداشتن فرزند

ارث در صورت نداشتن فرزند بیشتر است. در صورتی که مرد فوت کند در حالیکه فرزندی نداشته باشد، ارث همسر او یک چهارم است و یک چهارم از اموال منقول و یک چهارم از قیمت اموال غیر منقول به زن تعلق می‌گیرد. در صورتی که مردی چند زن داشته باشد، سهمی که به زوجه تعلق می‌گیرد را بین آن‌ها تقسیم می‌کنند. به عنوان مثال، در صورتی که مرد متوفی دو زن داشته باشد و فرزند هم داشته باشد، سهم زوجه او بدلیل اینکه مرد فرزند داشته است، یک هشتم خواهد بود که این یک هشتم را بین دو زن بطور مساوی تقسیم می‌کنند.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر بعد از عقد می‌توان مهریه را تغییر داد؟ را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

شرایط ارث بردن زوجین از یکدیگر

سهام عدالت متوفی و تقسیم آن بین وراث

جنین در چه شرایطی ارث می‌برد؟

در چه صورتی زن پس از طلاق از مرد ارث می‌برد؟

وضعیت ارث مرد در صورت فوت همسر

 

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید 

امکان باطل کردن وصیت نامه وجود دارد؟

عمل کردن به وصیت نامه و اجرا آن به لحاظ شرعی، امری واجب است؛ مگر آنکه وصیت نامه باطل شده باشد.

امکان باطل کردن وصیت نامه

وصیت کردن عملی پسندیده و مستحب محسوب می‌شود و توصیه فراوانی به وصیت کردن توسط افراد و همچنین اجرای وصیت متوفی شده است. گاهی وصیت کننده تصمیم به ابطال وصیت خود می‌گیرد. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی امکان باطل کردن وصیت نامه می‌پردازیم.

وصیت نامه

بر اساس قانون مدنی، وصیت عبارت است از اینکه شخصی تکلیف برخی از امور مالی و غیر مالی بعد از فوت خود را برای ورثه‌اش مشخص کرده باشد که با این تعریف، می‌توان وصیت را به دو نوع وصیت عهدی (درخواست انجام برخی امور به موجب وصیت نامه) و وصیت تملیکی (بخشش مالی به موجب وصیت نامه) تقسیم بندی کرد. بر اساس قانون، هر فرد تنها به میزان یک سوم از اموال خود را می‌تواند برای بعد از فوت خود وصیت کرده و به شخص یا امری اختصاص دهد.

امکان باطل کردن وصیت نامه مطابق قانون

وصیت­ کننده باید اهلیت و اجازه در تصرف اموال خود را داشته باشد. در صورتی که موصی وصیت دومی بر وصیت اول خود صادر کند، وصیت اول، باطل است. مورد وصیت باید مالیت و منفعت عقلایی و قابلیت نقل و انتقال داشته باشد و در ملکیت موصی بوده و متعلق به شخص ثالث نباشد، همچنین وصیت بر مال نامشروع باطل و وجهه قانونی ندارد. وصیت متوفی تنها نسبت به یک سوم اموالش نافذ و صحیح است و درصورتی که سایر ورثه با مفاد وصیت نامه مخالفت کنند، می­‌توانند تقاضا ابطال آن را کنند، علاوه بر این موارد هر گونه خط­ خوردگی، لاک­ گرفتگی و یا خدشه موجب ابطال وصیت ­نامه خواهد شد.

امکان باطل کردن وصیت نامه

تنظیم دادخواست

بعد از تصفیه‌ دیون متوفی نوبت به اجرای وصیت نامه می‌رسد. دادخواست ابطال وصیت نامه، یک دادخواست غیر مالی و از امور حسبی است و در دادگاه نزدیک به محل اقامت متوفی مطرح می‌شود. در صورتی که وراث، خواهان ابطال باشند، باید در دادخواست خود دلایل موجب ابطال را قید کنند و در این مورد دادگاه تصمیم‌گیری و رای صادر می‌کند و اگر موصی له یا وصی اعتراضی نسبت به ابطال وصیت نامه و دفاع به جهت تنفیذ وصیت نامه داشته باشند، می‌توانند مطرح کنند.

مدارک مورد نیاز جهت طرح دعوای ابطال وصیت نامه

  • تصویر مصدق وصیت نامه
  • به همراه داشتن کارت ملی جهت احراز هویت

در صورت عدم وجود مدارک فوق می‌توانید یکی از دلایل زیر را ارائه کنید:

  • استماع شهادت شهود و مطلعین
  • تحقیقات محلی
  • درخواست جلب نظر کارشناس
  • اتیان سوگند
  • شماره پرونده استنادی
  • سایر دلایل  و مستندات

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مزایا تنظیم وصیت نامه را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

مزایا تنظیم وصیت نامه

وصیت‌نامه و هر آنچه باید درباره آن بدانید

جنین در چه شرایطی ارث می‌برد؟

در چه صورتی زن پس از طلاق از مرد ارث می‌برد؟

وضعیت ارث زن در صورت فوت شوهر

 

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید 

در چه صورت مهریه نصف می‌شود؟

مهریه از جمله مهم‌ترین حقوقی است که به موجب عقد نکاح به زنان تعلق می‌گیرد.

موارد نصف شدن مهریه

از جمله مهم‌ترین حقوقی که زن به موجب عقد نکاح به دست می‌آورد، مهریه است. مهریه در واقع مالی است که مرد پرداخت آن به زن را بر عهده می‌گیرد و هر زمان که زن بخواهد قابل مطالبه است، اما در شرایطی، زن نمی‌تواند تمام مهریه را مطالبه کند، بلکه بر اساس مقررات قانونی نصف مهریه به وی تعلق می‌گیرد. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی موارد نصف شدن مهریه می‌پردازیم.

موارد نصف شدن مهریه

به موجب ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به مجرد عقد، زن مالک مهریه می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن کند. بر اساس این ماده، مالکیت زن بر مهریه از همان لحظه‌ای که عقد نکاح خوانده شد، حاصل می‌شود. از جمله آثاری که مالکیت زن بر مهریه دارد آن است که می تواند اقدام به بخشیدن مهریه کرده و یا آن را مطالبه کند که در این حالت مرد موظف به پرداخت مهریه می‌شود، اما در برخی از موارد با توجه به برخی از مواد قانون مدنی، در شرایطی مهریه زن نصف می‌شود و به جای کل مهریه تنها نیمی از مهریه تعیین شده به زن پرداخت می‌شود.

طلاق قبل از رابطه زناشویی

مالکیت زن بر مهریه از لحظه عقد، مالکیتی متزلزل است و با نزدیکی میان زن و مرد کامل می‌شود. بر اساس ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی، هرگاه شوهر قبل از نزدیکی زن خود را طلاق دهد، مستحق نصف مهریه خواهد بود و اگر شوهر بیش از نصف مهر را قبلا داده باشد، می‌تواند مازاد بر نصف را پس بگیرد. یکی از شرایط نصف شدن مهریه، طلاق قبل از نزدیکی است. در این صورت، چون نزدیکی میان زن و مرد رخ نداده است، زن تنها مستحق نصف مهریه خواهد بود.

موارد نصف شدن مهریه

بذل تمام مدت در عقد موقت

یکی دیگر از موارد نصف شدن مهریه بر اساس ماده ۱۰۹۷ قانون مدنی در عقد موقت است. بر اساس این ماده در نکاح منقطع هرگاه شوهر قبل از نزدیکی تمام مدت نکاح را ببخشد باید نصف مهریه را بدهد. بر اساس این ماده، در صورتی که مرد در عقد موقت یا صیغه قبل از وقوع رابطه زناشویی تمام مدت صیغه را به زن ببخشد یا بذل مدت کند، باید نصف مهریه را به زن بدهد.

فسخ نکاح به علت ناتوانی جنسی مرد

بر اساس ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی، هرگاه عقد نکاح قبل از نزدیکی به جهتی فسخ شود، زن حق مهریه ندارد؛ مگر در صورتی که موجب فسخ، ناتوانی جنسی مرد (عنن) باشد که در این صورت، با وجود فسخ نکاح، زن مستحق نصف مهریه است. بر این اساس، اگر زن قبل از رابطه زناشویی از ناتوانی جنسی مرد آگاه شود، می‌تواند اقدام به فسخ نکاح کند و در این شرایط حق دریافت نصف مهریه را خواهد داشت.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر بعد از عقد می‌توان مهریه را تغییر داد؟ را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

قسط بندی مهریه به چه صورت انجام می‌شود؟

امکان مطالبه مجدد مهریه پس از بخشیدن آن وجود دارد؟

در چه مواردی مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد؟

به زن خیانتکار مهریه تعلق می‌گیرد؟

پس گرفتن طلا بعد از طلاق

 

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

وضعیت ارث مرد در صورت فوت همسر

زوجین تنها در صورت ازدواج دائمی از یکدیگر ارث می‌برند.
وضعیت ارث مرد از همسر

وضعیت ارث مرد از همسر

زوجین تنها در صورت ازدواج دائمی از یکدیگر ارث می‌برند و در ازدواج موقت، حتی اگر به صورت شرط ضمن عقد این موضوع قید شده باشد هم زوجین از یکدیگر ارث نمی‌برند، حال مطابق با قانون مدنی، چنانچه مردی همسرش فوت کند، اگر دارای فرزند مشترک با همسر خود بوده باشد سهم الارث او از اموال باقی مانده خانم یک چهارم خواهد بود و چنانچه فرزندی نداشته باشند سهم الارث مرد یک دوم خواهد بود، اما اگر خانمی همسرش را از دست بدهد چنانچه فرزند مشترکی با مرد داشته باشد یک هشتم باقی مانده از اموال مرد را ارث می‌برد و در صورتی که فرزندی نداشته باشد سهم الارث خانم یک چهارم اموال خواهد بود. اگر مرد فقط و فقط تنها وارث همسر خود باشد تمام سهم الارث را مالک می‌شود ولی اگر خانم فقط وارث همسر خود باشد و هیچ وارث دیگری نباشد فقط به میزان سهم خود ارث می‌برد (یک چهارم اموال) و باقی مانده اموال جز اموال مجهول المالک شناخته می‌شود و زن مالک آن‌ها نمی‌شود.

وضعیت ارث مرد از همسر

حالات استثنایی ارث مرد و زن

همانطور که اکثریت جامعه نیز به این موضوع آگاه هستند که زوجین فقط در صورتی از هم ارث می‌برند که داخل در رابطه زوجیت با یکدیگر باشند و درصورت طلاق و جدایی زوجین از یکدیگر ارثی تعلق نخواهد گرفت؛ اما طبق ماده ۹۴۳ قانون مدنی، با ایجاد یک حالت استثنایی خلاف موارد گفته شده مقرر کرده است، آن هم در صورتی است که، مردی همسر خود را طلاق دهد (درخواست طلاق از سوی مرد بوده باشد) و مرد یا زن قبل از انقضا مدت ۳ ماه فوت کنند ارث به طرف دیگر تعلق می‌گیرد. حالت استثنایی دیگر را ماده ۹۴۴ قانون مدنی به وجود آورده است که بیان داشته است: اگر شوهر در حالی که مریض است همسر خود را طلاق دهد و ظرف یک سال از تاریخ طلاق به سبب همان بیماری که در حین طلاق وجود داشته است فوت کند خانم از او ارث می‌برد هر چند درخواست طلاق از سوی خانم بوده باشد، ولی این امر مشروط براین است که خانم ازدواج مجدد نکرده باشد.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر جنین در چه شرایطی ارث می‌برد؟ را مطالعه کنید.

در صورت پرداخت نکردن نفقه زن حق طلاق دارد؟

قانونگذار دو نوع ضمانت‌اجرای حقوقی و ضمانت‌اجرای کیفری برای عدم پرداخت نفقه مقرر کرده است.

پرداخت نکردن نفقه

به محض اینکه زن و مردی اقدام به عقد نکاح با هم کردند، قانونگذار آثاری را بر این رابطه زوجیت بار می‌کند؛ یعنی آنکه زن و شوهر هر کدام از حقوقی برخوردار می‌شوند. یکی از این حقوق، حق نفقه‌ای است که به زن تعلق می‌گیرد. الزام مرد به پرداخت نفقه زن به اندازه‌ای مهم و ضروری است که قانونگذار در صورت انجام آن ضمانت اجرای حقوقی و کیفری پیش‌بینی کرده است، اما در برخی از شرایط زن می‌تواند به علت عدم پرداخت نفقه از شوهر تقاضا طلاق هم بکند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی طلاق به علت پرداخت نکردن نفقه می‌پردازیم.

نفقه زن

بر اساس ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی، در عقد دائم نفقه زن بر عهده شوهر است؛ بنابراین  قانون مدنی وظیفه پرداخت نفقه زن را بر عهده شوهر قرار داده است؛ در واقع، در عقد دائم مرد مکلف به تامین معاش همسر خود است. انجام این تکلیف از دید قانونگذار به اندازه‌ای مهم هست که برای عدم انجام آن ضمانت‌اجراهایی را هم تعیین کرده است. بر اساس ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی نیز نفقه زن شامل تمام نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، نان، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی، بهداشتی و خادم است. زن در صورتی حق دریافت نفقه از جانب شوهر خود را دارد که از همسر خود تمکین کرده باشد؛ بنابراین، حق زن بابت نفقه با عدم تمکین از سوی زن از بین خواهد رفت.

پرداخت نکردن نفقه

طلاق به علت پرداخت نکردن نفقه

در قانون مدنی، ماده ۱۱۲۹ در خصوص استنکاف شوهر یا عجز از پرداخت نفقه تدوین شده است. بر اساس این ماده در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجرا حکم محکمه و الزام او به دادن نفقه، زن می‌تواند برای طلاق به دادگاه رجوع کند و دادگاه شوهر را اجبار به طلاق می‌کند. بر این اساس، طلاق به علت عدم پرداخت نفقه زن پیش‌بینی شده است؛ بنابراین در صورتی که مرد نفقه همسر خود را ندهد و زن با مراجعه به دادگاه حکم انفاق به سود خود را بگیرد و با وجود صدور اجراییه علیه شوهر، مرد نتواند نفقه دهد یا از پرداخت آن خودداری کند، زن می‌تواند به لحاظ عدم پرداخت نفقه، تقاضا طلاق کند. در این حالت، قاضی به جای شوهر اقدام به طلاق و امضا سند طلاق خواهد کرد. براساس قانون حمایت از خانواده ۹۱ مراکز مشاوره خانواده در سراسر کشور ایجاد شده و متقاضیان طلاق باید قبل از هر اقدامی ابتدا مشخصات خود را در سامانه تصمیم طلاق ثبت کرده و اقدام به اخذ نوبت مشاوره کنند. در واقع قاضی بعد از اتمام جلسات مشاوره اقدام به رسیدگی به پرونده و صدور رای می‌کند.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر به چه زنانی نفقه تعلق نمی‌گیرد؟ را مطالعه کنید.

همچنین بخوانید:

در چه صورت بعد از طلاق به زن نفقه تعلق می‌گیرد؟

طلاق از طرف مرد به چه صورت است؟

پیگیری دادخواست طلاق در سامانه ثنا

الزامی به پرداخت نفقه در عقد موقت وجود دارد؟

نفقه از چه زمانی به زن تعلق می‌گیرد؟

 

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید