موانع قانونی ازدواج چیست؟
ازدواج یکی از مراحلی است که ممکن است افراد در زندگی خود آن را تجربه کنند. اما گاهی بر سر راه ازدواج موانعی ایجاد می‌شود که برخی از آن ها موانع فردی ازدواج نیستند بلکه کاملاً قانونی و حقوقی به حساب می‌آیند. به این معنا که قانونگذار در شرایط خاصی عقد ازدواج را ممنوع اعلام کرده است. برای آشنایی بیشتر با موانع ازدواج در ادامه با مجله دلتا همراه باشید.
موانع ازدواج چیست؟
ازدواج افراد با یکدیگر در شرایطی توسط قانون منع شده و برای زن و مرد در صورت اطلاع از قانون و سرپیچی از آن مجازات در نظر گرفته شده است. این موانع قانونی عبارتند از شوهر داشتن، عده زن، قرابت و خویشاوندی در حدودی که قانون تعیین کرده، مطلقه بودن به سه طلاق و نه طلاق، داشتن چهار زن دائمی، کفر، لعان و احرام که در ادامه هر یک توضیح داده شده است.
شوهر داشتن (تأهل)
ازدواج با زن شوهردار، غیر قانونی است. در واقع اگر چه تعدد زوجات برای مرد، در حقوق ما با وجود شرایطی پذیرفته شده است، ولی چند شوهری به هیچ وجه مجاز نیست. بنابراین ازدواج با زن شوهردار جرم است و برای آن مجازات در نظر گرفته شده است. زن و مرد که مرتکب این عمل شوند، به ۶ ماه تا ۲ سال حبس یا جزای نقدی از ۳ تا ۱۲ میلیون ریال محکوم خواهند شد.
داشتن چهار زن دائمی
در قانون ایران تعدد زوجات به چهار زن دائمی محدود شده و ازدواج دائم با همسر پنجم موجب باطل شدن ازدواج مجدد می‌شود.
عده زن
طبق
قانون عده عبارت است از مدتی زمانی است که بعد از طلاق یا فوت شوهر باید
سپری شود و زن تا زمانیکه این مدت تمام نشده حق ازدواج مجدد ندارد.
بنابراین در عده بودن زن یکی از موانع ازدواج به شمار می‌آید. عده دو نوع
است: عده وفات و طلاق.
در
عده وفات زن بعد از مرگ شوهر باید برای ازدواج مجدد صبر کند که اصولا چهار
ماه و ده روز است. شایان ذکر است در خصوص این که زن نباید در مدت عده
ازدواج کند دلایلی ذکر شده که در زیر به آن ها اشاره شده است.
۱. جلوگیری از اختلاط نسل ایجاب می کند که زن تا مدتی پس از منحل شدن عقد ازدواج نتواند شوهر کند.
۲. عده طلاق گاهی
مهلتی برای تفکر و بازگشت به زندگی زناشویی است. در این مدت زن و شوهر
میتوانند درباره خانواده، سرنوشت خود و فرزندان شان بیشتر بیندیشند و
قانون به شوهر این اجازه را داده که در صورت پشیمانی از طلاق، با رجوع به
همسر خود، اثر طلاق را از میان برده و زندگی مشترک را آغاز کنند.
ازدواج با نزدیکان (اقارب)
طبق قانون، ازدواج با خویشاوندان نسبی و سببی ممنوع و یکی از موانع ازدواج پسران و دختران است. شایان ذکر است که اگر کودکی، شیر زنی غیر از مادر خود را با شرایط خاصی بنوشد، به آن زن (دایه) و بستگان او محرم می‌شوند که به آن ها محرم رضاعی یا شیری گفته می‌شود.
شرایط شیرخوارگی محرمیت
۱. شیر دایه، در نتیجه ازدواج و بارداری شرعی و حلال باشد. بنابراین اگر زنی از راه غیر شرعی زایمان کند، به کودک محرم نمی‌شود.
۲. کودک، شیر را به طور مستقیم بنوشد. اگر را در ظرف به او بدهند، محرم نمی‌شود.
۳.
دایه هنگام شیر دادن، زنده باشد. بنابراین اگر کودک، همه یا برخی از نصاب
شیرخوارگی را از زن مرده تغذیه کند، با دایه محرم نمی‌شود.
۴. سن کودک شیرخوار از ۲۴ ماه قمری، تجاوز نکرده باشد.
مطلقه بودن به سه طلاق و نه طلاق
طبق قانون مدنی، زنی که سه مرتبه متوالی همسر یک نفر بوده و از یکدیگر طلاق بگیرند، برای همیشه نسبت به یکدیگر نامحرم می‌شوند مگر اینکه با شخص دیگری عقد ازدواج دائم صورت بگیرد و پس از وقوع رابطه جنسی با او به دلیل طلاق یا فسخ یا فوت شوهر، از وی جدا شود. که در این حالت می‌تواند دوباره با شوهر سابق خود ازدواج کند.
کفر ؛ از موانع ازدواج
کفر عبارت است از ناباوری به اسلام و کافر کسی است که به یکی از اصول اسلام یا یکی از ضروریات آن اعتقاد نداشته باشد. قانون مدنی ازدواج زن مسلمان را با مرد غیر مسلمان ممنوع کرده است. هرگاه زن و شوهر هر دو کافر باشند و زن مسلمان شود، نمی‌تواند به زندگی زناشویی با مرد کافر ادامه دهد و در این صورت ازدواج باطل خواهد شد.
لعان
لعان در لغت به معنی ناسزا گفتن و نفرین کردن به یکدیگر است و در اصطلاح حقوقی آن است که زن و شوهر با سوگندهای ویژه ای یکدیگر را لعنت کنند. لعان هنگامی محقق می‌شود که شوهر به زن نسبت زنا دهد، یا فرزندی را که زن به دنیا آورده است از خود نفی کند. در چنین مواردی مرد در دادگاه چهار بار سوگند یاد می کند که راست می‌گوید و بار پنجم می گوید: لعنت خدا بر من اگر دروغگو باشم. آن گاه زن چهار بار سوگند می‌خورد که مرد دروغ می‌گوید، سپس می‌گوید : خشم خدا بر من اگر او راست گفته باشد. پس از انجام این مراسم زن و شوهر برای همیشه نسب به یکدیگر نامحرم هستند و فرزند مورد لعان هم به شوهر تعلق نخواهد داشت.
یکی از موانع ازدواج احرام است
احرام یکی از موانع ازدواج از دیدگاه اسلام است. احرام در اصطلاح به مناسک حج گفته می‌شود. ماده ۱۰۵۳ قانون مدنی در این زمینه مقرر می‌دارد: عقد در حال احرام باطل است و اگر زن و مرد به این موضوع آگاه باشند، برای همیشه نسبت به یکدیگر حرام هستند و دیگر نمی‌توانند ازدواج کنند.
مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...داوری در طلاق چیست و چه مراحلی دارد؟
در طلاق به درخواست مرد یا زن، دادگاه به منظور ایجاد صلح و سازش بین طرف ها، موضوع را به داوری ارجاع می‌کند. به گزارش مجله دلتا دادگاه های خانواده با توجه به نظر داوران رأی صادر میکنند. ولی در مواردی که نظریه داوری مورد قبول دادگاه واقع نشود، آن را رد می‌کند. در ادامه برای بررسی بیشتر نقش داور طلاق و ماهیت و تاثیر داوری در طلاق با ما همراه باشید.
داور طلاق
همانطور که در بالا اشاره شد در مواردی که زوج ها برای طلاق به دادگاه خانواده مراجعه میکنند، به درخواست زن یا مرد دادگاه موضوع دعوای آن ها را به داوری ارجاع می‌دهد. پس از صدور قرار داوری، هر یک از زن و مرد، یک نفر را به عنوان داور خود معرفی میکنند. شایان ذکر است که در برخی موارد نظریه داوری مورد قبول دادگاه واقع نمی‌شود و به همین دلیل آن را رد می‌کند.
زمان ارجاع به داوری
با طرح دعوای طلاق از طرف زن و مرد یا یکی از آن ها، دادگاه در ابتدا نسبت به ارجاع زوج ها به داور اقدام نمی‌کند، بلکه ابتدا قاضی برای حل و فصل اختلاف تلاش می‌کند و در صورتیکه اختلافات با دخالت دادگاه برطرف نگردید، رسـیدگی به دعوا از طریق ارجاع امر به داوری صورت می‌گیرد. بنابراین داوران در طلاق، قائم مقام و نماینده دادگاه در رفع اختلاف هستند و زمانی در دعوا مداخله میکنند که دادگاه در رفع اختلاف به نتیجه نرسیده باشد.
شرایط داور در طلاق
بعد از این که دادگاه قرار ارجاع امر به داوری را صادر کرد، هر یک از زن و مرد مکلفند ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ، یک نفر از نزدیکان خود را که دارای شرایط داوری است، به عنوان داور معرفی کنند. مسلمان، متأهل ، داشتن حداقل چهل سال سن و آشنایی نسبی با مسائل شرعی، خانوادگی و اجتماعی از شرایطی هستند که قانون برای داوری در طلاقدر نظر گرفته است. شایان ذکر است مردانی که نسبت به زن محرم هستند مانند پدر و برادر در صورتی که همسر آن ها نیز فوت کرده یا از هم جدا شده باشند، به عنوان داور پذیرفته می‌شوند. در صورت نبود فرد واجد شرایط در بین خویشاوندان یا عدم دسترسی به ایشان یا قبول نکردن داوری،هر یک از زوج ها میتوانند داور خود را از بین افراد واجد صلاحیت دیگر تعیین و معرفی کنند. در صورت امتناع و خودداری زن و شوهر از معرفی داور یا عدم توانائی آنان، دادگاه خود به درخواست هر یک از طرف ها برای آن ها داور تعیین می‌کند.
وظایف داور طلاق
ابتدا مرد یا زن، داور مورد نظر خود را به دادگاه معرفی می‌کند. و پس از اینکه داور مورد نظر از طرف دادگاه تأیید شد، لازم است داور منتخب، طی لایحه ای به دادگاه پذیرش داوری خود را اعلام کند و با تشکیل جلسه یا جلسات متعدد با حضور زن و مرد و در صورت امتناع بدون حضور زوج ها یا یکی از آن ها در جهت رفع اختلاف و ایجاد سازش اقدام و نتیجه را در مهلت مقرر به دادگاه اعلام کند. در صورتی که مهلت تعیین شده برای داوری کافی نباشد، داوران میتوانند از دادگاه تقاضای تمدید مهلت کنند و در صـورتی که دادگاه درخـواست را ضـروری تشخیص داد، مهلت تمدید مـیشود. نظریه داوری فرمت مشخصی ندارد و هر داوری بر اساس جلساتی که با زوجین جهت سازش برگزار می‌کند و نتیجه ای که به دست می‌آورد، نظریه داوری در طلاق را ارائه می‌کند.
مراحل داوری در طلاق
دادگاه خانواده باید
زمانی را معین و وظایف و نحوه عملکرد داوران را به آن ها توصیح دهد و
همچنین مهلت زمانی که داوران باید نظر خود را در خصوص اختلاف به دادگاه
ارائه کنند، مشخص کند. داوران مکلفند با حضور زوج ها حداقل دو جلسه تشکیل
داده و مشکلاتی را که موجب بروز اختلاف شده را، بررسی کنند و با ارائه
راهکارهای مناسب سعی در رفـع اختلاف و سازش بین آن ها کنند.
عدم
حضور زوجین یا یکی از آنها در جلسات، مانع تشکیل جلسه نیست و داوران باید
به هر صورت، موارد اختلاف را بررسی و نظر خود را بر امکان یا عدم امکان
سازش، در مهلت تعیین شده به دادگاه تقدیم کنند.
هزینه داوری طلاق
داور طلاق میتوانند برای انجام داوری تـقاضای حـق الـزحمه کنند و دادگاه نیز حـق الزحمه آنان را تـعیین و دستور پرداخت آن را به داوران خواهد داد.
مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...در چه شرایطی چک ؛ کیفری یا حقوقی می‌شود؟
چک در معاملات جایگزین وجه نقد است و صادرکننده در تاریخ صدور حتماً باید معادل مبلغ چک، در بانک مورد نظر موجودی داشته باشد. در واقع چک نوشته ای است که به موجب آن، فرد صادرکننده همه یا بخشی از موجودی خود را به شخص دیگری حواله می‌کند. در قانون برای صدور چک قوانین و مقررات خاصی وضع شده است. با مجله دلتا با موضوع بررسی انواع چک های کیفری و حقوقی همراه باشید.
چک کیفری و حقوقی چیست؟
چک کیفری
اگر شخص برای نقد کردن چک در همان روز صدور، به بانک مراجعه کند ولی صادر کننده موجودی نداشته باشد و چک برگشت بخورد، چک کیفری است.
چک حقوقی
اگر چک برای تاریخی غیر از روزی که صادر شده است امضا شود، و برگشت بخورد، حقوقی است.
انواع چک حقوقی
۱.چک ضمان: اگر مبنا و علت صدور چک تضمین معامله یا تعهد صادر شده باشد، شخص صادرکننده قابل تعقیب کیفری و مجازات نخواهد بود زیرا این یک چک حقوقی است.
۲.چک سفید امضاء: چکی است بدون قید مبلغ، تاریخ و نام دارنده.
۳.صدور چک وابسته به شرط باشد: به طور مثال خریدار تمام یا قسمتی از مبلغ معامله را به صورت یک فقره چک صادر و در اختیار فروشنده بگذارد و شرط کند که فقط پس از انتقال سند در محضر، طلبکار حق برداشت دارد.
۴. دارنده برای نقد کردن چک به بانک مراجعه نکند: دارنده چک باید تا ۶ ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه کند در غیر این صورت چک حقوقی می‌شود.
ویژگی های چک حقوقی
• در چک های حقوقی صادرکننده قابل تعقیب و مجازات کیفری نیست.
• می‌توان تقاضای توقیف اموال و دارایی صادرکننده را کرد.
• در صورت برگشت، دادگاه حکم به پرداخت مبلغ چک خواهد داد مگر آنکه با دفاعیات صادرکننده، ثابت شود که به طور کلی طلبی وجود ندارد.
در چه مراجعی برای نقد کردن چک، می‌توان مراجعه کرد؟
افراد برای نقد کردن و مطالبه چک میتوانند به محاکم دادگستری، شورای حل اختلاف و یا اجرای ثبت مراجعه کنند. در زیر فرایند مطالبه وجه چک در هر یک از مراجع مذکور توضیح داده شده است.
مطالبه وجه چک از اجرای ثبت اسناد
تعهدات ناشی از اسناد رسمی را می‌توان بدون مراجعه به دادگاه پیگیری کرد. و به دلیل اینکه چک نیز جزء اسناد لازم‌الاجرا است، دارنده می‌تواند از طریق اداره ثبت اسناد آن را مطالبه کند. دارنده چک باید برگه چک و گواهینامه عدم پرداخت آن را به اجرای ثبت اسناد محل ارائه کند. در این خصوص باید در نظر داشت که شکایت کیفری علیه صادرکننده چک بی محل، مانع درخواست صدور اجرائیه برای وصول و مطالبه وجه چک از طریق اداره ثبت نیست. بنابراین شاکی در حالیکه شکایت کیفری بر علیه صادر کننده مطرح کرده، نیز می‌تواند از طریق اداره ثبت اسناد اقدام کند. اما نقد کردن چک با ثبت اسناد محدودیت هایی دارد که در ادامه توضیح داده شده است.
محدودیت های نقد کردن چک از طریق ثبت اسناد
اجرای ثبت اسناد در مقایسه با مراجعه به دادگاه، محدودیت هایی دارد که عبارتند از:
۱. در صورتی دستور اجرا صادر می‌شود که بانک مطابقت امضای چک با نمونه امضای صادرکننده را گواهی کرده باشد.
۲. صدور اجرائیه، فقط علیه صادرکننده چک صورت می‌گیرد نه علیه پشت‌نویس.
۳. فقط مبلغ مندرج در چک قابل مطالبه است نه خسارت ناشی از آن.
۴. متقاضی باید قبل از صدور اجرائیه، ده درصد مبلغ مورد درخواست را به صندوق اجرا واریز کند.
۵. متقاضی باید به اداره اجرای ثبت اسناد محل شعبه بانکی که چک به عهده آن صادر شده است مراجعه کند.
وصول چک کیفری و حقوقی با مراجعه به دادگاه
۱. تنظیم دادخواست با عنوان «مطالبه وجه چک» علیه صادرکننده یا پشت نویس ها و یا ضامنان چک.
۲. مطالبه وجه مندرج در چک به علاوه خسارت تأخیر در پرداخت آن.
۳. رونوشت برابر با اصل شده گواهینامه عدم پرداخت و رونوشت برابر با اصل شده چک برگشت خورده به دادخواست ضمیمه شود.
۴. دارنده چک باید به دادگاهی مراجعه کند که به نشانی صادر کننده نزدیک باشد.
۵. در صورتیکه شکایت کیفری به نتیجه برسد، دادگاه صادرکننده را به حبس محکوم می‌کند.
۶.
در روش وصول چک با مراجعه به دادگاه، دارنده می‌تواند علیه همه مسئولان چک
یعنی صادرکننده، پشت نویس ها و یا ضامن ها اقامه دعوا و وجه چک را
درخواست کند.
وصول چک توسط شورای حل اختلاف
در این روش دارنده برای مطالبه وجه چک باید موارد زیر را در نظر داشته باشد.
• وصول چک از این طریق شامل چک هایی با مبلغ پایین می‌شود.
• مبلغ چک نباید بیش از ۲۰ میلیون ریال باشد.
• دارنده چک می‌تواند در زمانی کوتاه و سریع تر به مبلغ مندرج در آن دست یابد.
نحوه شکایت چک برگشتی کیفری و حقوقی
شاکی باید فرم مخصوص دادخواست را تکمیل کند. و هزینه دادرسی را بپردازد. و مدارک زیر را تهیه و به دادگاه ارائه کند.
۱. دو نسخه کپی از پشت و روی اصل چک
۲. دو نسخه کپی از گواهینامه بانک مبنی بر علت پرداخت نشدن چک
۳. برابر با اصل کردن کپی ها در مراجع قضایی
۴. تکمیل و امضای شکایت در فرم های چاپی مخصوص
۵. تحویل اصل چک برگشتی و شناسنامه یا کارت شناسایی به مرجع قضایی
مجازات چک حقوقی و کیفری
طبق
قانون در اقدام به صدور چک های بلامحل متعدد، مجموع مبالغ مندرج در همه
آن ها تعیین و مشخص می‌شود، و با توجه به مبلغ چک، میزان مجازات در نظر
گرفته می‌شود.
• مبلغ چک کمتر از ۱۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال باشد، حبس تا حداکثر شش ماه
• مبلغ چک بین ۱۰/۰۰۰/۰۰۰ الی ۵۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال باشد، حبس از شش ماه تا یک سال
• مبلغ چک بیش از ۵۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال باشد، حبس یک تا دو سال و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال
در صورت اختلاف متراژ ملک با سند چه باید کرد؟
اختلاف متراژ ملک با سند یکی از مشکلاتی که در معاملات املاک ممکن است رخ دهد و باعث تشکیل پرونده حقوقی در دستگاه قضایی شود. به گزارش مجله دلتا دقیق نبودن اطلاعات ارائه شده در خصوص مساحت ملک توسط فروشندگان یکی عوامل بروز چنین مشکلاتی است.
اختلاف متراژ ملک با سند
در خرید ملک، چیزی که مبنای محاسبه قیمت قرار می‌گیرد، متراژ و مساحت ملک است. در واقع فروشنده، ملک را با ابعاد مشخص و دقیق به خریداران پیشنهاد می‌کند. زیرا مساحت ملک از مهم ترین موضوعات در جلب نظر خریداران است و نقش اساسی در انتخاب ملک ایفاء می‌کند، به همین دلیل افراد دقت و توجه بسیاری برای دقیق بودن مساحت ملک دارند. به طور مثال در هنگام معامله یک ملک، فروشنده ممکن است اظهار کند که مساحت ملک ۱۰۰ متر مربع است و در قولنامه نیز این میزان قید شده باشد، اما در زمان تنظیم سند و بعد از اندازه گیری ملک توسط کارشناسان ثبت، مشخص شود که ملک ۹۸ متر است. قانون به این مورد به طور مشخص اشاره کرده و می‌گوید: اگر ملکی به شرط داشتن مساحت معین فروخته شده باشد و بعد معلوم شود که کمتر از آن مقدار است، مشتری حق فسخ معامله را خواهد داشت. و اگر معلوم شود که بیشتر است فروشنده می‌تواند آن را فسخ کند، مگر این که در هر دو صورت خریدار و فروشنده پس از محاسبه دقیق متراژ ملک در مورد پرداخت مبلغ مابه التفاوت قیمت آن توافق کنند. در خصوص اختلاف متراژ ملک با سند باید بین ملک ساخته شده و ملکی که هنوز ساخته نشده و به صورت پیش فروش خریداری می‌شود تفاوت قائل شد.
۱. املاک ساخته شده
طبق قانون ثبت، به دلیل آن که قیمت ملک بر اساس مساحت ملک تعیین می‌شود، خریدار می‌تواند به نسبت کسری در متراژ ملک از مبلغ توافق شده در معامله کم کند و اگر مساحت ملک بیشتر از میزان مورد توافق بود، قیمت مازاد بر آن را بر اساس ارزش مندرج در “اولین سند انتقال” و سایر هزینه های قانونی معامله به صندوق ثبت بپردازد و اصلاح سند خود را تقاضا کند.
۲. پیش فروش و پیش خرید آپارتمان
قانون پیش فروش آپارتمان ها، به منظور حمایت از پیش خریدار این گونه بیان می‌کند:
اگر اختلاف متراژ در قرارداد با صورت مجلس تفکیکی تا ۵ درصد باشد، هیچ یک از دو طرف حق فسخ ندارند، ولی اگر اختلاف بیشتر از ۵ درصد باشد، فقط پیش خریدار حق فسخ دارد. و فرقی نمی‌کند متراژ واقعی ملک کمتر یا بیشتر باشد. به طور مثال اگر در قرارداد متراژ ملک ۲۰۰ متر و هر متر ۵ میلیون ذکر شده باشد و در زمان تحویل، ملک ۱۹۰ یا ۲۱۰ باشد، هیچ یک از طرف ها حق فسخ ندارد. چون اختلاف متراژ کمتر از ۵ درصد است. بنابراین در پیش فروش آپارتمان به دو نکته باید توجه داشت.
۱.اگر مساحت ملک کمتر از مقدار مورد توافق باشد و پیش خریدار نخواهد قرارداد را فسخ کند، فروشنده باید قیمت روز ملک را به خریدار بدهد.
۲.اگر مساحت ملک بیشتر از مقدار مورد توافق باشد، خریدار باید قیمت مندرج در قرارداد پیش فروش (چون قبل از کامل شدن ساختمان قرارداد اصلی وجود ندارد) را به فروشنده بپردازد.
نکته مهم اختلاف متراژ ملک با سند
در خصوص مسأله اضافه مساحت در املاک اگر ملکی در مبایعه نامه به شرط داشتن مساحت معین و به صورت کلی فروخته و مبلغ معامله نیز به طور کلی پرداخت شده باشد مثلا خانه ۹۰ متری به قیمت ۹۰۰ میلیون تومان معامله و بعد معلوم شود که مساحت ملک فروخته شده کمتر از میزان واقعی است، مشتری فقط حق فسخ معامله را دارد، مگر اینکه دو طرف در مورد نقص ایجاد شده به توافق برسند. ولی اگر مبلغ معامله بر اساس متراژ و به طور جزئی مورد توافق قرار گیرد یعنی هر جزء از ملک در مقابل جزء معینی از مبلغ معامله شود به عنوان مثال خانه ۹۰ متری را در ازای هر متر مربع با مبلغی معین معامله کنند، در صورتی که مبلغ پرداختی بیشتر از متراژ واقعی ملک باشد خریدار می‌تواند دعوی مطالبه و استرداد مبالغ اضافه پرداختی را با توجه به مقدار کسری متراژ مطرح کند.
مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا ...
شناسنامه فنی و ملکی ساختمان چیست؟
شناسنامه فنی و ملکی ساختمان از مدارک اساسی و ضروری ساختمان به شمار می‌رود، که اطلاعات مهم و کاربردی در آن درج شده است. افراد در هنگام خرید ملک باید برای شناسایی وضعیت ساختمان آن را ملاحظه کنند. زیرا برای خرید یک خانه، همه چیز در قیمت و ظاهر آن خلاصه نمی‌شود. در مجله دلتا به بررسی شناسنامه ساختمان پرداخته شده است.
شناسنامه فنی و ملکی ساختمان چیست؟
شناسنامه فنی و ملکی ساختمان یکی از اسناد مهمی است که در فرآیند ساخت باید تهیه شود و با استفاده از آن می‌توان به اطلاعات مفیدی در مورد ویژگی های بنا دست پیدا کرد. در واقع برای ساخت ساختمان زمان زیادی لازم است که در هر مرحله قانونی آن باید مجوزهای مختلفی از سازمان های مربوطه دریافت شود. تعداد این مجوزها زیاد است و از مراحل اولیه ساخت و ساز تا مرحله صدور پروانه را در بر می‌گیرند. باید توجه داشت که در صورت عدم تهیه این مجوزها نمی‌توان از ساختمان مزبور استفاده کرد. بنابراین منظور از شناسنامه فنی و ملکی ساختمان سندی است که اطلاعات فنی و مشخصات ملکی ساختمان در آن درج شده است. به طور کلی تمامی ساختمان هایی که به صورت قانونی و زیر نظر مراجع رسمی کشور ساخته شده باشند، از این شناسنامه برخوردار خواهند بود. این شناسنامه به شکل یک دفترچه اطلاعات است. و وزارت مسکن و شهرسازی مسئولیت طراحی و چاپ این شناسنامه را بر عهده دارد. شایان ذکر است که شناسنامه فنی و ملکی ساختمان باید در زمان خرید و فروش ملک، همراه با کلیه اسناد و مدارک مرتبط به خریدار واگذار شود.
دلایل اهمیت شناسنامه فنی و ملکی
۱.کسب اطلاعات کافی و مفید در مورد مشخصات فنی ساختمان
در این سند، اطلاعات فنی و ویژگی های ساخت ساختمان ذکر می‌شود. به عنوان مثال در این اسناد شیوه اسکلت بندی ساختمان و روش های مورد استفاده برای ساخت و ساز قید می‌شوند.
۲.فراهم شدن بستری مناسب به منظور اخذ تصمیمات جدید برای بازسازی ساختمان در سال های آینده
علاوه بر این که می‌توان وضعیت فعلی ساختمان را بررسی کرد. به طور مثال خریدار با مطالعه این سند متوجه می‌شود مصالح به کار برده شده در ساختمان مقاوم هستند یا خیر؟
می‌توان گفت اطلاعاتی که از این شناسنامه به دست می‌آید، برای تصمیم گیری های آینده در مورد ساختمان لازم خواهند بود. زیرا با استفاده از اطلاعات مندرج در این شناسنامه می‌توان نسبت به مقاوم سازی سازه در سال های بعد تصمیمات دیگری گرفت.
۳.تعیین کننده کاربری ساختمان
املاک
بر حسب قوانین و مقررات ساخت و ساز و درجه ایمنی کاربری های مختلفی
دارند. بنابراین با توجه به شناسنامه فنی و ملکی، می‌توان ساختمان را برای
کاربری های مختلف ارزیابی کرد. به طور مثال ممکن است بعضی از کاربری ها
موجب وارد شدن وزنی بیشتر از حد مجاز به اسکلت ساختمان شوند. در این شرایط
باید از انتخاب کاربری هایی که چنین وزنی را به اسکلت ساختمان وارد می
کند، خودداری کرد.
باید
در نظر داشت که این اطلاعات برای بررسی های فنی نهادهای مربوطه و همچنین
خریداران لازم خواهند بود. و به دلیل آن که چنین اطلاعات مهمی از روی
ساختمان قابل فهم نیستند، آن ها را در دفترچه ای رسمی ثبت میکنند که در
ادامه به تائید سازمان نظام مهندسی ساختمان می‌رسد. باید در نظر داشت که
دریافت شناسنامه ملکی و فنی برای صدور و دریافت پروانه پایان کار ساختمان لازم و ضروری خواهد بود.
نهاد صادر کننده شناسنامه فنی و ملکی
در کلیه استان ها سازمان نظام مهندسی، به عنوان مرجع صادر کننده شناسنامه فنی و ملکی شناخته می‌شود. این سازمان باید پس از درخواست مجریان پروژه های ساختمانی، اقدامات لازم برای صدور شناسنامه فنی و ملکی را انجام دهد. و همچنین موظفند که مشخصات ملک مربوطه را در شناسنامه هایی که به صورت خام از طرف وزارت مسکن و شهرسازی در اختیار آن ها قرار می‌گیرد، ثبت کنند. هزینه شناسنامه فنی و ملکی ساختمان هر سال از سوی شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی پیشنهاد می‌شود و در نهایت به تصویب وزارت راه و شهرسازی می‌رسد. پس از تصویب نهایی این تعرفه از سوی وزارت مسکن، تمامی مالکان و مجریان پروژه های ساختمانی موظف به پرداخت هزینه های مذکور خواهند بود.
مراحل تهیه شناسنامه ساختمان
متقاضی برای دریافت شناسنامه فنی و ملکی لازم است مدارک زیر را تهیه و ارائه کند.
۱.کپی شناسنامه مالک
۲.کپی کارت ملی
۳.کپی سند مالکیت
۴.گواهی عدم خلافی
پس از تهیه مدارک مذکور، باید اطلاعات فنی و ملکی ساختمان در فرم هایی که به عنوان پیش نویس شناسنامه های فنی و ملکی شناخته می‌شوند، وارد شوند. پس از آن فرم پیش نویس تکمیل شده و به همراه گواهی عدم خلافی به سازمان نظام مهندسی ساختمان ارائه می‌شود. سپس باید هزینه های مربوط به عملیات صدور، پرداخت شود. در مرحله بعد ناظر مهندسی از سوی سازمان نظام مهندسی کشور تعیین خواهد شد تا مشخصات ملک و اطلاعات ثبت شده را ارزیابی کند. ضمن اینکه باید کیفیت فنی ساخت و ساز ساختمان به صورت حضوری ارزیابی شود. در صورتی که مهندس ناظر تائید کند، شناسنامه فنی و ملکی ساختمان به صورت رسمی صادر خواهد شد و همراه سند به مالک ارائه می‌شود. شایان ذکر است که پس از اتمام ساخت و ساز مجری پروژه و یا مالک باید اطلاعات فنی و ملکی ساختمان را به همراه تائید مهندس ناظر به سازمان نظام مهندسی ساختمان ها در استان خودشان تحویل دهند.
مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...